"სამხედრო ფოტოგრაფის არჩევანია სიცოცხლისა და სიკვდილის გადაღება. მე სიცოცხლე მირჩევნია, თუმცა როდესაც ომში მიდიხარ, რათა კაცობრიობის ყველაზე დიდი შეცდომა ფოტოებზე ასახო, სიკვდილის ნახვაც გარდაუვალია. სიცოცხლე ყველგან მნიშვნელოვანია, განვითარებულ ქვეყანაშიც და მივარდნილ ადგილებშიც. სიკვდილიც ყველგან ერთნაირი ტრაგედიაა. ჩემს ფოტოაპარატს უნახავს სიცოცხლისთვის მებრძოლი ცხოველიც და ფრინველიც, გადარჩენის ინსტინქტი ყველას ძლიერი აქვს", - ამბობს ფოტოგრაფი სიფიე სიბეკო, რომელიც წლებია სხვადასხვა ქვეყანაში სამხედრო ჟურნალისტად და ფოტოგრაფად მუშაობს. სირია, იემენი, სუდანი, მალი ის ქვეყნებია, სადაც მას კონფლიქტების ფოტოგაშუქებამ მოუწია. რამდენიმე კვირის წინ გაემგზავრა უკრაინიდანაც: - ყველა ომი ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავდება, თუმცა ერთი რამ აერთიანებთ - მსხვერპლი. ძალიან მძიმეა ომის კადრების ნახვა დაბალგანვითარებად, მაგალითად, აფრიკის ქვეყნებში, სადაც ომი უმძიმეს კვალს ტოვებს მშვიდობიან მოსახლეობაზე. ისინი გამუდმებით ჰუმანიტარული კატასტროფის პირისპირ ცხოვრობენ, არ აქვთ წყალი, საკვები, მედიკამენტები, სამედიცინო პერსონალი, ფაქტობრივად, ვერ მუშაობს. აგვიანებს კატასტროფის ბრიგადები, რადგან ხშირად მხარეები მათაც უხსნიან ცეცხლს. ომით გამოწვეულ კატასტროფას ემატება ეპიდემიის კერები, რომელიც მოსახლეობას ფიზიკურადაც ანადგურებს. მოწინააღმდეგე მხარე მათ ართმევს საარსებო წყაროს, უხოცავს პირუტყვს, უნადგურებს საცხოვრებელ ადგილებს, რომელიც უმეტესად ისლით გადახურული ქოხმახებია. მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი მუდმივ მიგრაციაშია, რათა გადარჩნენ. ცივილიზებულმა სამყარომ ვერაფერი შეცვალა მათთვის. არც ერთი ბავშვი არ იმსახურებს ომის პირისპირ ცხოვრებას, მათ არაფერი დაუშავებიათ. საზღვრისპირა რაიონებში დაპირისპირებული მხარეები გამუდმებით ესხმიან თავს მშვიდობიან მოსახლეობას, იტაცებენ მათ, იყენებენ სპეკულაციისთვის. ძალიან მძიმე სანახავია 11-12 წლის ბიჭები მხარზე "კალაშნიკოვებით" ან ყუმბარსატყორცნებით. სუდანსა და ლიბიაში ვნახე მოზარდებისგან შემდგარი მობილური ჯგუფები, რომლებიც მოწინააღმდეგეთა ბანაკებში შემზარავად ცივსისხლიანად მოქმედებდნენ. - მშვიდობიან მოსახლეობას ესხმოდნენ თავს? - დიახ, მოსახლეობასაც აწიოკებდნენ, სარეზერვო ბანაკებსაც, საიდანაც საკვებსა და მედიკამენტებს ეზიდებოდნენ. რამდენიმე ბრძოლაგამოვლილი ადამიანები, ისინი, ვინც ცხოვრების ნახევარი ომებში გაატარა, ბევრად ჰუმანური და შემწყალებელი იყვნენ, ვიდრე ის მოზარდები, რომელთაც წიგნი და სკოლის მერხი არასდროს უნახავთ. არ ჰქონდათ საჭმელი, სასმელი წყალი, ტანსაცმელი ან ფეხსაცმელი, მაგრამ ყიდულობდნენ იარაღს. სამხრეთ აფრიკის ომები ხომ რუსული იარაღით "იკვებება"... ის მოზარდები არც საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლებს ინდობდნენ. იტაცებენ ბავშვებსა და მოზარდებს და მათ მეომრებად აქცევენ. მათზე მხოლოდ ლეგენდები მაქვს მოსმენილი, თავად არასდროს შევხვედრივარ. მათი ადგილსამყოფელი გასაიდუმლოებულია. - პოლიციას კი სიმბოლური დანიშნულება აქვს. - დიახ, როგორც დაბალგანვითარებად ქვეყნებში ხდება, იქ კორუფცია ყვავის, პოლიციელები რამდენიმე ავზ სასმელ წყალზე ცვლიდნენ ტყვეებს. წლებია სამხრეთ აფრიკაში ძალიან საშიში კლანი "ნონგოლოზების ბავშვები" მოქმედებენ. ყველანაირ დანაშაულებრივ საქმიანობაში მონაწილეობენ ან თავად გეგმავენ. მათ შორის არის ადამიანების გატაცება, სექსმონებით ვაჭრობა, კონტრაბანდა, როგორც იარაღის, ასევე, ძვირფასი ქვებითა და ლითონით... მათი განეიტრალება მოსახლეობასა და თვით მთავრობას შეუძლებლად მიაჩნიათ. - კონკრეტულად რას წარმოადგენენ, პოლიტიკურ პროცესებსა და სამოქალაქო ომებშიც მონაწილეობენ? - მე უფრო სექტას დავარქმევდი, ცხოვრების უმძიმესი წესებითა და კანონებით, რაც საკვებზეც კი ვრცელდება. ყველაფერს არ ჭამენ, თავიანთი ჟარგონული სიტყვებისგან შემდგარი "ენა" აქვთ, რათა სხვამ მათი საუბრის შინაარსი ვერ გაიგოს. ამ ბანდაზე საუბარს ყველა გაურბის. მოსახლეობა მათ "მოჩვენებებს" უწოდებს და მიაჩნია, რომ სრულიად მოულოდნელად ამა თუ იმ ადგილას "გაჩენის" უნარი აქვთ. ისინი 80-იანი წლებიდან გამოჩნდნენ და არაერთი სამოქალაქო დაპირისპირების მიუხედავად, გავლენა არ დაუკარგავთ. - ვიცი, რომ უკრაინაშიც ჩახვედით ომის დაწყებიდან რამდენიმე თვეში. - დიახ, იქ ჩასვლა ჯერ კიდევ "მაიდნის" პროცესებიდან მოყოლებული მინდოდა, მაგრამ მაშინ სუდანში ვიყავი. სიმართლე გითხრათ, ვერც წარმოვიდგენდი, თუ შუაგულ ევროპაში ასეთი მასშტაბური ომი გაჩაღდებოდა, ცივილიზებული მსოფლიო რუსეთს ამდენის უფლებას მისცემდა. ომის დაწყებიდან რამდენიმე კვირაში მარიუპოლში ჩავედი. ჩემთან ერთად Aსსოციატედ Pრესს-ის ჟურნალისტებიც იყვნენ. ჩვენ ვნახეთ ქალაქის სამშობიაროს დაბომბვის კადრები... ომის ფოტოგრაფიას არ უყვარს ემოციები, რადგან გართმევს იმის დროს, რომ მნიშვნელოვანი კადრები დააფიქსირო, რათა შემდგომ კაცობრიობას შემოუნახო, როგორც ომის ბოროტების მტკიცებულება, მაგრამ ავიაიერიშების შემდეგ იქ ნანახმა გამაოგნა. როდესაც ვითარება უფრო გამწვავდა, ჩვენივე უსაფრთხოებისთვის სამუშაო არეალი შეგვეზღუდა. ეს მხოლოდ უკრაინის ხელისუფლების გადაწყვეტილება არ ყოფილა - საერთაშორისო ორგანიზაციების მითითება იყო, რადგან ამ ომს უამრავი ჟურნალისტისა და ფოტოგრაფის სიცოცხლე შეეწირა. თუმცა ჩვენ ხშირად მაინც უდიდეს რისკზე მივდიოდით, რათა დოკუმენტური მასალა მოგვეპოვებინა. ზოგჯერ სანგრებშიც გვიწევდა ყოფნა, რათა სიტუაცია შიგნიდან გვენახა. ბევრი ომი მინახავს, მაგრამ სანგარში მუშაობა ჩემთვის სიახლე იყო. ომში მუშაობას რკინის ნერვები სჭირდება. რამდენიმე სამხედროსთან ურთიერთობას, მეგობრობას დღემდე ვაგრძელებ და ვიცი, როგორ ცდილობენ ისინი ერთმანეთის გადარჩენას. ეს ადამიანური ურთიერთობები ჩემთვის ყველა პოლიტიკურ ლიდერსა და მათ გადაწყვეტილებაზე მაღლა დგას. როდესაც რომელიმე ომიდან ვბრუნდები, იმიტომ, რომ წინაზე აღარ ვიფიქრო, სხვაგან მივდივარ, მუშაობას ვაგრძელებ.
