პოლ ოსტერის „ნიუიორკული ტრილოგია“: იდუმალი ისტორიები საკუთარი თავის პოვნაზე
”ნიუ-იორკული ტრილოგია” ცნობილი მწერლის, პოლ ოსტერის შესანიშნავი დებიუტია. ეს არ არის მხოლოდ სამი რომანის კრებული, ეს არის მოგზაურობა ადამიანის სულის სიღრმეებში. ნიუ-იორკის ხმაურიანი მეგაპოლისი, პოლის, ზიგისა და ჩარლზ რიჩარდსის ისტორიები ერთი ფაზლის ფრაგმენტებს ჰგავს, რომელიც თანამედროვე ადამიანის პორტრეტს ქმნის. ადამიანს, ვინც ცხოვრების ლაბირინთში საკუთარ თავს ეძებს...
იდუმალება და დეტექტიური ინტრიგა მოიცავს თითოეულ რომანს. პოლი - მწერალი, რომელიც შეპყრობილია დაკარგული მეგობრის ძებნით; ზიგი - უიღბლო მუსიკოსი, რომელიც ცდილობს თავისი წარმომავლობის საიდუმლოს ამოხსნას და ჩარლზ რიჩარდსი - მარტოხელა ბიბლიოთეკარი, რომელიც იდუმალ ხელნაწერს შეეჩეხება. სამივე გმირი გაურკვევლობის ბურუსში ტრიალებენ და იმ კითხვებზე ეძებენ პასუხებს, რომლებიც მოსვენებას არ აძლევენ.
”ნიუ-იორკული ტრილოგია” არ არის მხოლოდ დეტექტიური ისტორიების კრებული. ეს არის ღრმა მსჯელობა საკუთარი პერსონის შეცნობაზე, ადამიანური ურთიერთობების სისუსტესა და დიდ ქალაქში ცხოვრების არსზე.
ნიუ-იორკი ნაწარმოებში არ არის უბრალოდ ფონი, ისიც სრულფასოვანი გმირია, ცოცხალი, თავისი კონტრასტებითა და წინააღმდეგობებით, რომელიც ერთდროულად გიზიდავს და ხელს გკრავს; გაძლევს იმედს და გიმსხვრევს ოცნებებს.
მწერალი ოსტატურად იყენებს ენას დაძაბული ატმოსფეროს შესაქმნელად. პოლ ოსტერის პროზა ლაკონიურია, მაგრამ ამასთან, სავსეა მეტაფორებითა და ალეგორიებით.
”ნიუ-იორკული ტრილოგია” არ არის მსუბუქი წასაკითხი რომანი. ეს არის წიგნი, რომელზედაც დაფიქრებაა საჭირო. მკითხველი უნდა ჩაუღრმავდეს ყველა სტრიქონს, რათა ამოიცნოს მისი საიდუმლოებები.
”ნიუ-იორკული ტრილოგია” მოეწონება მათ, ვისაც უყვარს იდუმალი ისტორიები და დეტექტიური ამბები. აინტერესებს ფსიქოლოგია და ფილოსოფია. ეძებს პასუხებს კითხვებზე, ცხოვრების მნიშვნელობის თემაზე და სურს გაეცნოს თანამედროვე ამერიკული ლიტერატურის ერთ-ერთ გამორჩეულ ნაწარმოებს.
თუ მზად ხართ ჩაიძიროთ პოლ ოსტერისა და მისი პერსონაჟების ბურუსით მოცულ სამყაროში, მაშინ ”ნიუ-იორკული ტრილოგია” - თქვენთვისაა!
პოლ ოსტერის „ნიუიორკული ტრილოგია“ სამ რომანს: „შუშის ქალაქი“, „აჩრდილები“ და „დაკეტილი ოთახი" აერთიანებს. ის მეოცე საუკუნის 80-იან წლებში დაიწერა. თითოეული, ერთი შეხედვით, დამოუკიდებელი რომანია, თუმცა ამბიდან ამბავში ნაცნობი სიუჟეტები, ადგილები, ლიტერატურული სახეები და მისტიკა დაგვყვება, რაც ნაწარმოებს ერთგვარი იდუმალებით მოსავს და მკითხველს უფრო და უფრო მეტ კითხვას უჩენს. ტრილოგია, შეიძლება ითქვას, რომ ნახევრად დეტექტივია, თუმცა „მარტოობის გამომგონებელი“ ოსტერი სიუჟეტებს ისე ავითარებს, რომ თხრობა დეტექტივისგან სრულიად განსხვავებულ სივრცესა და განზომილებაში ინაცვლებს. ამიტომ ძნელია ზღვრის დადგენა გამოგონილსა და სინამდვილეს, პერსონაჟთა რეალურობასა და აჩრდილებს შორის.
ტრილოგიის გმირების მრავალი მოვლენა და გამოცდილება, განსაკუთრებით "შუშის ქალაქში", ასახავს მოვლენებს თავად პოლ ოსტერის ცხოვრებიდან. მიუხედავად იმისა, რომ წიგნი დეტექტიური რომანის ჟანრს მიეკუთვნება, ავტორი ოსტატურად იყენებს სხვადასხვა ჟანრის ელემენტებს: ფსიქოლოგიური თრილერი, ფილოსოფიოური პროზა და მისტიკა.
„ნიუიორკული ტრილოგია“ პოლ ოსტერის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნამუშევარია, რომელიც მრავალ ენაზე ითარგმნა და კრიტიკოსების დიდი მოწონება დაიმსახურა. ტრილოგია თანამედროვე ამერიკული ლიტერატურის კლასიკად იქცა.
სამი, სხვადასხვა დროს დაწერილი რომანის კრებული 1987 წლიდან მოყოლებული, ერთ წიგნად გამოიცემა. წიგნი ქართულ ენაზე ახლახან, გამომცემლობა პალიტრა L-მა, სერიის - „კიდევ 15 წიგნი, რომელიც უნდა წაიკითხო“ ფარგლებში გამოსცა.
შეგახსენებთ, რომ პროექტის შექმნის იდეა ახალი მკითხველის ინტერესების გამოსავლენად და საინტერესო სერიის შესაქმნელად დაიბადა. სერიის ფარგლებში უკვე გამოსულია: ანე ფრანკის „უკანა სახლი, დღიური წერილების სახით“; მარგარეტ ეტვუდის „მხევლის წიგნი“; ალექსანდრე დიუმას „ქალი ხავერდის ყელსაბამით“; კაზუო იშიგურუს „არასოდეს გამიშვა“. პოლ ოსტერის „ნიუიორკული ტრილოგია“ სერიის მეხუთე წიგნია.
ახალი სერიის „კიდევ 15 წიგნი, რომელიც ერთხელ მაინც უნდა წაიკითხო“ შექმნის პროცესი ისევ მიმდინარეობს, გამოცემებს კი მკითხველი სულ მალე იხილავს.
R