"ბიზნესის საშუალებით უცებ დიდი ფული გამოვიმუშავე, ვიყიდე სახლი, ავტომობილი. მერე კი..."
"მალე საქართველოში აუცილებლად გვექნება მსოფლიო დონის სამედიცინო ცენტრი და გამოჯანმრთელებული ადამიანების საზოგადოებაში დაბრუნებას ერთად ვიზეიმებთ"
ნარკოდამოკიდებულება თანამედროვე საზოგადოებაში ერთ-ერთი ყველაზე დიდი გამოწვევაა,
რომელიც არა მხოლოდ ინდივიდებს, არამედ საზოგადოებასაც სერიოზულად აზიანებს. ნარკოტიკების გამოყენება და მასზე დამოკიდებულება მრავალფეროვანი ფორმით ვლინდება და ხშირად დაკავშირებულია ფსიქოლოგიურ, სოციალურ და ჯანმრთელობის პრობლემებთან. ამ სტატიაში ვეცდებით ჩვენს რესპონდენტთან ერთად განვიხილოთ ნარკოტიკული დამოკიდებულების ძირითადი ასპექტები, მისი ზეგავლენა და შესაძლო გამოსავლები.
ჩვენმა რესპონდენტმა სულ ცოტა ხნის წინ დააღწია თავი ამ "დაავადებას" და ახლა ცდილობს საქართველოში დააარსოს ცენტრი, სადაც ბევრი ადამიანის განკურნებას შეძლებს.
- ნარკოტიკი პირველად მეგობრის სახლში შეკრებილებმა გავსინჯეთ. გვინდოდა გვცოდნოდა, რა იყო. შემდეგ კვირაში ორჯერ ვიღებდი, თანდათან ვზრდიდი დოზას და ისე გავხდი ნარკოდამოკიდებული, ამას ვერც კი მივხვდი. ძალიან რთულია. წარმოიდგინე, შედიხართ ჭაობში და უცებ იძირები. ჭაობი ყელამდე გითრევს და მართალია, სუნთქვის საშუალება გაქვს, თუმცა მისგან თავის დაღწევას ვერ ახერხებ.
- თქვენს შემთხვევაში, ნარკოტიკების მიღებისა და ცხოვრების სტილის შეცვლის მიზეზი, როგორც ვიცი, მოულოდნელად დიდი ფულის შოვნა გახდა.
- კი ბატონო, ასეა, ბიზნესის საშუალებით უცებ დიდი ფული გამოვიმუშავე, ვიყიდე სახლი, ავტომობილი. მერე იყო კლუბური ნარკოტიკი, შემდეგ კოკაინი, თითქმის ყველა ნარკოტიკი მაქვს გასინჯული... მომხმარებლები ხშირად ცდილობენ ფსიქოლოგიური ტკივილის, სტრესის ან დეპრესიისგან თავის დაღწევას. ნარკოტიკი დროებით ათავისუფლებს ემოციურ ტვირთს, მაგრამ საბოლოოდ, აუარესებს მდგომარეობას. ფხიზელს გეჩვენება, რომ სამყარო თავდაყირა დგას, აღარ შეგიძლია არც ერთი პრობლემის გამკლავება; გგონია, რომ ნარკოტიკის გარეშე მოკვდები, ვერ გაუძლებ.
- როგორია ბიოლოგიური ფაქტორები?
- ზოგიერთ ადამიანს შეიძლება ჰქონდეს გენეტიკური მიდრეკილება ნარკოტიკული დამოკიდებულების მიმართ. ზოგი ნარკოტიკი აძლიერებს ტვინის იმ ზონების აქტივობას, რომლებიც დაკავშირებულია სიამოვნებასთან, რაც იწვევს განმეორებითი გამოყენების სურვილს... სოციალური გარემო და კულტურული მოლოდინები მნიშვნელოვან როლს თამაშობენ ნარკოტიკების გამოყენების დასაწყისში. მეგობრების წრე, ოჯახური კონფლიქტები, ეკონომიკური სირთულეები და საზოგადოებრივი ზეწოლა ხშირად ნარკოტიკების გამოყენების მოთხოვნილებას ზრდის, ნარკოტიკების ხანგრძლივი გამოყენება კი ჯანმრთელობის სერიოზულ პრობლემებს იწვევს, მათ შორის: გულის დაავადებებს, ღვიძლის დაზიანებას, ინფექციებს (მათ შორის აივ-ინფექცია და ჰეპატიტი), ფსიქიკურ დაავადებებს და სხვა. ნარკომანიით შეპყრობილი ადამიანები ხშირად კარგავენ სამსახურს, შორდებიან ოჯახსა და მეგობრებს, რაც კიდევ უფრო აუარესებს მათ მდგომარეობას. ნარკოტიკების გამო წარმოქმნილი კრიმინალური ქმედებები ზრდის საზოგადოების უსაფრთხოების პრობლემებს და აძნელებს წესრიგის დაცვას. ყოველთვის ვამბობ და ხშირად თხოვნითაც კი მივმართავ ნარკოდამოკიდებულების ოჯახის წევრებსა თუ მეგობრებს, ამ ადამიანებს ნუ გარიყავთ, ნუ დატოვებთ მარტო, მათი მიტოვება გამოსავალი არ არის, პირიქით, ხელის კვრით კიდევ უფრო ძირავთ იმ ჭაობში, რომელიც ისედაც ნაპირზე გასვლის საშუალებას არ აძლევს მათ. ნარკომანიით შეპყრობილ პირებში ხშირია დეპრესია, შფოთვა და სხვა ფსიქიკური დაავადებები. ისინი ხშირად გრძნობენ თავს იზოლირებულად და უიმედოდ, რაც კიდევ უფრო აძლიერებს მათ მიჯაჭვულობას.
- რაშია გამოსავალი, როგორ უნდა გამოჯანმრთელდეს ასეთი ადამიანი?
- ფსიქოთერაპია და კონსულტაციები ხშირად ეფექტურია. მნიშვნელოვანია, რომ პაციენტებმა მიიღონ ინდივიდუალური თერაპია, რაც საშუალებას მისცემს დაძლიონ საკუთარი პრობლემები და ჯანმრთელი გზები იპოვონ სტრესის მართვისთვის. მედიკამენტები, როგორიცაა მეტადონი და ბუპრენორფინი, გამოიყენება ზოგიერთი ნარკოტიკის მიღების შესამცირებლად და კრიზისების მართვისთვის. გვჭირდება საზოგადოების მეტი განათლება. საზოგადოებაში ნარკოტიკების გამოყენების პრევენციისთვის მნიშვნელოვანია ინფორმაციის გავრცელება მისი მავნებლობის შესახებ. განათლების პროგრამები, რომლებიც მიზნად ისახავს ახალგაზრდების ინფორმირებას ნარკოტიკების საშიშროების შესახებ, მნიშვნელოვანი კომპონენტია პრევენციის სტრატეგიაში. ასევე, მნიშვნელოვანია სოციალური მხარდაჭერა. ოჯახის, მეგობრებისა და საზოგადოების დახმარებაც უმნიშვნელოვანესია. დიდ როლს თამაშობს დახმარების ჯგუფები და რეკრეაციული ცენტრები. ე.წ. ლომკა უბიძგებს ნარკომომხმარებლებს კვლავ მიიღონ ნარკოტიკი. ამიტომ მკურნალობისთვის აუცილებელია პროფესიონალური სამედიცინო და ფსიქოლოგიური დახმარება. ძლიერი შფოთვა და პანიკა, დეპრესია და უიმედობის განცდა, სიფიცხე და აგრესიულობა, უძილობა და ძილის პრობლემები, ძლიერი სურვილი კვლავ მიიღო ნარკოტიკი - ამ ყველაფერს მარტო ვერ გაუმკლავდები.
- თქვენ ვინ დაგეხმარათ ამ, როგორც თავად ამბობთ, ჯოჯოხეთისგან თავის დაღწევაში?
- ოჯახი, მშობლები და მეგობრები, მათი უპირობო და დაუღალავი მხარდაჭერით შევძელი ეს. რომ არა ისინი, გულწრფელად გეტყვით, ამას ვერ მოვახერხებდი. მათი დიდი ბრძოლის შედეგია, რომ დღეს ჯანმრთელი ვარ. უნდა ვუთხრათ ჩვენს თავს და გავიაზროთ, რომ ნარკოდამოკიდებულება არის რთული და მრავალმხრივი პრობლემა, რომელიც მოითხოვს კომპლექსურ მიდგომას. აუცილებელია როგორც ფსიქოლოგიური და სამედიცინო დახმარება, ასევე სოციალური მხარდაჭერა და განათლება. მხოლოდ ინტეგრირებული მიდგომით შეიძლება ნარკომანიის ეფექტური პრევენცია და მკურნალობა, რაც მნიშვნელოვნად გააუმჯობესებს როგორც ინდივიდების, ისე ზოგადად საზოგადოების ჯანმრთელობას.
- დაბოლოს, თქვენს სამომავლო გეგმებზე რომ გვითხრათ...
- ვაპირებ ჩავიდე საქართველოში და გავხსნა სამედიცინო ცენტრი. იმედი მაქვს, შევძლებთ რაც შეიძლება მეტი ადამიანის გამოფხიზლებას. მალე საქართველოში აუცილებლად გვექნება მსოფლიო დონის სამედიცინო ცენტრი და გამოჯანმრთელებული ადამიანების საზოგადოებაში დაბრუნებას ერთად ვიზეიმებთ.
ფიქრია რობაქიძე,