720 დეპუტატი, როგორ ნაწილდება მანდატები 27 ქვეყანაზე და წამყვანი 7 პარტია - ყველაფერი ევროპარლამენტის არჩევნების შესახებ
6-დან 9 ივნისამდე ევროპარლამენტში არჩევნები გაიმართება. ბევრ ჩვენს თანამოქალაქეს ბუნდოვანი წარმოდგენა აქვს, თუ როგორ დაკომპლექტდება ევროპის მთავარი საკანონმდებლო ორგანო, ამიტომ შევეცდებით ეს დეტალურად ავხსნათ.
არჩევნები გაიმართება ევროკავშირის 27-ივე წევრ ქვეყანაში. მოსახლეობა ხმას აძლევს ადგილობრივ პარტიებს პროპორციული წესით (როგორც საპარლამენტო არჩევნებისას). ეს პარტიები ევროპის მასშტაბით გაწევრებული არიან ევროპულ პარტიებში, რომლებიც ევროპარლამენტში ფრაქციებს აყალიბებენ. მაგალითად, თუ იმ პარტიებმა ევროპის სხვადასხვა ქვეყანაში, რომლებიც გაწევრებული არიან "ევროპის სახალხო პარტიაში", ჯამში ყველაზე მეტი ხმა მიიღეს, ევროპარლამენტის არჩევნებში გამარჯვებულად სწორედ "ევროპის სახალხო პარტია" გამოცხადდება.
ევროპარლამენტში 6-9 ივნისს 720 დეპუტატს აირჩევენ. ყველა ქვეყანას\ თავისი კვოტა აქვს, რომელიც პროპორციულია ქვეყნის მოსახლეობის რაოდენობის. დიდი ბრიტანეთის ევროკავშირიდან გასვლის შემდეგ დეპუტატთა რაოდენობა 705-მდე შემცირდა, თუმცა 2023 წელს 15 დეპუტატი კიდევ დაამატეს და 11 ქვეყანაზე გადაანაწილეს, რადგან მიიჩნიეს, რომ იქ დემოგრაფიული რაოდენობა შეიცვალა. ევროპული კანონმდებლობით, ევროპარლამენტის დეპუტატთა რაოდენობა 750-ს არ უნდა აჭარბებდეს. ქვეყანას მინიმუმ 6 და მაქსიმუმ 96 წარმომადგენელი შეიძლება ჰყავდეს.
კვოტები ასეთია: ბელგიას - 22, ბულგარეთს - 17, ჩეხეთს - 21, დანიას - 15, გერმანიას - 96, ესტონეთს - 7, ირლანდიას - 14, საბერძნეთს - 21, ესპანეთს - 61, საფრანგეთს - 81, ხორვატიას - 12, იტალიას - 76, კვიპროსს - 6, ლატვიას - 9, ლიეტუვას - 11, ლუქსემბურგს - 6, უნგრეთს - 21, მალტას - 6, ნიდერლანდებს - 31, ავსტრიას - 20, პოლონეთს - 53, პორტუგალიას - 21, რუმინეთს - 33, სლოვენიას - 9, სლოვაკეთს - 15, ფინეთს - 15, შვედეთს - 21.
დღეს ევროპარლამენტში ასეთი ბალანსია (არჩევნები ბოლოს 2019 წელს ჩატარდა): "ევროპის სახალხო პარტია" (რომლის წევრია "ნაციონალური მოძრაობა" - 179 მანდატი; "სოციალისტებისა და დემოკრატების პროგრესული ალიანსი" (სოციალისტური პარტიის წევრი იყო "ქართული ოცნება", რომელიც 2023 წელს დატოვა) - 141 მანდატი; "განვაახლოთ ევროპა" (ლიბერალური პროევროპული ფრაქცია) - 101 მანდატი; "მწვანეები/ ევროპის თავისუფალი ალიანსი" (ძირითადად, ლობირებენ კლიმატსა და ეთნიკურ უმცირესობებთან დაკავშირებულ საკითხებს) - 71 მანდატი; "ევროპის კონსერვატორები და რეფორმისტები" (ზომიერი ევროსკეპტიკოსები) - 67 მანდატი; "იდენტობა და დემოკრატია" (ულტრამემარჯვენეები, ევროსკეპტიკოსები) - 58 მანდატი; "ევროპელი მემარცხენეები" (კომუნისტები) - 38 მანდატი; დამოუკიდებელი დეპუტატები - 50 მანდატი.
როგორ შეიძლება შეიცვალოს ძალთა ბალანსი 6-9 ივნისის არჩევნების შემდეგ, ამასთან დაკავშირებით ევროპაში ბევრი კვლევა ჩატარდა, რომლის მიხედვით, "ევროპის სახალხო პარტია" შეინარჩუნებს უმრავლესობას და დღის წესრიგის მთავარი მოკარნახე იქნება (მათ შორის ევროკომისიის ხელმძღვანელის არჩევისას). თუმცა გაიზრდება ულტრამემარჯვენეების "იდენტობა და დემოკრატია" გავლენაც, რომელსაც ევროპარლამენტში მესამე ადგილს უწინასწარმეტყველებენ. ასე რომ, რადიკალური ცვლილებები მოსალოდნელი არ არის.