პოლიტიკური კრიზისი და პოლარიზაციის ჩიხი - როგორ განვითარდება მოვლენები?!
სანამ პარლამენტში "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონს განიხილავენ, დასავლეთიდან კვლავ გამაფრთხილებელი განცხადებები გაისმის. აშშ-ის ელჩი საქართველოში რობინ დანიგანი განცხადებით გამოეხმაურა ამ კანონის განხილვას:
"ღრმად ვარ შეშფოთებული, რომ ბოლო კვირების განმავლობაში საქართველოს მთავრობის არჩევანმა ქვეყანა დააშორა ევროატლანტიკურ მომავალს, მიზანს, რომლის მიღწევაც ქართველების უდიდეს უმრავლესობას სურს. სამწუხაროდ, მმართველ პარტიას, როგორც ჩანს, მტკიცედ აქვს გადაწყვეტილი მიიღოს კანონი, რომლის შესახებაც ევროკავშირმა ნათლად განაცხადა, რომ შეუთავსებელია საქართველოს ევროკავშირის მისწრაფებებთან. ამასთანავე, მმართველი პარტიის ზოგიერთმა წარმომადგენელმა არჩია თავდასხმა საქართველოს სუვერენიტეტის უდიდეს მხარდამჭერებზე - შეერთებულ შტატებსა და ევროკავშირზე. ჩვენ საქართველოს გვერდით ვიდექით და ვდგავართ მოლაპარაკებებზე იმ ქვეყანასთან, რომელსაც საქართველოს ტერიტორიის ოცი პროცენტი აქვს ოკუპირებული. ჩვენ მხარს ვუჭერდით და ვუჭერთ ქართული ენის, კულტურული და ისტორიული მემკვიდრეობის შენარჩუნებას", - წერია დანიგანის განცხადებაში, რომელიც აშშ-ის საელჩომ გამოაქვეყნა.
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის მრჩეველი საგარეო პოლიტიკის საკითხებში დერეკ შოლე აცხადებს, რომ საქართველოს პრემიერ-მინისტრს ტელეფონით ესაუბრა და კიდევ ერთხელ გადასცა "შეშფოთება საქართველოს ამჟამინდელი ტრაექტორიით":
"მთავრობის მტრული რიტორიკა და ანტიდემოკრატიული კანონმდებლობის მხარდაჭერა საფრთხეს უქმნის საქართველოს ევროატლანტიკურ მომავალს. შეერთებული შტატები მოუწოდებს საქართველოს მთავრობას, დაუბრუნდეს საქართველოს ევროატლანტიკური მომავლისთვის მუშაობას, რაც ქართველების აბსოლუტურ უმრავლესობას სურს", - წერს ის პლატფორმა X-ზე.
შეგახსენებთ, რომ დერეკ შოლე 2023 წლის მარტის მოვლენების დროსაც ესაუბრა საქართველოში განვითარებულ მოვლენებზე მაშინდელ პრემიერ-მინისტრ ირაკლი ღარიბაშვილს.
პარალელურად, აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის პრესსპიკერმა მეთიუ მილერმა განაცხადა, რომ სახელმწიფო მდივანი ენტონი ბლინკენი "ძალიან ყურადღებით აკვირდება" საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს. რამდენიმე საათით ადრე კი აშშ-ის ელჩმა საქართველოში რობინ დანიგანმა განაცხადა, რომ საქართველოს მთავრობის მაღალი თანამდებობის პირებმა აშშ-ში მიწვევაზე უარი თქვეს:
"ახლახან საქართველოს მთავრობის მაღალი თანამდებობის პირები მივიწვიეთ შეერთებული შტატების მაღალი თანამდებობის პირებთან სტრატეგიული პარტნიორობისა და აშშ-ის დახმარების შესახებ ნებისმიერი შეკითხვის განსახილველად. სამწუხაროდ, ქართულმა მხარემ არჩია, რომ უარი ეთქვა მიწვევაზე", - განაცხადა მან. დანიგანს წერილობითი განცხადებით გამოეხმაურა საქართველოს საგარეო უწყება, სადაც ნათქვამია, რომ საქართველოს უმაღლესი თანამდებობის პირები ამერიკელ მაღალჩინოსნებთან იმ "დათქმით" მიიწვიეს, რომ ვიზიტამდე საქართველოს პარლამენტს დროებით უნდა შეეჩერებინა "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონპროექტის განხილვა, რაც, უწყების შეფასებით, "არ შეესაბამება პარტნიორობის სულისკვეთებას".
"დაუფარავად ითქვა, რომ აღარ აინტერესებთ არც საერთაშორისო თანამეგობრობის რეაქცია, არც ის, თუ როგორ აისახება ეს საქართველოს იმიჯზე"
ბოლო პერიოდში განვითარებულ მოვლენებზე საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტებს და პოლიტიკის ანალიტიკოსებს ვესაუბრეთ.
თენგიზ ფხალაძე, საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტი:
- "გლობალური ომის პარტიაზე" მსოფლიოში მხოლოდ ერთი სახელმწიფოს პროპაგანდა ლაპარაკობს და ეს სახელმწიფო ჩვენს ჩრდილოეთით მდებარეობს. კიდევ შეიძლება მოიძებნოს რამდენიმე, ვინც რუსეთთან ალიანსში არიან და ნამდვილად არ მინდა ამ ძალიან პატარა და ცუდ წრეში იყოს საქართველოც. წარმოუდგენელია, რომ შენს სტრატეგიულ პარტნიორებს, ვისი დახმარებითაც ეს ქვეყანა გადარჩა და ვისი დახმარებითაც ვითარდება დღესაც, ადანაშაულებდე ასეთ რაღაცაში. ეს იმ ნარატივის გამეორებაა, რაც ამდენი ხანია, გვესმის კრემლის პროპაგანდისგან და არაფერი აქვს საერთო ევროპულ და ევროატლანტიკურ ინტეგრაციასთან.
- ყოველივე ეს ნიშნავს თუ არა, რომ საქართველოს მოქმედი ხელისუფლება უარს ამბობს დასავლეთზე, ევროინტეგრაციაზე?
- აბსოლუტურად ყველა, იქნება აშშ თუ ევროკავშირი და ევროკავშირის წევრი ქვეყნები, სახელმწიფოს და მთავრობის მეთაურების დონეზე გვეუბნებიან, რომ ჩვენი მთავრობის ეს ნაბიჯი ძალიან აშორებს საქართველოს ევროპული და ევროატლანტიკური სივრცისგან, ასე ვერ გავხდებით ევროპული ოჯახის წევრები. ის პირები, ის ქვეყნები, რომლებმაც უნდა მიიღონ გადაწყვეტილება, გვეუბნებიან, რომ თქვენ კი არ მოდიხართ ჩვენკენ, არამედ გვშორდებითო. ჩვენ კი ვეუბნებით, თქვენ ხართ გლობალური ომის პარტია და საქართველოს სახელმწიფოებრიობის დანგრევა გსურთო. ამაზე მეტი რაღა უნდა ითქვას, ყველაფერი ნათელია. ვინმეს თუ რამე კითხვა და ეჭვი ჰქონდა, მგონი, ახლა აღარ უნდა არსებობდეს და განსაკუთრებით ბოლოდროინდელი განცხადებების შემდეგ, იყო ეს აშშ-თან, საფრანგეთთან თუ იმასთან დაკავშირებული, რაც ქვეყანაში ხდება.
- საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადება დიპლომატიურ ენაზე რას ნიშნავს?
- ეს არ არის ის ენა, რომლითაც ელაპარაკებიან პარტნიორს. მე შთაბეჭდილება დამრჩა, რომ მარია ზახაროვას ტექსტი გადაწერეს. კობახიძის პოსტი კი უფრო უარესია. იმის მაგივრად, ყველა შესაძლებლობას ვიყენებდეთ აშშ-თან ჩვენს პრობლემებზე სასაუბროდ, რომ გვსურს გავაძლიეროთ ქვეყნის უსაფრთხოება, თავდაცვისუნარიანობა, ნატოს სამიტი მოდის და ამის ნაცვლად უარს ვამბობთ ჩვენს სტრატეგიულ პარტნიორთან შეხვედრაზე და ველაპარაკებით იმ ტონით, რომელიც აზიანებს ქართულ სახელმწიფოებრიობას. მაშინ, როდესაც სტრატეგიული ქარტიის ეგიდით შეხვედრები აღარ იმართება, ჩვენ თვითონ ვამბობთ უარს მაღალი დონის შეხვედრებზე, რასაც პირიქით, უნდა ვიხვეწებოდეთ.
- ჩვენი დასავლელი პარტნიორების განცხადებები აჩენს განცდას, რომ რეაგირება მიმართული იქნება კონკრეტული პირებისკენ, მაგრამ რა და როგორ მოხდება, ჯერ არ კონკრეტდება. როგორ რეალიზდება ჩვენი პარტნიორების შეშფოთება?
- რეაგირება მძიმე იქნება ჩვენი ქვეყნისთვის. არ ვიცი, თითოეული ჩინოვნიკის პირად კეთილდღეობაზე რა და როგორ აისახება, მაგრამ ძალიან ცუდად აისახება საქართველოზე. მეტიც, უკვე აისახა, მაგალითად, ნატოსთან ურთიერთობის დინამიკაზე, ორმხრივ ურთიერთობებზე; აისახა იმაზე, რომ ის დახმარებები, რასაც ჩვენ უნდა ვიღებდეთ, ვერ ვიღებთ, მაგრამ კიდევ უფრო ცუდად აისახება ქვეყანაზე. ყველაზე ცუდი კი ის არის, რომ რაც უფრო შესუსტდება ჩვენი პარტნიორების მხარდაჭერა, გაძლიერდება რუსეთიდან წნეხი და მერე ეს ყველაფერი გადაითარგმნება იმ ყოველდღიურობაში, რაც დაასუსტებს და დაანგრევს ქართულ სახელმწიფოებრიობას. ეს პოლიტიკა უაღრესად საშიშია, რადგან ეს აისახება ქართულ ეკონომიკაზე, თავდაცვაზე, ინფრასტრუქტურაზე, საერთოდ ყველაფერზე და ხვალ შეიძლება მეგობრების გარეშე დავრჩეთ, აღმოვჩნდეთ მათთან დაპირისპირებული და უცბად გავიღვიძოთ იმ სფეროში, რასაც რუსეთის ინტერესების სფერო ჰქვია.
- აშშ-ისა და ევროპის ქვეყნების განცხადებებში აქცენტირებულია, რომ ქართველი საზოგადოებისა და ქვეყნის ინტერესების ერთგული რჩებიან. ეს არ ნიშნავს, რომ ხელისუფლების თუნდაც ცალკეული პირები დაასანქცირონ და არ შეეხოს ქვეყანას?
- ქვეყანას, რომლის ხელისუფლებას არ ენდობიან პარტნიორები, ვერ ექნება ნორმალური ურთიერთობები და ვერ ილაპარაკებს წინსვლასა და სერიოზულ პროექტებზე, ეს კი, ცხადია, აისახება ქვეყანაზე. თუ გყავს დასანქცირებული ხელისუფლება, როგორ შეიძლება მიიღოს დახმარება თუნდაც თავდაცვისუნარიანობის გაძლიერებისთვის? თუ გყავს დასანქცირებული ხელისუფლება, როგორ შეიძლება რომელიმე დასავლელმა ინვესტორმა ახალი ინვესტიციები შემოიტანოს? ასე რომ, საბოლოოდ ვზარალდებით ჩვენ, ამ ქვეყნის მოქალაქეები და ქვეყანა. არ ვიცი, რა ხარისხით აისახება ეს ცალკეული ჩინოვნიკის კეთილდღეობაზე, მაგრამ ნამდვილად ცუდად აისახება საქართველოზე ის გზა, რაც საქართველოს ხელისუფლებამ აირჩია. ვფიქრობ, რეაგირება იქნება მას შემდეგ, რაც კანონს მესამე მოსმენით მიიღებენ. მანამდე, ალბათ, კიდევ იმედი აქვთ, რომ შეიძლება მესამე მოსმენამდე კიდევ რაღაც შეიცვალოს, მერე კი გადავლენ ქმედებებზე, რადგან შეუძლებელია ასეთ უსამართლო პრეტენზიებს უყენებდე შენს სტრატეგიულ პარტნიორებს და კვლავაც ელოდებოდე, რომ მათგან რეაგირება არ იქნება.
- უვიზო რეჟიმის შეჩერება რეალურად მოსალოდნელია?
- შესაძლებელია რამდენიმე მიზეზის გამო. უვიზო რეჟიმისთვის მნიშვნელოვანი ფაქტორია საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის თანხვედრა და როგორც კი ქვეყანა ამას გასცდება, ეს უკვე ერთ-ერთი საფუძველია იმისა, რომ დღის წესრიგში დადგეს შეჩერების საკითხი. გარდა ამისა, დაანონსდა პოლიტიკური რეპრესიები ამ კანონის მიღების შემდეგ, ესე იგი დაიწყება ადამიანების დევნა და სტიგმატიზაცია, დიდი ალბათობით, გაძლიერდება იმიგრაციის ტალღა და ასეთ შემთხვევაში, ბუნებრივია, შეიძლება დადგეს საკითხი უვიზო რეჟიმის შეჩერების თაობაზე. შეჩერების მექანიზმი კი გაცილებით მარტივია, ვიდრე ხატავს ხელისუფლება და მას ნამდვილად არ სჭირდება კონსენსუსი.
"ხელისუფლებამ ივანიშვილის პირით გამოაცხადა, რომ არჩევნების შემდეგ დაიწყება იმ პირთა დევნა, რომლებიც მის კურსს არ ემორჩილებიან"
ირაკლი მელაშვილი, ანალიტიკოსი:
- მგონი, ქვეყნის გარეთაც და ქვეყანაშიც, ვინც ქართულ პოლიტიკას აკვირდება, ყველა სერიოზულად არის დაფიქრებული იმაზე, რამდენად ადეკვატურია ხელისუფლება, როდესაც ამ გადაწყვეტილებებს იღებს. დავიწყოთ იმით, რომ დამოუკიდებლობის გამოცხადების დღიდან ყველანაირი ზარალი, რაც ჩვენს საზოგადოებას მიადგა, ერთმანეთისთვის აგენტისა და მოღალატის ძახილის შედეგია. ამან 90-იანებში ერთმანეთისთვის ტყვიის სროლამდე მიგვიყვანა, ახლა კი ხელისუფლება ცდილობს, კანონის ძალით დაუძახოს აგენტები მისთვის არასასურველ ორგანიზაციებს თუ პირებს. რაც ახლა ხდება, იმ შეცდომების გამეორებაა, რასაც "ნაცმოძრაობა" უშვებდა და რაც იწვევს საზოგადოების პროტესტს, ახლა კი ამას დაემატა ისიც, რომ კითხვის ნიშანი დაესვა დასავლურ კურსს, ჩვენს მისწრაფებას, გავმხდარიყავით დასავლეთის ნაწილი. რაც მთავარია, ეს არ არის დღევანდელი და არც პირველი რესპუბლიკის დროს წარმოშობილი სურვილი. ჩვენი ისტორიის განმავლობაში რამდენჯერმე მოგვიწია ამ არჩევანის გაკეთებამ - მაშინ, როდესაც რომსა და პართიას შორის რომის სასარგებლოდ გავაკეთეთ არჩევანი, როდესაც დასავლური ქრისტიანობა ავირჩიეთ, და საერთოდ, ქართველები ყოველთვის ევროპის გვერდით იდგნენ. თუკი სულხან-საბა უარით გამოისტუმრეს, რადგან მაშინ ევროპას უჭირდა ამ რეგიონში შემოსვლა, დღეს ეს შანსი არის და ევროპელებიც ამას გვეუბნებიან. როდესაც ამ საუკუნეების განმავლობაში, ფაქტობრივად, პირველად გვეძლევა საშუალება თავი შევაფაროთ იმ ცივილიზაციას, რომლის ნაწილსაც ჩვენ ისტორიულად წარმოვადგენთ, და მივიღოთ ყველა სიკეთე, რაც ამას ახლავს, მათ შორის უსაფრთხოებაც, ჩვენ ვიწყებთ ძალიან უცნაურ მოძრაობებს, რაც სრულიად გაუგებარია ამ სიტუაციაში როგორც სახელმწიფოებრივი ლოგიკის, ასევე ხელისუფლების ადეკვატურობის თვალსაზრისით. ასეთ ვითარებაში ამერიკის ანტირიტორიკა აბსოლუტურად ლოგიკურია, რადგან ის დასავლური სამყაროს ლიდერია და თუკი შენ დასავლურ სამყაროს ეწინააღმდეგები, რა თქმა უნდა, უპირველესად უპირისპირდები ამერიკას. ამ ლოგიკით კი გასაგებია, რატომ თქვა უარი კობახიძემ ამერიკაში ვიზიტზე. 29 აპრილის შეხვედრაზე ხომ, ფაქტობრივად, ყველაფერი ითქვა. ხელისუფლებამ ივანიშვილის პირით გამოაცხადა, რომ არჩევნების შემდეგ დაიწყება იმ პირთა დევნა, რომლებიც მის კურსს არ ემორჩილებიან, რომ ეს კანონი სჭირდება იმისათვის, რათა გადაიკეტოს იმ ფინანსების გზები, რომელსაც მთავრობა ვერ აკონტროლებს. მაშინ, როდესაც საკუთარი ხელისუფლების შესანარჩუნებლად აკონტროლებენ ყველა რესურსს. კი, ბატონო, ეს სისტემა "ნაცმოძრაობის" დროს არის შექმნილი, მაგრამ მას შემდეგ 12 წელი გავიდა და შეეცვალათ, მაგრამ არა, ახლა უკვე თავისი ძალაუფლების შესანარჩუნებლად იყენებენ. რადგან მედიის ნაწილსა და არასამთავრობო სექტორს ვერ აკონტროლებდნენ, მათ გასაკონტროლებლად იღებენ ამ გადაწყვეტილებას, რაც ქვეყანას ძალიან დიდ საფრთხეს უქმნის. 29 აპრილს გამოაცხადეს, რომ ასეთ პირებს არჩევნების შემდეგ ან ქვეყანაში აღარ დაედგომებათ, ან მოუწევთ "ოცნების" მორჩილებაში ყოფნა...
ხელისუფლებამ ვერ განსაზღვრა რისკები, როდესაც ეს კანონი შემოაბრუნა. ივანიშვილმა თქვა, მაშინ ხალხი მოტყუებული იყო და ახლა ჩვენს მხარეს არისო. როგორ არის მათ მხარეს, ეტყობა საპროტესტო აქციებსაც და იმასაც, თუ რა ძალისხმევა დასჭირდათ, როგორ მოუწიათ თAავიანთ აქციაზე ხალხის მიყვანა. მათ არაადეკვატურად შეაფასეს ის რისკები, რაც ამ გადაწყვეტილებას მოჰყვებოდა. ასევე არაადეკვატურად აფასებენ იმ რისკებს, რაც საერთაშორისო ასპარეზზე შეექმნება ქვეყანას. რატომ აკეთებენ ამას, ლოგიკის პოვნა ძალიან რთულია. სულ ვამბობდი, რომ "ოცნება" გარანტირებულად იგებდა არჩევნებს, მინიმუმ 60%-ს აიღებდა ძალიან დაქსაქსული და უიდეო ოპოზიციის წყალობით, თუ არ დაუშვებდა ძალიან დიდ შეცდომას და მან დაუშვა. რა არის ამის საფასური და საპირწონე, არ ვიცი. ერთადერთი ლოგიკა, რატომ ავიღეთ რუსეთისკენ გეზი, შეიძლება ის იყოს, რომ აქვთ რაღაც იმედი, რუსეთი აფხაზეთსა და ცხინვალში რაღაცას დათმობსო, მაგრამ მე ეს აბსურდულად მიმაჩნია იმ ვითარებაში, რაშიც დღეს რუსეთია. იმის შანსიც კი არა აქვს, რომ აფხაზები ამაში დაარწმუნოს.
- არჩევნებამდე მისასვლელად თეორიულად რა სცენარები არსებობს?
- ეს დაპირისპირება რა ხასიათს მიიღებს, კაცმა არ იცის. "ნაციონალებისგან" ერთი იმით განსხვავდებოდნენ, რომ აქციებზე აქამდე ზონდერებს არ უშვებდნენ და ახლა ესეც გააკეთეს. ბავშვები სცემეს ვიღაც მოჭიდავეების მეშვეობით. ჯერ არ ვიცით, ეს დაპირისპირება გადავა საყოველთაო გაფიცვებში თუ არა, ანუ მივალთ თუ არა ამ რეჟიმით არჩევნებამდე, რადგან თუ "ოცნება" დროულად არ გადადგამს ნაბიჯებს, მაშინ კანონის გაწვევა კი არ იქნება საზოგადოების მთავარი მოთხოვნა, არამედ ისეთი მთავრობის ფორმირება, რომელიც არჩევნებს ნორმალურად ჩაატარებს. არა მგონია, ეს "ოცნების" ინტერესში იყოს, რადგან მოვლენები ცხადად გვაჩვენებს, რომ რამდენი ადამიანიც არ უნდა ჩამოიყვანო რეგიონებიდან და რა მეთოდებით, ისინი ამ ხელისუფლების დამცველები არ არიან. ეს ახალი ამბავი არ არის და ასე იყო ყოველთვის. ადმინისტრაციული რესურსით მოგროვილი ადამიანები ჩამოჰყავს ყველას, ვიღაც გზაში ეპარებათ, ვიღაც პატიოსნად დადგება აქციაზე და შეიძლება ტაშიც დაუკრას ან არა, მაგრამ წავა უკან და საბოლოოდ არ დაიცავენ ხელისუფლებას. სამაგიეროდ, მოტივირებული ადამიანები დგანან მეორე მხარეს. ეს არის მთავარი და ამას "ოცნება" ვერ ხვდება.
- არ მუშაობს "ოცნების" ნარატივი, რომ ამას სუვერენიტეტის დასაცავად ვაკეთებთ?
- სადღაც, ალბათ, კი, მაგრამ საერთო ჯამში არა. ახლა "ოცნების" მხარდამჭერი, ჩემი აზრით, მხოლოდ ის კატეგორიაა, ვისაც "ნაცმოძრაობის" ხელისუფლებაში დაბრუნების ეშინია. არა ის, ვისაც "ოცნების" პოლიტიკა მოსწონს, არამედ ის, ვინც ფიქრობს, რომ იძულებულია, "ოცნებას" დაუჭიროს მხარი, რათა "ნაცები" არ მობრუნდნენ. ასევე ექნება ანტიდასავლურად განწყობილთა მხარდაჭერა, რომელიც ძალიან მცირეა და ქვეყანაში ყოველთვის იყო - "პატრიოტთა ალიანსიდან" და "ალტ ინფოდან" "ოცნების" მხარდამჭერთა რიგებში გადმოინაცვლა.
ბოლო დღეებია ვუყურებთ ხელისუფლების წყობიდან გამოსულ წევრებს, რომლებიც უკვე ძალიან დიდი საზოგადოებრივი წნეხის ქვეშ არიან და მათი ფსიქოლოგიური მდგრადობა როგორია, რამდენად მზად არიან, რომ გადაწყვეტილებები მიიღონ არა გაბრაზებით და ემოციურ ფონზე, არამედ ლოგიკის და გონივრულობის გათვალისწინებით, არ ვიცი. ამიტომ კიდევ რა სისულელეებს ჩაიდენენ, წარმოდგენა არა მაქვს. ყველაზე დიდი სისულელე, რაც შეიძლებოდა ქვეყნისთვის და უპირველესად საკუთარი თავისთვის გაეჩალიჩებინათ, უკვე გააკეთეს და ვერ ვხედავ ვერც ერთ პლუსს ამ ხელისუფლებისთვის.
"რაზე უნდა იყოს პროტესტი, იმაზე, სოროსის ფონდი არ შემიწუხოთო?"
რამაზ საყვარელიძე, ანალიტიკოსი:
- ითქვა, რომ რევოლუციის ჩაშლის ერთ-ერთ მოდელად იყო გამიზნული პროცესის დაჩქარება. ისედაც ცნობილია პოლიტტექნოლოგებში, რომ არჩევნების შემდეგ პროტესტი ყველაზე ხელსაყრელია. ამერიკელ პოლიტოლოგ შარპის რევოლუციების რეცეპტურაში ხაზგასმულია, რომ ჯობს შეირჩეს არჩევნების შემდგომი მომენტი. ამიტომაც ჩვენი ოპოზიციური პარტიებიც კი არ ლაპარაკობენ ხელისუფლების შეცვლაზე, სავარაუდოდ, სწორედ იმიტომ, რომ სცენარში არ არის ადრეული შეცვლა და უფრო მომგებიანია არჩევნების შემდეგ პროცესში ამ სცენარის გათამაშება. ამის მაგალითი გვქონდა 2003 წელს და ასეთი სცენარებით მოხდა არაერთი ხავერდოვანი რევოლუცია. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენს პარტიებს კარგა ხანია არ უნახავთ ქუჩაში შეკრებილი ამდენი ხალხი, მაინც არ აპირებენ პროცესების დაჩქარებას, მიუხედავად იმისა, რომ სააკაშვილმა უკვე თქვა, ხელის გაწვდენაზეა გამარჯვებაო. სიტუაცია არ არის მომწიფებული კიდევ იმიტომაც, ხელისუფლება რომ შეცვალო, ახალი უნდა დააყენო და ვის აყენებენ, ეს არ ჩანს. ოპოზიცია მუშაობს იმ სტრატეგიით, რომ პროცესი რევოლუციამდე მიიყვანოს, მაგრამ რევოლუციაც რომ მოხდეს, ვინ უნდა მოვიდეს ხელისუფლებაში. ოპოზიციამ იმის დასაფარად, რომ თითქოს "ნაცები" არ მოდიან, კოალიციაზე ლაპარაკი დაიწყო, მაგრამ კოალიცია რომ შედგეს, "ოცნებამ" ხომ 50%-ზე ნაკლები უნდა მიიღოს, ყველა კვლევა კი აჩვენებს, რომ მისი რეიტინგი 60%-საც კი სცილდება.
რაც შეეხება პროტესტს, თუ ე.წ. კოლექტიურმა "ნაცმოძრაობამ" პროცესზე გავლენა მოიპოვა, ეს გამოიწვევს პროტესტის დისკრედიტაციას და მხარდამჭერების შემცირებას იმ ხალხის სახით, ვისაც ახსოვს ვინ და რა იყო სააკაშვილის ხელისუფლება.
- რაც ასეთი პროტესტი მიიღეს, და თუ ასე გაგრძელდა, უფრო არ დაიწევს მისი რეიტინგი?
- მე პირიქით ვიტყვი, - თუ ასე გაგრძელდა, უფრო მეტს აიღებენ. ტყუილად ხომ არ იყო ხალხის ეს თავყრილობა 29-ში.
- ხელისუფლებამ ყველანაირი რესურსი გამოიყენა მათ ჩამოსაყვანად. რა გარანტიაა, რომ ის ხალხი ხმას "ოცნებას" მისცემს? თანაც, მხოლოდ თბილისიდან ყოველდღიურად ყოველგვარი ორგანიზების გარეშე თითქმის ამდენი ადამიანი გროვდება.
- არა, არა! თავს ნუ მოიტყუებთ. ყველა ქვეყანაში გამჭვირვალობის კანონი ფართო მასებში მხარდაჭერას პოულობს. თქვენ გინდათ თქვათ, რომ მედიისა და არასამთავრობოების გამჭვირვალობის რეგისტრაცია ხალხის დიდ მასას გამოიყვანს ქუჩაში? არ არის ეს სწორი და არც "რუსული კანონის" ძახილია სწორი, რადგან ფართო მასებმა ისიც არ იციან, ამ კანონით რა გაკეთდა რუსეთში. რა თქმა უნდა, საშინელება გაკეთდა და მე ამ მიმართულებით არ მიმყავს საუბარი, უბრალოდ, გეუბნებით, რომ ფართო მასებმა არ იციან. რაზე უნდა იყოს პროტესტი, იმაზე, სოროსის ფონდი არ შემიწუხოთო? ეს ხომ არ არის სერიოზული.
- ხელისუფლება მტრად აცხადებს დასავლეთს, რას ნიშნავს ეს?
- ჯერ ერთი, დასავლეთის მტრად გამოცხადება არ ნიშნავს, რომ რუსეთია მეგობარი. და მეორე, სიმართლე გითხრათ, სულ არ მაინტერესებს, რბილად რომ ვთქვათ, რას ამბობს ივანიშვილი. მგონი, ჩვენ ვქმნით ამ ერთი კაცისგან ბელადს.
- მაგრამ მთელი ხელისუფლება რომ სიტყვასიტყვით იმეორებს? მთავრობა რომ ასე უსიტყვოდ არ ემორჩილებოდეს, არც ჩვენ არ ჩავთვლიდით არაფრად.
- რამდენი შემთხვევა იყო, რომ კობახიძემ და სხვებმა ჩააქრეს ივანიშვილის ინიციატივები?
- ეგ არ ვიცი, იქნებ გვითხრათ კონკრეტული ფაქტი. რაც მთავარია, ახლა რაც ხდება, იმაზე ვლაპარაკობთ. ეს არის პრობლემა.
- გარდა ერთი კონკრეტული ადამიანისა, ვინც არ უნდა იყოს ის, არის კიდევ გეოპოლიტიკური მომენტები. საქართველოს ისეთი მდებარეობა აქვს, ისეთი ინტერესები არსებობს, რომ გამრუდების საშუალებას ვინ მოგცემს და ვინ გაგიშვებს რუსეთისკენ, თუ რუსეთმა არ გამოიწვია სამაგისო პროცესები, რომ მისკენ წახვიდე. ახლა რაც ხდება საქართველოში, მგონი, სწორედ რუსეთის ხელი ურევია.
- ხელისუფლების წარმომადგენლების განცხადებებში რუსეთის ხელი ურევია?
- რატომ მათ განცხადებებში, ახალგაზრდების აყრასა და დესტაბილიზაციაში რუსეთის ხელი რატომ არ ურევია?
- ახალგაზრდები იმიტომ გამოვიდნენ, რომ ხელისუფლებამ ეს კანონი დააბრუნა. ნუ დააბრუნებდა და არც პროტესტი იქნებოდა, რომელიც სხვათა შორის, ჩვენი ყველას უფლებაა, ყოველ შემთხვევაში, ჯერჯერობით მაინც.
- ხელისუფლებამ გითხრა, იმისთვის შემოვიტანეთ, თუ რამე მოსახდენია, ახლა მოხდეს და არა მერე მოაწყოთ რევოლუციაო. ახლა მიდის დესტაბილიზაცია და დიდი შანსია, რუსეთმა გამოიყენოს. მას აწყობს ეს, ისევე როგორც ყველა უბედურება.
ხელისუფლებას სურს საპროტესტო მუხტს ძალა გამოაცალოს, მაგრამ თუკი ოქტომბრამდე გაგრძელდა ეს პროცესი, ცხადია, შესაძლებელი იქნება რევოლუციისკენ წავიდეს და არა არჩევნებისკენ. ხომ ვხედავთ, უკვე ქუჩებს კეტავენ, ქუჩების გადაკეტვა და შენობებში შევარდნა კი რევოლუციური, ხელისუფლების შეცვლის ძალისმიერი ნაბიჯია. საქართველოზე სატრანზიტო ხაზები გადის, რაზეც სხვა ქვეყნებია დამოკიდებული და, თუკი ისინი გადაიკეტა, ეს ქვეყნები მოსთხოვენ საქართველოს ხელისუფლებას ზომების მიღებას. თავის დროზე, ასე მოხდა აფხაზეთშიც, როდესაც რკინიგზა გადაკეტეს და სომხეთში ვეღარ შედიოდა ტვირთი, რის გამოც სომხეთმა ხელისუფლებას სთხოვა, ზომები მიეღო და იძულებული გახდნენ, ჯარი შეეყვანათ. თუ ახლაც იგივე მოხდება და ხელისუფლება იძულებული იქნება ძალა გამოიყენოს, მაშინ უკვე ოპოზიცია შეეცდება მოსახლეობა წაახალისოს და რევოლუციისთვის საჭირო მხარდაჭერა მიიღოს საზოგადოებისგან. თუმცა ამას აქვს ერთი სერიოზული მინუსი - რევოლუციური სცენარი შეიძლება არ აღიარონ და გითხრან, დაგეცადათ ორი თვე და არჩევნებამდე მისულიყავითო. ამიტომაც ხელისუფლებამ მაქსიმალურად უნდა მიაქციოს ამას ყურადღება, არ გამოიყენოს ძალა, შეიყვანოს პოლიცია სახელმწიფო და სტრატეგიულ ობიექტებში და დაიცვას. ამის პარალელურად ინტენსიურად უნდა იმუშაოს როგორც ქვეყანაში, ისე მის გარეთ ყველა მიმართულებით.
რუსა მაჩაიძე