"მაყურებელი ჩვენი ბატონია, რომც არ შემეძლოს, უნდა ვითამაშოო“ - უცნობი ამბები ქართული კინოსა და თეატრის ლეგენდარული მსახიობის ცხოვრებიდან - კვირის პალიტრა

28 ოქ­ტომ­ბერს, 91 ასაკ­ში სა­ქარ­თვე­ლოს დამ­სა­ხუ­რე­ბუ­ლი არ­ტის­ტი თენ­გიზ არჩვა­ძე გარ­და­იც­ვა­ლა. დი­დია მისი ღვაწ­ლი ქარ­თუ­ლი თე­ატ­რი­სა და კი­ნოს წი­ნა­შე. არა­ერ­თი და­სა­მახ­სოვ­რე­ბე­ლი და სა­ინ­ტე­რე­სო როლი აქვს შექ­მნი­ლი. მსა­ხი­ო­ბი მა­ყუ­რე­ბელს გა­მორ­ჩე­უ­ლად უყ­ვარ­და.

თენ­გიზ არჩვა­ძის გარ­დაც­ვა­ლე­ბას უამ­რა­ვი ადა­მი­ა­ნი მწყა­რე­ბით გა­მო­ეხ­მა­უ­რა. მათ შო­რის, მო­ზარ­დმა­ყუ­რე­ბელ­თა თე­ატ­რის სამ­ხატ­ვრო ხელ­მძღვა­ნე­ლი, რე­ჟი­სო­რი დიმა ხვთი­სი­აშ­ვი­ლი. ბა­ტონ დი­მას მას­ზე წიგ­ნი აქვს გა­მო­ცე­მუ­ლი, მსა­ხი­ობს ახ­ლოს იც­ნობ­და და მე­გობ­რობ­და მას­თან.

დიმა ხვთი­სი­აშ­ვი­ლი:- ბა­ტონ­მა თენ­გიზ­მა "მგზავ­რის წე­რი­ლებ­ში“ ილია ჭავ­ჭა­ვა­ძის როლი ითა­მა­შა, რო­მე­ლიც თა­ვის დრო­ზე თე­მურ ჩხე­ი­ძემ მარ­ჯა­ნიშ­ვი­ლის თე­ატ­რში დად­გა. უფრო სწო­რად, "მგზავ­რის წე­რი­ლე­ბი“ იყო ერთ-ერთი მოქ­მე­დე­ბა ბა­ტო­ნი თე­მუ­რი გახ­მა­უ­რე­ბულ სპექ­ტაკლში "100 წლის წი­ნათ“. რო­დე­საც თენ­გიზ არჩვა­ძის ვარ­სკვლა­ვის გახ­სნის სა­კი­თხი დად­გა, მა­შინ მთხო­ვეს, ეს სპექ­ტაკ­ლი აღ­მედ­გი­ნა, რად­გან ბა­ტო­ნი თე­მუ­რი მა­შინ პე­ტერ­ბურ­გში მუ­შა­ობ­და. მან ასე­თი დიდი პა­ტი­ვი დამ­დო და ეს საქ­მე მე მან­დო. ასე მო­მი­წია ბა­ტონ თენ­გიზ­თან მუ­შა­ო­ბა. პრაქ­ტი­კუ­ლად იქ დავ­მე­გობ­რდით. მერე კი ისე მოხ­და, რომ რამ­დენ­ჯერ­მე გივი ბე­რი­კაშ­ვი­ლის ავად­მყო­ფო­ბის გამო, ამა­ვე სპექ­ტაკლში, მის ნაც­ვლად, ლელთ ღუ­ნია ვი­თა­მა­შე.

- პარტნი­ო­რიც ყო­ფილ­ხართ.

- დიახ, ბა­ტონ თენ­გიზს ვპარტნი­ო­რობ­დი კი­დეც - ასე­თი ბედ­ნი­ე­რე­ბაც გვქონ­და. მა­შინ, რო­გორც გი­თხა­რით, ძა­ლი­ან დავ­მე­გობ­რდით და გაჩ­ნდა იდეა, რომ მას­ზე წიგ­ნი და­მე­წე­რა. იმ პე­რი­ოდ­ში ახა­ლი დას­რუ­ლე­ბუ­ლი მქონ­და კახი კავ­სა­ძის წიგნ­ზე მუ­შა­ო­ბა, გივი ბე­რი­კაშ­ვი­ლი კი უკვე გა­მო­სუ­ლი იყო. მოკ­ლედ, დავ­გეგ­მეთ, რომ წიგნ­ზე გვე­მუ­შა­ვა და 2017 წელს "სა­ხალ­ხო არ­ტის­ტი თენ­გიზ არჩვა­ძე“, ჩემი მე­სა­მე დიდი წიგ­ნი გა­მო­ი­ცა. ეს ბა­ტო­ნი თენ­გი­ზის 85 წლის იუ­ბი­ლეს და­ემ­თხვა და მისი ხე­ლის ანა­ბეჭ­დე­ბი გი­ორ­გი კა­ლან­დი­ას მუ­ზე­უ­მის ეზო­ში გა­იხ­სნა. იმ დღეს­ვე, იქ შედ­გა წიგ­ნის პრე­ზენ­ტა­ცი­აც.

- თენ­გიზ არჩვა­ძე იყო დიდი არ­ტის­ტი და დიდი ადა­მი­ა­ნი - მას ერ­თხმად ასე აფა­სებს ქარ­თუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბა...

- დიახ, თენ­გიზ არჩვა­ძე არ იყო მხო­ლოდ მსა­ხი­ო­ბი, მისი არ­სე­ბო­ბა ცალ­კე, კი­დევ უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი მოვ­ლე­ნა აღ­მოჩ­ნდა ქარ­თუ­ლი სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის, იმი­ტომ, რომ ის ნამ­დვი­ლად გა­მორ­ჩე­უ­ლი მო­ქა­ლა­ქე გახ­ლდათ. მო­ქა­ლა­ქე, ამ სი­ტყვის ყვე­ლა­ზე მა­ღა­ლი გა­გე­ბით. იშ­ვი­ა­თად მი­ნა­ხავს ასე სა­კუ­თარ ქვე­ყა­ნა­ზე, სა­კუ­თარ მწერ­ლო­ბა­ზე, ბუ­ნე­ბა­ზე შეყ­ვა­რე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნი, ფე­ხით აქვს მოვ­ლი­ლი სა­ქარ­თვე­ლოს ყვე­ლა კუ­თხე-კუნ­ჭუ­ლი. ერთხელ ვკი­თხე და იმ წიგნ­შიც არის ეს ეპი­ზო­დი, ყვე­ლა­ზე კარ­გად სად გრძნობთ თავს-თქო? მთა­შიო. რაჭ­ვე­ლი კა­ცის­გან ეს არც გა­მიკ­ვირ­დე­ბა-მეთ­ქი. არა, მთა­ში და მარ­ტოო. რა­ტომ-თქო? იმი­ტომ, რომ მთაც კა­ცი­აო. მთას­თან დი­ა­ლო­გი ისე­თია, აი, იმას თუ და­უ­მუ­ღა­მებ, მა­გა­ზე კარ­გი არა­ფე­რია. ის სუ­ლი­ე­რია, სუნ­თქავ­სო.

მოკ­ლედ, ის არა­ვის არ ჰგავ­და... ძა­ლი­ან დიდი კაცი და­კარ­გა ქარ­თულ­მა სა­ზო­გა­დო­ე­ბამ და არა მხო­ლოდ კი­ნომ და თე­ატრმა.

- მას სა­ზო­გა­დო­ე­ბის­თვის ესა თუ ის შე­ხე­დუ­ლე­ბა თავს არას­დროს მო­უხ­ვე­ვია... ესეც მნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნია...

- სამ­წუ­ხა­როდ, ჩვენ­ში "ის­ტო­ბამ“ ძა­ლი­ან მო­ი­კი­და ფეხი. ეს ძა­ლი­ან სამ­წუ­ხა­რო ამ­ბა­ვია. ბა­ტო­ნი თენ­გი­ზის პო­ზი­ცია ასე­თი იყო - მისი მა­ყუ­რე­ბე­ლი ყვე­ლა­ნა­ი­რი იყო. ამი­ტო­მაც ყვე­ლას­თვის საყ­ვა­რე­ლი იყო, გა­ნურ­ჩევ­ლად პო­ლი­ტი­კუ­რი შე­ხე­დუ­ლე­ბი­სა, აღმსა­რებ­ლო­ბი­სა და ა.შ. სა­ჯა­რო გან­ცხა­დე­ბაც კი გა­ა­კე­თა ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით, მაგ­რამ ეს არ ყო­ფი­ლა, "მე ვამ­ბობ და ეს ასეა“. იხილეთ სრულად