კრიტიკული 6 თვე ანუ რა მოხდება არჩევნებზე?!
როგორ მივდივართ არჩევნებზე და რას აპირებს ოპოზიცია, ისევ უცნობია. ერთადერთი, რაც ბოლო დღეებში ითქვა, ის არის, რომ სააკაშვილმა ისევ ერთიანი სიით გამოსვლა და საკუთარი პარტიის ნომრის დათმობაც შესთავაზა ოპოზიციას, "ლელო" კი ისევ თავის ირგვლივ მესამე ცენტრის შექმნის იდეით გამოდის. როგორი კონფიგურაცია იქნება მომგებიანი, პოლიტიკის ანალიტიკოსებს ვახტანგ ძაბირაძესა და ირაკლი მელაშვილს ვესაუბრეთ:
"ახლა ერთიანი სია ნიშნავს იმას, რომ დაიკარგება მათი ხმები, ვისთვისაც "ნაცმოძრაობაც" მიუღებელია და "ოცნებაც"
ვახტანგ ძაბირაძე: - ოპოზიციის ერთადერთი ამოცანაა ქვეყანა არჩევნებამდე პროტესტით მივიდეს, მაგრამ მშვიდობიანით. ეს არის დღეს ზეამოცანა. როგორც ჩანს, "ქართული ოცნება", და არა მარტო ის, არამედ მისი, ასე ვთქვათ, თანამგზავრები რუსეთიდან ცდილობენ არჩევნებამდე აქ ისეთი ატმოსფერო შექმნან, თითქოს ოპოზიციას არჩევნებით კი არა, რევოლუციით უნდა ხელისუფლებაში მოსვლა - ამის დაშვება არ შეიძლება. უნდა გათვალისწინებულ იქნეს ყველაფერი, მთელი ჩვენი გამოცდილება, კარგიც და ცუდიც. თავის დროზე არ გვაცალეს, რომ მშვიდობიანი გზით რაღაც გაგვეკეთებინა და მოხდა ის უბედურება, რაც მოხდა. დღესაც მძიმე ვითარებაა და ძალიან ახლოს არის ანალოგიურ პროცესთან. ჩვენ ისიც ვერ შევძელით, რაც 1991-92 წლებში მოხდა, შეფასებებით კი არა, რეალურად დაგვედგინა, რა იყო, როგორ იყო, რამ გამოიწვია და ა.შ., მაგრამ დღეს, ფაქტობრივად ყველა აღიარებს, რომ მაშინ ხელისუფლებაშიც და ოპოზიციაშიც მძლავრად იყო წარმოდგენილი რუსული მეხუთე კოლონა, და რეალური ოპოზიციაც და რეალური პატრიოტებიც ფარდის მიღმა დატოვეს. ანალოგიურის გამეორება შეიძლება სურთ დღესაც. ამიტომ ოპოზიციამაც, არასამთავრობო სექტორმაც და ყველამ, ვინც ამ პროცესშია ჩართული, ყოველივე ეს უნდა გაითვალისწინონ და პროტესტი უნდა იყოს ხაზგასმულად მშვიდობიანი. ამაზე უნდა იმუშაოს ყველამ, ვისაც სურს ქვეყანაში სტაბილურობა და ევროპული მომავალი. ყველა აქციაზე მკაცრად უნდა იქნეს ხაზგასმული, რომ ნებისმიერი, ვინც აგრესიულ ქმედებებს დაიწყებს, პროვოკატორი და აგენტურული ქსელის გეგმის შემსრულებელია და ამის საშუალებას არ მისცემენ. ჩემი აზრით, დღეს ეს არის უპირველესი ამოცანა, რადგან ვითარება ძალიან დაძაბულია, დრო მუშაობს "ქართული ოცნების" წინააღმდეგ და ოპოზიციის სასარგებლოდ. ამ კანონის ამოქმედებაც კი, ალბათ, უფრო ოპოზიციის სასარგებლოდ იმუშავებს და არა პირიქით და ოპოზიციამ ეს უნდა გამოიყენოს. ცოტა ხანში, როგორც კი ამ კანონზე ვეტოს დაძლევენ, დარწმუნებული ვარ, ევროკავშირი სათანადო გადაწყვეტილებებს მიიღებს და წნეხი, ალბათ, ისეთი მძლავრი იქნება, დიდი ალბათობით, "ქართული ოცნების" რღვევას გამოიწვევს, ყოველ შემთხვევაში, იმ ნაწილის, ვინც ან მართლა გულუბრყვილოა და რაღაც მიზეზებით არის დღეს "ქართულ ოცნებასთან", მაგრამ ნელ-ნელა, იქნება ეს ბიზნესი თუ საჯარო მოსამსახურე, დაიწყებენ დისტანცირებას "ქართული ოცნებისგან". ამისთვის საჭიროა დრო, სიმშვიდე და მშვიდობიანი პროტესტი.
- არის თუ არა აუცილებელი, რომ მუდმივი პროტესტი და აქციები გაგრძელდეს მთელი ზაფხულის განმავლობაში?
- ვეტოს დაძლევის შემდეგ შესაძლებელია სამართლებრივი პროცედურები გაგრძელდეს, საკონსტიტუციოში გასაჩივრება, სტრასბურგშიც შეიძლება წავიდეს - ესეც მოსალოდნელია. თუ სტრასბურგის სასამართლო სწრაფად განიხილავს ამ საქმეს, შესაძლოა ეს ერთ-ერთი გამოსავალიც იყოს, რომ გაუქმდეს კანონი და არ ამოქმედდეს. პრეზიდენტმა თუ არასამთავრობო სექტორმა, ჩემი აზრით, სწორედ ამ მიმართულებით უნდა იმუშაონ. რაც შეეხება პერმანენტულ აქციებს, დიდი აქციები ვერ იქნება. რამდენიმე თვის წინ იმაზეც იყო ლაპარაკი, რომ რუსთაველის რეაბილიტაციაა დაგეგმილი და, ალბათ, დაიწყებენ, მაგრამ ეს აღარაფერს შეცვლის, რადგან აქციები უკვე სხვა ადგილებში იმართება და გაიმართება. მეორე საკითხია, რომ ზაფხულში პერმანენტული აქციები ასეთი მასშტაბის ვერ იქნება.
დასავლეთის ზეწოლა უფრო გაძლიერდება და მასშტაბური გახდება, დარწმუნებული ვარ. სამწუხაროდ, ამის გამო ქვეყანას და ხალხს ძალიან გაუჭირდება, მაგრამ სხვა გამოსავალი აღარ არის - ან ჩვენ მარტო ვრჩებით რუსეთის იმპერიასთან, ან უნდა გავიჭირვოთ და ვიბრძოლოთ ბოლომდე. ამის პროპაგანდაა საჭირო. ეს 84 დეპუტატი ვინ არის? 4-5 კაცი თუ იქნება ისეთი, სარგებელს რომ არ იღებს, ან ბიზნესი არა აქვს და იდეურად, გულწრფელად მიაჩნია, რომ ამ კანონის მიღება აუცილებელია, დანარჩენს კი ყველას პირადი ინტერესი აქვს. საზოგადოებამ ნათლად უნდა იცოდეს მათ შესახებ და რაც მთავარია, რეგიონებში მიიტანონ ეს ინფორმაცია. ეს ყველაფერი არჩევნებზე ისეთ შედეგს მოიტანს, რომ "ქართული ოცნება" იმდენად დემორალიზებული იქნება, ვერ შეძლებს არჩევნების იმ მასშტაბით გაყალბებას, რათა პარლამენტში უმრავლესობა მიიღოს. დანარჩენი უკვე ტექნიკის საქმეა, ვინ იქნება და როგორ, გამოჩნდება. ოპოზიციამ გადაჯგუფებები დროულად უნდა გააკეთოს, რადგან ამ ყველაფრის აღსაქმელად მოსახლეობას დრო სჭირდება.
- სააკაშვილმა ერთიანი სიის იდეა წამოაყენა, "ლელო" კი ისევ მესამე ცენტრის შექმნაზე ლაპარაკობს. თქვენი შეფასებით, ოპოზიციის როგორი კონფიგურაცია იქნება მომგებიანი?
- მე მგონია, ერთიანი სია კატეგორიულად მიუღებელია, ყოველ შემთხვევაში, ჩემთვის, მაგრამ გამსხვილება აუცილებელია. ვფიქრობ, უკეთესი იქნება, თუ, დავუშვათ, "ნაცმოძრაობა" და მისგან წამოსული პოლიტიკური ძალები დაჯგუფდებიან ერთ ან ორ ჯგუფად. დავუშვათ, ძველი "ნაცმოძრაობა", სააკაშვილის ეგიდით, "სტრატეგია აღმაშენებელი" უკვე მანდ არის და სხვებიც შეიძლება მიუერთდნენ. მეორე პოლუსია "ახლები" - მელია, გვარამია და კარგი იქნება, თუ "ნაციონალებიდან", ასე ვთქვათ, ასხლეტილი სამი ძირითადი პარტია: "ევროპული საქართველო", ჯაფარიძე და ხოშტარია ამ პოლუსზე გადანაწილდება. არ ვიცი, როგორი კონფიგურაციით, მაგრამ, ჩემი აზრით, დამოუკიდებლად ამ სამს - "ევროპულ საქართველოს", "გირჩს" და "დროას" არანაირი შანსი არა აქვთ, ბარიერი გადალახონ. ამიტომ მათი გაერთიანება კარგი იქნება, რათა მათი ხმები არ დაიკარგოს და "ნაციონალური" ხმები ამ ორ ჯგუფზე დაკონცენტრირდეს. ჩემი აზრით, არის კიდევ ორი ჯგუფი - გახარია და "ლელო", რომლებიც კარგი იქნება, თუკი გაერთიანდებიან და მათ დაემატებიან ანა დოლიძე, ელისაშვილი და პარლამენტში არსებული თავისუფალი დეპუტატების ჯგუფი. ეს თუ ვერ მოხერხდება, აქაც შეიძლება ორი დაჯგუფების შექმნა, რათა არანაციონალურ ხმებზე იმუშაონ, იმათზე, ვისაც არც "ნაციონალები" უნდათ და არც "ოცნება". აქ ორად გაყოფა ცოტა რთული იქნება და ამიტომ ერთი ჯგუფის შექმნა ყველაზე კარგი იქნება და თუკი ეს მოხერხდება, მაშინ მათ პირველი ადგილისთვის ბრძოლაც შეეძლებათ. თუ ეს ვერ მოხერხდება, მაშინ "ლელოსა" და გახარიას ირგვლივ დაჯგუფება მაინც უნდა მოახერხონ. მე ძალიან მეეჭვება, რომ ან ელისაშვილს, ან დოლიძეს შეეძლოს 5%-იანი ბარიერის გადალახვა, "ლელო" და გახარია კი ამასთან ახლოს არიან და გაერთიანების შემთხვევაში მათი პოტენციალი ძალიან გაიზრდება. "ლელო" და გახარია ერთად უტყუარად გადალახავენ ბარიერსაც და, თუკი ეს ორი და საპარლამენტო ჯგუფიც დაემატება, ყველაზე კარგი იქნებოდა. ასეთი გაერთიანება, ჩემი აზრით, სადღაც 25-30%-ისთვისაც კი იბრძოლებს. პარლამენტში არის ასევე იაგო ხვიჩიას "გირჩი", რომელიც ჩემთვის ძალიან გაურკვეველი ტრაექტორიით მოძრაობს, არ ვიცი, რას ელოდება.
არის კიდევ ერთი საკითხი - თუ ამათი გაერთიანება არ მოხერხდება, მნიშვნელოვანია, რომლის გვერდით დაჯგუფდებიან, "ლელოს" თუ გახარიასი. თუ გახარიასთან დაჯგუფდნენ, დიდი შანსია, რომ ეს ხმები მათ წაიღონ და "ლელომ" ბარიერიც ვერ გადალახოს და პირიქით, თუკი "ლელოსთან" დაჯგუფდებიან და გახარია ცალკე იქნება, მაშინ შეიძლება გახარია დარჩეს ბარიერს მიღმა. გულწრფელად ვთქვათ, თუ მართლაც ქვეყნისთვის იბრძვიან, შეთანხმება შეიძლება და ერთად უნდა გამოვიდნენ. ეს არის ყველაზე ოპტიმალური ვარიანტი.
- "ლელომ" ახლახან ისევ ილაპარაკა მესამე ცენტრის შექმნის შესახებ. როცა თავს აპრიორი ამ ცენტრის ბირთვად აცხადებ, ეს პროცესს ხომ არ შეუშლის ხელს?
- ეს გაერთიანება იქნება სწორედ მესამე ცენტრი. ამიტომ არა მგონია, რომ ასეთი განცხადებები ხელს უშლიდეს. თუმცა, რა თქმა უნდა, ჯობს, ჯერ ერთმანეთს ელაპარაკონ და ისე გააკეთონ განცხადებები.
- სალომე ზურაბიშვილის როლს როგორ ხედავთ საარჩევნო პროცესში?
- როგორც თავად ამბობს, არ აპირებს აქტიურ პოლიტიკაში დაბრუნებას, აპირებს პრეზიდენტის პოსტი შეინარჩუნოს და იქიდან გახდეს ოპოზიციის ლიდერი თუ დამცველი, მაგრამ არა უშუალოდ მონაწილე. შესაძლოა ასეც ჯობდეს, რადგან მართლა რთული არჩევნები გველოდება და შესაძლოა გაცილებით მომგებიანი იყოს ამ ეტაპზე, თუკი ზურაბიშვილი თავის მოვალეობას ბოლომდე შეასრულებს.
- სააკაშვილის განცხადებას, რომ ერთიანი სიისთვის მზად არის პარტიის ნომერიც კი დათმონ, როგორ ხსნით? არის სააკაშვილი ის, ვინც ქვეყნის სათავეში ყოფნაზე უარს იტყვის, თუკი ამის საშუალება მიეცემა? შესაბამისად, მისი ეს ნათქვამი უფრო მეტად ხომ არ შეუშლის ხელს გაერთიანებას?
- სააკაშვილისთვის მნიშვნელოვანი, რა თქმა უნდა, ძალაუფლებაში მოსვლაა და არა პარტიის ნომერი. როცა ეს ნომერი აძლევდა საშუალებას, ძალაუფლებაში ყოფილიყო, მანამდე იყო მისთვის ღირებული და ახლა რაში სჭირდება? ამიტომ, რა თქმა უნდა, ურჩევნია ერთიანი სია, რადგან აქ ნახევარზე მეტი ან "ნაციონალი", ან "ნაციონალური" წარმოშობის იქნება და ამიტომ მისთვის ასეთი რამ მომგებიანია, რადგან არჩევნების შემდეგ "ნაცმოძრაობა" რაღაც ფორმით მაინც შეინარჩუნებს ლიდერობას...
სააკაშვილისგან ველოდები, რომ კიდევ ბევრ უცნაურ განცხადებას გააკეთებს არჩევნებამდეც და არჩევნების შემდეგაც.
ამიტომ მგონია, რომ ეს არ არის სწორი მიდგომა.
ახლა ერთიანი სია ნიშნავს იმას, რომ დაიკარგება მათი ხმები, ვისთვისაც "ნაცმოძრაობაც" მიუღებელია და "ოცნებაც". ეს კი ისევ "ქართული ოცნებას" ასარგებლებს.
"ვერ ვხედავ საქართველოში პარტიას, რომელიც საზოგადოებას სთავაზობს გარდაქმნების გზას"
ირაკლი მელაშვილი: - დარწმუნებული ვარ, ბევრ შეცდომასთან ერთად, ხელისუფლება კიდევ ერთ შეცდომას უშვებს - ჰგონია, ზაფხული მოვა, ხალხი დასასვენებლად წავა და სიმშვიდე იქნებაო. არა, არ იქნება სიმშვიდე. არ ესმით, რომ ისეთი კანონები მიიღეს, რომლებიც ასიათასობით ჩვენი მოქალაქის ღირსებას ეხება. მონღოლები ხვდებოდნენ, რომ საქართველოში ქართველის ღირსება არ უნდა შეურაცხყო, ყაენმა თავისი ხალხი გააფრთხილა, ამ ქვეყანაში ადამიანების ღირსებას არ შეეხოთო, და ეს ისტორიაში შემორჩენილია. მონღოლებს ეს ესმოდათ, დღევანდელ ხელისუფლებას კი - არა. ამ კანონით ჩვენი ღირსების შელახვა სურთ და ამას აპროტესტებს ზუსტად ჩვენი საზოგადოება. არჩევნებამდე რამდენიმე თვე დარჩა, მანამდე ეს პროტესტი არ გაივლის და შესაძლოა ქვეყნიდან გასვლაც ვერ მოასწრონ. რა თქმა უნდა, ხალხი იბრძოლებს იმისთვის, რომ შეცვალოს ხელისუფლება, რომელმაც ვერ გათვალა, რა შედეგს მიიღებდა, შედეგი კი არის ის, რომ ასიათასობით ჩვენი მოქალაქის ცხოვრების მიზანი მისი შეცვლა გახდა.
- ამ სიტუაციაში, როცა მოსახლეობის დიდი ნაწილი მზად არის, ოღონდ ეს ხელისუფლება არ დარჩეს, ნებისმიერ პარტიას მისცეს ხმა, ოპოზიცია რატომ ვერ ახერხებს მხარდამჭერების მობილიზებას და რა უნდა გააკეთოს თუნდაც დარჩენილ დროში?
- ხელისუფლების არჩევნებში გამარჯვების ერთადერთი შანსი დღეს, სამწუხაროდ, ოპოზიციაა მისი ქმედებების გამო. ვერაფერზე ვერ მოილაპარაკეს, რა კონფიგურაციით მიდიან, რამდენი ბლოკი იქნება და ა.შ. აღარაფერს ვამბობ იმაზე, რომ ოპოზიცია საზოგადოებას არაფერს სთავაზობს, გარდა იმისა, ესენი გავუშვათ და მე კარგად მოვიქცევიო. ვფიქრობ, ქვეყნის უპირველესი პრობლემა ჩვენი პოლიტიკური სპექტრია. ხუთჯერ შევცვალეთ კონსტიტუცია, ხუთი სხვადასხვა მოდელი გავაკეთეთ, მაგრამ ხუთივეჯერ ერთი და იგივე მივიღეთ - ავტორიტარიზმი, ქუჩაში გასვლა, დარბევები, უკიდურესი დაძაბვა, სამოქალაქო დაპირისპირებამდე მისვლა და მერე რევოლუციური ცვლილებები. კი ბატონო, 2012 წელს არჩევნებით შეიცვალა ხელისუფლება, მაგრამ იმიტომ, რომ იმ საღამოს ამერიკელი კონგრესმენები დაადგნენ მიშას თავზე და უთხრეს, თუ არ წავიდოდა, ეს ომის გამოცხადება იქნებოდა დასავლური სამყაროსთვის. "ნაცმოძრაობა" არ აპირებდა წაგებული არჩევნების აღიარებას და არჩევნების დღეს 8 საათზე, ხმის მიცემა რომ დამთავრდა, ხომ გახსოვთ, რა განცხადებები აკეთეს. ახლაც ოპოზიცია ისევ იმავეს სთავაზობს საზოგადოებას, ჩვენ შევცვლით ბიძინას და ყველაფერი კარგად იქნება. ასე არ გამოვა - მე, რიგითმა მოქალაქემ, ვიცი, რომ ბიძინა შესაცვლელია, მაგრამ მინდა იმ სისტემურ პრობლემებზე, რაც არის ქვეყანაში, ვინმე დამელაპარაკოს. ყველა იმაზე ლაპარაკობს, პოლიცია პოლიტიკურია, ტერორია, სუს-ი მართავს რეგიონებს და ა.შ. გამოდის ვინმე ოპოზიციიდან და გვეუბნება, რას როგორ გააკეთებენ ამის შესაცვლელად? თუ მხოლოდ იმას ამბობენ, ისინი რომ წავლენ, მე მოვალ, მე ამ ბერკეტებს არ გამოვიყენებ, კარგი ბიჭი ვიქნებიო? მე არ მჯერა ამის, რადგან ვინც ოპოზიციაშია, მათი დიდი ნაწილი უკვე არის ხელისუფლებაში ნამყოფი და ძალიან კარგად მახსოვს, როგორ იყენებდნენ ამ ყველაფერს. უფრო მეტიც, ისინი ამ სისტემის ერთ-ერთი ავტორები არიან.
ვინმე გველაპარაკება იმაზე, თუ როგორ უნდა მოხდეს, მაგალითად, სპეცსამსახურების სისტემის რეორგანიზაცია? უშიშროებაში არის ანტიკორუფციული სამსახური, მთავარი ბერკეტი, რომლის საშუალებითაც ხელში უჭირავთ რეგიონები, ნებისმიერს დაიჭერენ ანტიკორუფციული ბრალდებით. ვინმე მეუბნება, რომ ეს სამსახური უნდა გამოვიდეს ამ სისტემიდან და საპარლამენტო რესპუბლიკაში პარლამენტთან უნდა იყოს ანგარიშვალდებული? ვინმე მელაპარაკება იმაზე, თუ რატომ არის გაერთიანებული დღევანდელ უშიშროებაში, ერთი მხრივ, დაზვერვა, მეორე მხრივ, კონტრდაზვერვა და დაზვერვა და კონტრდაზვერვა თუ ცალკე გადიან, ეს დანარჩენი სუს-ი რას ნიშნავს?
ვინმე გველაპარაკება მთავარზე, 35 წლის განმავლობაში რატომ შევქმენით ჩვენ ისეთი პარტიული სისტემა, რომ ეს პარტიები თითო ბელადის შპს-ებს წარმოადგენენ? რატომ უნდა დავიჯეროთ, რომ ადამიანები, რომლებსაც საკუთარ პარტიაში არა აქვთ დემოკრატიული მმართველობის სისტემა და ყველა პარტია აგებულია საბჭოთა კავშირში არსებული კომპარტიის პრინციპზე, რატომ გაგვიკეთებენ ქვეყანაში დემოკრატიულ სისტემას?
ვინმე გვეუბნება, როგორ უნდა გავატაროთ ეს რეფორმა? რომელიმე პარტიული ლიდერი ლაპარაკობს იმაზე, რომ ახლანდელი საარჩევნო სისტემა მორგებულია სათავეში მდგომ ერთ კაცზე, რომელსაც გაჰყავს დანარჩენები. ეს რომ ასეა, ნებისმიერი ევროპელი ექსპერტი გვეტყვის. ეს არის სისტემა, რომელიც თავიდან ბოლომდე მორგებულია ბელადებსა და ავტორიტარულ ლიდერებს. აი, ამ ერთმმართველობის შეცვლის რეფორმა როგორ გავატაროთ, ამბობს ვინმე?
ვინმე ლაპარაკობს იმაზე, თუკი არ იქნება ნორმალური მრავალპარტიული სისტემა, არაფერი გვეშველება? როგორ შეიძლება დამპალი მასალისგან ააგო კარგი სახლი. ვინმე ლაპარაკობს, ეს ჩამპალი პარტიული სისტემა როგორ უნდა გავაუმჯობესოთ, რათა პარტიები იყვნენ არა ერთი კაცის შპს-ები, არამედ თავიანთი პარტიის წევრების იდეების გამომხატველი? დღეს ხომ ყველა პარტია პირიქით არის აგებული, ერთი კაცის გარშემოა შეკრებილი რაღაც წრე, მერე არის მეორე წრე და დანარჩენები სჭირდებათ იმისთვის, რომ ყრილობაზე ხელი ააწევინონ და საარჩევნოდ აგიტატორებად გამოიყენონ. რეალურად მათ არავინ არაფერს ეკითხება და როგორ გვინდა ასეთ პარტიულ სისტემაში შევქმნათ დემოკრატიული მმართველობის სისტემა?
როგორ შეიძლება ასეთმა პოლიტიკურმა ლიდერებმა, გაატარონ ქვეყანაში დემოკრატიული რეფორმა? მე ვერ ვხედავ საქართველოში პარტიას, რომელიც საზოგადოებას სთავაზობს გარდაქმნების გზას. ისინი, ვინც ახლა ქუჩაში დგანან, ნამდვილად არიან იმის ღირსი, რომ პოლიტიკურმა სპექტრმა დასდოს პატივი და შესთავაზოს ის სისტემური რეფორმები, რომელთა შედეგადაც მომავალ თაობას ისევ აღარ მოუწევს ქუჩაში გამოსვლა კვირაობით, რათა თავისი ელემენტარული უფლებები დაიცვას. ამიტომაც ამ არჩევნებზეც ამ ხელისუფლების გამარჯვების ერთადერთი შანსი სწორედ ოპოზიციაა, რომელიც ბევრით არაფრით განსხვავდება ხელისუფლებისგან. შეიძლება უფრო ჭკვიანები იყვნენ იმ თვალსაზრისით, რომ ხვდებიან, იმის გაკეთება არაფრით არ შეიძლება, რასაც "ოცნება" აკეთებს. არც ერთი პოლიტიკური პარტია არ ელაპარაკება საზოგადოებას იმ სისტემურ ცვლილებებზე, რაც დაიცავს ქვეყანას იმისგან, რომ პარტია, რომელიც ხელისუფლებაში მოდის, არ იქცეს საზოგადოების ბატონად და ტვირთად.
რუსა მაჩაიძე