უკრაინის კონტრშეტევა, დასავლეთის მხარდაჭერის მნიშვნელობა, რუსეთის დამა­რცხების გზები და მსოფლიო უკრაინის ომის შემდეგ - ეს არის თემები,­ რომელთა­ შესახებ პოლიტიკური მიმომხილველი, Європейська правда-ს უკრაინული განყოფილების რედაქტორი იური პანჩენკო­ გვესაუბრა: - წელიწადზე მეტია უკრაინა აფეთქებების ხმაზე იძინებს და იღვიძებს. თუ რუსეთი ბოლო დროს უპილოტო საფრენმა აპარატებმა შეაწუხა, ამისთვის ბოდიშს ნამდვილად არ მოვიხდით. ეს მხოლოდ დასაწყისია. კიევსა და სხვა ქალაქებზე თავდასხმას ჩვენი საჰაერო დაცვის სისტემა­ ანეიტრალებს, მაგრამ ეს საკმარისი­ არ არის. უმეტესობა ნადგურდება, მაგრამ რამდენიმე მაინც აღწევს მიზანს და ისედაც უმძიმეს მდგომარეობაში მყოფ მოსახლეობას­ საფრთხეს უქმნის. იმედია, ძალიან ცოტა დრო დარჩა, სანამ ამ ერთეულ შეტევებს მოვიგერიებთ. ცის დაცვა უმძიმესი­ საქმეა. თუმცა "შაჰიდები", რომელთაც ჩვენ "ბალალაიკებს" ვუწოდებთ, უკვე ვერაფერს გვაკლებენ. საცხოვრებელ სახლებზე რუსულ სარაკეტო იერიშებს ბომბსაფრებში, სარდაფებსა და მიწისქვეშა გადასასვლელებში ვემალებით, თუმცა ეს ყოველთვის ვერ ხერხდება... შეტევის ეპიცენტრი ისევ ბახმუტია. სხვა ტერიტორიებზე, ასე თუ ისე, ვითარება კონტროლს ექვემდებარება. ჩვენები კონტრშეტევაზე კი საუბრობენ, მაგრამ ცალკეულ შეტევებს თუ არ ჩავთვლით, რომელიმე მიმართულებით მასშტაბურ კონტრშეტევაზე საუბარი ჯერ ნაადრევია. არსებული სურათით თუ ვიმსჯელებთ, ლოგიკური იქნება­, თუ უკრაინის სამხრეთით, მელიტოპოლის მხარეს დაიწყება. რომელ მხარესაც არ უნდა იყოს, აჯობებს, თუ ელვისებური იქნება, რათა მტერმა თადარიგი ვერ დაიჭიროს. - უკრაინას კონტრშეტევისთვის საკმარისი სამხედრო ტექნიკა და საბრძოლო მასალა აქვს? - როდესაც ქვეყანა ომშია, მით უფრო რუსეთის პირისპირ, სამხედრო ტექნიკა არასდროს იკმარებს, თუმცა ევროპა და აშშ ძალიან გვეხმარებიან. საბედნიეროდ, დასავლეთმა გაიღვიძა, მისი დახმარების გარეშე ვერაფერს გავაწყობდით. ამ ეტაპზე კონტრშეტევისთვის საკმარისი საბრძოლო მასალა არის, თუმცა იმის გათვალისწინებით, რომ არ ვიცით, რას ამზადებს მოწინააღმდეგე, ყოველთვის ჯობს უარესისთვის­ ვემზადოთ - მეტი ტექნიკა, სამხედრო ავიაცია, F-16-ები, რომელთაც სტრატეგიული მოკავშირეები შემოდგომაზე გვპირდებიან. ზაფხულის ბოლოს ველოდებით მაღალი დონისY სამხედრო აღჭურვილობას. ასევე ბევრად უკეთესი იქნებოდა, მეტი ტანკი და საბრძოლო ჯავშანტექნიკა­ გვქონოდა. ახლა დაწყებულია კონტრშეტევის "ნული ფაზა", მასირებული თავდასხმები, სარაკეტო დარტყმები მტრის სარეზერვო ბაზების გასანადგურებლად. ჯერ არ ველით­ უწყვეტ შეტევას, მაგრამ როგორც სამხედროებისგან მესმის, რამდენიმე მიმართულებით კონტრშეტევა დაგეგმილია, თუმცა­ ამისთვის ჯერ საფუძველი უნდა მომზადდეს - კონტრშეტევა იწყება მოწინააღმდეგის სიღრმეში, ლოჯისტიკის, საკომუნიკაციო ხაზების, სამეთაურო მართვის პუნქტების, სარეზერვო ბაზების განადგურებით. შემდეგ უნდა დაიწყოს ბატალიონების, სამხედრო დანაყოფებისა და შენაერთების დაბლოკვა-პარალიზება... მთავარია, მოტივაცია არის როგორც სამხედროებში, ასევე მოსახლეობაში. ჩვენი მოქალაქეები ყოველდღე კარგავენ ოჯახის წევრებს, ახლობლებს. ზოგჯერ ჩვენი სამაშველო სამსახურის თანამშრომლებს ცეცხლმოკიდებული სახლებიდან ადამიანები სარაკეტო დარტყმების დროს გამოჰყავთ... ბავშვები იძინებენ, იღვიძებენ, სწავლობენ, თამაშობენ და იზრდებიან ომში. არც მახსოვს, ქალაქის სკვერში პატარების უზრუნველი თამაში­ და სიცილ-კისკისი როდის გავიგონე. მაგრამ­ არ შემხვედრია ისეთი უკრაინელი, რომ ამბობდეს, მთავარია, ომი დასრულდეს და შედეგს უკვე მნიშვნელობა აღარ აქვსო. ჩვენ საკმარისზე­ მეტს გავუძელით, ბევრი გადავიტანეთ და გამარჯვებას ვიმსახურებთ. თუ ახლა რუსეთი არ დამარცხდება, დასავლეთმა ის ბოლომდე უნდა დააძაბუნოს, თორემ 8-10 წლის შემდეგ უფრო კარგად მოემზადება ახალი თავდასხმისთვის. ამის მაგალითი იყო 2008 წლის აგვისტოს ომი საქართველოში, 2014 წელს კი უკრაინაში. უფრო ადრეულ წლებში მან ჩეჩნეთში ორჯერ დაატრიალა საშინელება. აქამდე მსოფლიომ ვერ ისწავლა რუსეთის მეთოდები და შედეგსაც ვიმკით. ვფიქრობ, ეს ომი არც წელს და არც მომავალ წელს არ დასრულდება.­.. თან ომი მხოლოდ სამხედრო დახმარება არ არის, მნიშვნელოვანია ეკონომიკური სტაბილურობაც. უკრაინის ეკონომიკა პირველი თვეების შოკიდან თანდათან გამოდის, თუმცა­ ეს სახელმწიფოს ფუნქციონირებისთვის საკმარისი არ არის. თუ ვამბობთ, რომ ომის პირისპირ ცხოვრება ვისწავლეთ, საჭიროა როგორც სამხედრო, ასევე­ სხვა სახის პროდუქციის წარმოებაზე ფიქრი. მუდმივად დასავლეთზე ჩამოკიდებული ვერ ვიქნებით. - რუსეთში სიტუაცია მწვავდება - დაპირისპირება აშკარაა როგორც გენერალიტეტში, ასევე პუტინის გარემოცვაში. - დიახ, ნამდვილად დაიძაბა სიტუაცია, მაგრამ იმდენად არა, რომ რამდენიმე თვეში მის დაშლას უნდა ველოდოთ. არც იმის იმედი მაქვს, რომ შიდა დაპირისპირება­ ომზე გარდამტეხ გავლენას იქონიებს. კრემლის პროპაგანდა მათ მორყეულ სამხედრო სისტემაზე საშიშია, გარდა ამისა, ჯერ კიდევ აქვთ ადამიანური და სამხედრო რესურსი. თავდაპირველად, ცდილობდნენ დაპირისპირება დაემალათ, თუმცა ახლა აშკარაა, რადგან "პუტინის მზარეულმა", ფაქტობრივად, შიდა პრობლემების რუპორის­ ფუნქცია იტვირთა. შიდადაძაბულობა აუცილებლად გამწვავდება და გავლენას იქონიებს ზაფხულში საომარ მოქმედებებზე, განსაკუთრებით უკრაინული არმიის წინსვლის გამო, მაგრამ ჩვენ რუსეთში სამხედრო კრიზისის დაწყების იმედზე ვერ ვიქნებით, მით უფრო, რომ რუსეთში უკრაინული "მაიდნის" მოლოდინი არავის აქვს - პუტინი იანუკოვიჩი არ არის და არც რუსები არიან უკრაინელები. ზოგი პროპაგანდისტი კი ირწმუნება, რომ ერთი და იგივე ხალხი ვართ, მაგრამ, საბედნიეროდ, ასე არ არის. რუსების ნაწილს ეშინია, რადგან ხედავენ, როგორ ექცევა მათ ხელისუფლება, ნაწილი პუტინის პოლიტიკას იზიარებს, ვიღაცები ჩუმად ყოფნას ამჯობინებს. ბევრი ქვეყნიდან გაიქცა, თუმცა უმეტესობა იზიარებს პუტინის პოლიტიკას და მიაჩნია, რომ მის ქვეყანას მთელი დასავლეთი ებრძვის, ამიტომ უნდა მოითმინოს. არა მგონია, ეკონომიკური კრიზისი ისე გამწვავდეს, როგორც 90-იანი წლების ბოლოს იყო, როდესაც სასურსათო მაღაზიები დაცარიელდა. რუსეთს მალულად თუ აშკარად მაინც ჰყავს მომხრეები, თუნდაც ირანი­. მალულად ეხმარებიან ჩინეთიც და სხვებიც... ასე რომ, რუსეთში ჰუმანიტარულ კრიზისს არ ველოდები... თუმცა, როდესაც სანქციები კიდევ უფრო გაიზრდება, კრემლის პოლიტიკურ გუნდში დაპირისპირებაც გამოვა სააშკარაოზე. პრივილეგირებულ მდგომარეობას შეჩვეული რუსი მაფიოზი-პოლიტიკოსების ოჯახებს­ სულაც არ სურთ სახალინსა და არხანგელსკში ცხოვრების გატარება. პუტინის გუნდს მრავალფეროვანი თავსატეხი ექნება, მაგრამ ომს მაინც არ შეწყვეტს. რუსეთზე პროგნოზის გაკეთება ძალიან რთულია, ამიტომ მას უნდა ებრძოლო და დაამარცხო, თორემ თავად დაგამარცხებს, თავისნაირად გაქცევს, ამაზე საშინელება კი არაფერია, სიკვდილიც კი. ბოლო თვეებში უამრავი კერძო სამხედ­რო ორგანიზაცია დარეგისტრირდა, მათი ფუნქცია კონკრეტული კომპანიებისა და ბიზნესის დაცვაა, ანუ თვითგადარჩენაზე­ ფი­­ქრობენ. ქვეყანაში ფუნქციონირებს ჯარი, პოლიცია, ეფ-ეს-ბე, "ომონი" და ამის პარალელურად ათობით "ვაგნერის" მსგავს სამხედრო დაჯგუფებას ქმნიან. თუ დასჭირდათ, შიდა სტაბილიზაციისთვის გამოიყენებენ, ან უკრაინაში გამოუშვებენ. - რუსი სპეციალისტები ვარაუდობენ, რომ ბელგოროდის მსგავსი "ინციდენტები" კიდევ იქნება, რადგან ეს სამხედრო დანაყოფები­ რუსეთში­ სულ უფრო იკრებენ ძალას. იატაკქვეშა ძალები გაძლიერდებიან? - გასათვალისწინებელია, რომ ეს ძალები რუსეთში ხელისუფლებამ და ოპოზიციამ ერთხმად დააკავშირეს დასავლეთთან, აშშ-სთან. მათ "უკრაინელი დივერსანტები" უწოდეს - ეს ქვეყნები ამარაგებენ უკრაინას იარაღითა და საბრძოლო მასალით, ისინი კი, ყირიმში, დონბასში, ახლა კი უკვე ბელგოროდში ჩვენს მშვიდობიან მოსახლეობას ესხმიან თავსო. სინამდვილეში იციან, რომ ამის უკან უკრაინული დესანტი კი არა, "რუსეთის მოხალისე-მეომრები" დგანან. ცხადია, არავის სჯერა პუტინის პრესსპიკერის, რომ მათ ასე შეიარაღებული მოქალაქეები არა ჰყავთ, რადგან ყველაფერს აკონტროლებენ, სინამდვილეში, რუსულ არმიასა­ და ძალოვან სტრუქტურებში იარაღით ვაჭრობა მოწინავე "დარგია". რუსი მოხალისეების ძალების მოკრებაზე ვერაფერს გეტყვით, განსხვავებით "ბელარუსი მოხალისეებისგან", რომლებიც აქტიურად იბრძვიან დონბასში. რუსეთის ტერორისტულ რეჟიმთან ბრძოლაში ყველას თავგანწირვას ვაფასებ, მაგრამ ისიც გაირკვა, რომ რუსი სამხედროების უმეტესობას, ვისაც უკრაინაში ომი სამხედრო დანაშაულად მიაჩნია, რეჟიმის წინააღმდეგ ბრძოლას ქვეყნიდან გაქცევა ურჩევნია. თავს სხვადასხვა ქვეყანას აფარებენ და შემდეგ მედიასთან ამერიკისა და ევროპის ქვეყნის საელჩოებს უნდობლობას აბრალებენ - მათ რუსეთის სპეცსამსახურების მიერ გადაბირებული ვგონივართ და არ გვენდობიანო. ეს განსხვავებაა რუსსა და უკრაინელს შორის. ისე, კარგი იქნებოდა, უკრაინის არტილერიას უფრო შორ მანძილზე მსროლელი ზუსტი დამიზნების შეიარაღებაც ჰქონოდა, კიდევ უფრო სიღრმეში შევძლებდით მათთვის დისკომფორტის შექმნას, სარეზერვო ბაზებისა და სხვა სტრატეგიული დანიშნულების სამიზნეების განადგურებას. თუმცა დასავლეთი ფრთხილობს, რადგან სიტუაციის ესკალაციას ერიდება. ასეთი "ინციდენტები", როგორც რუსული ხელისუფლება უწოდებს, ჯერ მწვავედ არ ასახულა ევროპის დახმარებებზე. გერმანია კვლავინდებურად აგრძელებს დახმარებას, მეტიც, აძლიერებს კიდეც. თუმცა­ აშშ, მიუხედავად იმისა, რომ უკრაინას მართლაც უპრეცედენტო მხარდაჭერას უცხადებს, შედარებით ფრთხილი გახდა. ბრიტანეთმა შორი მანძილის ფრთოსანი რაკეტები გადმოგვცა, გერმანია ფიქრობს, ამერიკამ კი თავი შეიკავა... იგივე სიტუაციაა F-16 საბრძოლო თვითმფრინავებზე - მათი გადმოცემის ინიციატორი არა ამერიკა, არამედ სხვა ქვეყნები არიან... აშშ კი მხოლოდ პილოტების მომზადებით შემოიფარგლა. მესმის მათი, მომავალ წელს იქ არჩევნებია და ჯო ბაიდენი ცდილობს წინდახედულად მოიქცეს, მას გამარჯვებისთვის მაღალი რეიტინგი სჭირდება. ჩვენ დასავლური დახმარების გარეშეც მზად ვიყავით რუსეთთან საომრად, თუმცა შედეგი, ცხადია, განსხვავებული იქნებოდა. უკრაინის გამარჯვება მსოფლიოს შეცვლის. უკრაინა დაიბრუნებს საერთაშო­რისო სამართლის ფარგლებში აღიარებულ ტერიტორიებს, მათ შორის ყირიმს, დონბასს, ლუგანსკს... თავისი ტერიტორიების დეოკუპაციას შეეცდება მოლდოვაც. თუმცა შესაძლოა ეს კონფლიქტი არა სამხედრო, არამედ ეკონომიკური გზებით მოგვარდეს. რუსეთის დამარცხების შემთხვევაში ეს სეპარატისტული ანკლავი, დნესტრისპირეთი, ბლოკადაში მოექცევა, პრობლემები თავისთავად მოგვარდება, პრორუსული ძალები იძულებული გახდებიან კონტროლი დათმონ. ბევრი რამ იმაზეა დამოკიდებული, შეინარჩუნებს თუ არა პუტინი დამარცხების შემთხვევაში ძალაუფლებას. თუ რუსეთი დამარცხდა, პოლიტიკური ცვლილებები გარდაუვალია ბელარუსშიც - იქ ვერ დარჩება ლუკაშენკოს მმართველობა, რომლის დახმარებითაც რუსეთი ბელარუსს უკრაინაზე თავდასხმის პოლიგ­ონად იყენებს. აქ ისევ და ისევ დასავლეთის მხარდაჭერა გახდება საჭირო, რადგან იმ ბელარუსი სამხედრო მოხალისეების­ მოტივაცია, რომლებიც ახლა უკრაინის მხარეს იბრძვიან, თავიანთი ქვეყნის გათავისუფლებაა. საქართველოში სიტუაცია ცოტა რთულად არის - ახლა ქვეყანას მართავს­ ძალა, რომელსაც გაურკვეველი პოლიტიკა აქვს. საქართველოს მიმართ უკრაინის სიმპათია აშკარაა, მაგრამ ხელისუფლებებს შორის ურთიერთობა ვერ დალაგდა. თუმცა ხელისუფლებები იცვლებიან, ხალხებს შორის მეგობრობა კი რჩება. ამიტომ უკრაინამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს, რომ საქართველო ევროკავშირის, შემდეგ კი ნატოს წევრი გახდეს. რუსეთის დამარცხება აშკარა გავლენას იქონიებს ოკუპირებულ აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონებზე, რადგან ადამიანი ყველგან ადამიანია, მათაც გადარჩენა, სტაბილური ცხოვრება და განვითარება სურთ და არა პუტინის ავადმყოფურ ამბიციებზე გადაყოლა. ამიტომ საქართველომ ძალიან ფრთხილი, დიპლომატიური გზებით უნდა იმოქმედოს, წარმატებული ეკონომიკაც სიტუაციას რადიკალურად ცვლის, პოზიციებს "არბილებს", ხალხებს ურთიერთობის დარეგულირებაში ეხმარება. აშკარაა, რომ რუსეთის ბაზები სამხრეთ კავკასიას დატოვებენ. სომხეთმა უმძიმესი გადაწყვეტილება მიიღო - რუსეთის ვასალად ყოფნას მთიან ყარაბაღზე უარის თქმა და პროდასავლური გეზი არჩია. საქართველოს ევროპული მომავალი ერთგვარი მესიჯი გახდა სომხეთისთვისაც და ის ცდილობს ეს გამოიყენოს. მისი გადაწყვეტილება ბევრისთვის, მათ შორის სეპარატისტული რეგიონების მოსახლეობისთვის თვალსაჩინო მაგალითი უნდა გახდეს, თუ რამდენად დიდია რუსეთისგან გასათავისუფლებლად გაღებული მსხვერპლი, როდესაც მეორე მხარეს ევროპული მომავალი დგას.
