პოლ ოსტერის "ნიუიორკული ტრილოგია" - დროა გაიცნოთ ეს ნიუ-იორკელი იდუმალთმეტყველი
პოლ ოსტერის „ნიუიორკული ტრილოგია“ არ არის მხოლოდ წიგნი, ის არის პორტალი ნიუ-იორკის ცხოვრების იდუმალ სამყაროში, რომელიც გამსჭვალულია საიდუმლოებითა და ფილოსოფიით. სამი რომანი, გაერთიანებული საერთო პერსონაჟებითა და ატმოსფეროთი, მოთხრობილია პირველ პირში და ქაოსურ მეტროპოლიაში საკუთარი თავის, მიზნისა და ადგილის ძიებაზე გვიყვება.
პოლ ოსტერის წერის სტილი
მომხიბვლელი სიმარტივე: ოსტერი ოსტატურად იყენებს მარტივ, მაგრამ ექსპრესიულ ენას, რათა შექმნას ინტიმური ატმოსფერო და მიიზიდოს მკითხველი სიუჟეტში.
დროსთან თამაში: რომანებში ქრონოლოგია არაწრფივია, მოვლენები ერთმანეთში ირევა და მეორდება, რაც ქმნის რეალობის სისუსტის განცდას.
მინიშნებები: ოსტერის ტექსტები სავსეა ფარული მნიშვნელობებით, სიმბოლოებითა და თავსატეხებით, რომლებიც საჭიროებენ მკითხველისგან ფრთხილ წაკითხვას და ფიქრს.
ფილოსოფიური ელემენტები: რომანები ბადებს ღრმა კითხვებს სიცოცხლის, სიკვდილის, ვინაობის, შანსისა და ბედის შესახებ.
ფაბულა
სიუჟეტი ეხება 1980-იან წლებში ნიუ-იორკში მცხოვრებ სამ ახალგაზრდას. თითოეული მათგანი ეძებს თავის ადგილს ცხოვრებაში, ცდილობს შეიცნოს საკუთარი თავი და დაამყაროს ურთიერთობა გარე სამყაროსთან. მათი გზები იკვეთება და მათი ცხოვრება ბედის რთულ ცეკვაში ექცევა. იდუმალება და დეტექტიური ინტრიგა მოიცავს თითოეულ რომანს. პოლი - მწერალი, რომელიც შეპყრობილია დაკარგული მეგობრის ძებნით; ზიგი - უიღბლო მუსიკოსი, რომელიც ცდილობს თავისი წარმომავლობის საიდუმლოს ამოხსნას და ჩარლზ რიჩარდსი - მარტოხელა ბიბლიოთეკარი, რომელიც იდუმალ ხელნაწერს შეეჩეხება. სამივე გმირი გაურკვევლობის ბურუსში ტრიალებენ და იმ კითხვებზე ეძებენ პასუხებს, რომლებიც მოსვენებას არ აძლევენ.
პოლ ოსტერი ოსტატურად ტოვებს მკითხველს ემოციებში, იტყუებს ახალ საიდუმლოებებში, დახვეწილად ხატავს თავისი პერსონაჟების შინაგან სამყაროს, მათ გამოცდილებას, შიშებსა და იმედებს. ავტორი ოსტატურად გადმოსცემს მეტროპოლიის უნიკალურ ატმოსფეროს, მის კონტრასტებს, სილამაზესა და ქაოსს. "ნიუ-იორკის ტრილოგია" არ არის მხოლოდ წიგნი, ეს არის დაუვიწყარი მოგზაურობა ნიუ-იორკის საიდუმლო სამყაროში.
პოლ ოსტერის „ნიუიორკული ტრილოგია“ სამ რომანს: „შუშის ქალაქი“, „აჩრდილები“ და „დაკეტილი ოთახი" აერთიანებს. ის მეოცე საუკუნის 80-იან წლებში დაიწერა. თითოეული, ერთი შეხედვით, დამოუკიდებელი რომანია, თუმცა ამბიდან ამბავში ნაცნობი სიუჟეტები, ადგილები, ლიტერატურული სახეები და მისტიკა დაგვყვება, რაც ნაწარმოებს ერთგვარი იდუმალებით მოსავს და მკითხველს უფრო და უფრო მეტ კითხვას უჩენს. ტრილოგია, შეიძლება ითქვას, რომ ნახევრად დეტექტივია, თუმცა „მარტოობის გამომგონებელი“ ოსტერი სიუჟეტებს ისე ავითარებს, რომ თხრობა დეტექტივისგან სრულიად განსხვავებულ სივრცესა და განზომილებაში ინაცვლებს. ამიტომ ძნელია ზღვრის დადგენა გამოგონილსა და სინამდვილეს, პერსონაჟთა რეალურობასა და აჩრდილებს შორის.
ეს გახლავთ მწერალი, რომლის შემოქმედებისთვის დამახასიათებელია ეგზისტენციალური თემები, აბსურდი და პიროვნული იდენტობის ძიების საკითხი. კოლუმბიის უნივერსიტეტში ბაკალავრისა და მაგისტრის ხარისხების მოპოვების შემდეგ ოსტერი პარიზში გადავიდა, სადაც ფრანგული წიგნების თარგმნით ირჩენდა თავს. აშშ-ში იგი 1974 წელს დაბრუნდა, რის შემდეგაც ლექსების, ესეების, რომანების და ფრანგი მწერლების, მათ შორის სტეფან მალარმეს, თარგმანების გამოქვეყნება დაიწყო. მამის გარდაცვალების შემდეგ მემკვიდრეობით მიღებულმა ქონებამ მას საშუალება მისცა, შეეწყვიტა მთარგმნელობითი საქმიანობა და მთელი თავისი დრო მწერლობისთვის დაეთმო.
მწერლის შემოქმედებაში ხშირად ვხვდებით თემებს: ასკეტურ ცხოვრებაზე, გარდაუვალ კატასტროფის განცდაზე, დამთხვევებზე, წარუმატებლობაზე, ემპათიის უნარის დაკარგვაზე, ამერიკულ ისტორიასა და ამერიკულ სივრცეზე. ოსტერს თავის წიგნებში ცენტრალურ პერსონაჟად ხშირად გამოჰყავს აკვიატებით შეპყრობილი მწერალი, ასევე მის ტექსტებში ხშირად ვხვდებით პერსონაჟებს, რომლებიც დიდძალ ქონებას ფლობენ, თუმცა თანდათანობით კარგავენ მას.
„ნიუიორკული ტრილოგია“ არის მათთვის, ვისაც უყვარს:
ინტელექტუალური პროზა, ვისაც სურს ნიუ-იორკის შიგნიდან გაცნობა. წიგნი არის ყველასთვის, ვინც ეძებს პასუხებს კითხვებზე, ცხოვრების მნიშვნელობის შესახებ.
წაიკითხეთ ნიუ-იორკის ტრილოგია და ჩაიძირეთ სამყაროში, სადაც რეალობა და ფანტასტიკა ერთმანეთში ირევა და საიდუმლო ყოველთვის შენს გვერდითაა.
სამი, სხვადასხვა დროს დაწერილი რომანის კრებული 1987 წლიდან მოყოლებული, ერთ წიგნად გამოიცემა. წიგნი ქართულ ენაზე ახლახან, გამომცემლობა პალიტრა L-მა, სერიის - „კიდევ 15 წიგნი, რომელიც უნდა წაიკითხო“ ფარგლებში გამოსცა.
შეგახსენებთ, რომ პროექტის შექმნის იდეა ახალი მკითხველის ინტერესების გამოსავლენად და საინტერესო სერიის შესაქმნელად დაიბადა. სერიის ფარგლებში უკვე გამოსულია: ანე ფრანკის „უკანა სახლი, დღიური წერილების სახით“; მარგარეტ ეტვუდის „მხევლის წიგნი“; ალექსანდრე დიუმას „ქალი ხავერდის ყელსაბამით“; კაზუო იშიგურუს „არასოდეს გამიშვა“. პოლ ოსტერის „ნიუიორკული ტრილოგია“ სერიის მეხუთე წიგნია.
ახალი სერიის „კიდევ 15 წიგნი, რომელიც ერთხელ მაინც უნდა წაიკითხო“ შექმნის პროცესი ისევ მიმდინარეობს, გამოცემებს კი მკითხველი სულ მალე იხილავს.
R