"თუ საქართველო გაუხსნის კარს ჩინეთს, ეს მხოლოდ დასავლეთის ბრალი იქნება“ - კვირის პალიტრა

გასული კვირა პრეზიდენტის განცხადებით დასრულდა - სალომე ზურაბიშვილი ე.წ. ტექნიკურ მთავრობას, დაეთანხმება თუ არა ოპოზიცია, მაინც დაასახელებს. თუმცა ჯერ მაინც ელოდება ქარტიაზე ხელმომწერი პარტიებისგან თანხმობას. მას ვადა არ განუსაზღვრავს, როდემდე ელოდება ოპოზიციის პასუხს,­ მაგრამ ხაზგასმით ამბობს, რომ საზოგადოებამ ტექ­ნიკური მთავრობის შემადგენლობა არჩევნებამდე უნდა იცოდეს! საუბარია არაპარტიულ კანდიდატებსა და პოლიტიკასთან კავშირის არმქონე პირებზე, რომლებიც შეასრულებენ იმ კონკრეტულ ამოცანებს, რაც ქარტიაშია გაწერილი. ეს ამოცანები ერთ წელში რამდენად შესრულდება, ძნელი სათქმელია, მაგრამ პრინციპი გასაგებია - ტექნიკური მთავრობა არ უნდა იყოს შერჩეული პოლიტიკური ნიშნით. შესაბამისად, ბოლო დღეებში ოპოზიციის განცხადებები, რომ მთავრობა არჩევნების შედეგების მიხედვით უნდა დაკომპლექტდეს, ბევრ კითხვას აჩენს. ყველაზე მთავარი კი ის არის, თუკი მთავრობა არჩევნების შედეგების მიხედვით დაკომპლექტდა და პრემიერ-მინისტრის კანდიდატიც ასე დასახელდა, სადღაა ის პრინციპი, რომ ტექნიკური მთავრობა უნდა იყოს პოლიტიკიდან შორს მყოფი პირებით შედგენილი? ძნელი წარმოსადგენია, ეს ოპოზიციური პარტიების ლიდერებმა არ იცოდნენ, მაგრამ, როგორც ჩანს, ყველა მაინც საკუთარ თავს ხედავს­ პრემიერის სავარძელში. მით უმეტეს, რომ არსებული ინფორმაციით, ამ ოთხი პარტიიდან "ახალს" კანდიდატად გილაური ჰყავს შერჩეული და მისი განცხადებები, თითქოს მისი მრავალ­წლიანი პრემიერობა სააკაშვილის მთავრობაში პოლიტიკაში ყოფნას არ ნიშნავს და ამტკიცებს, რომ არც ერთი პარტიის წევრი არ ვყოფილვარო, ღიმილის მომგვრელია... სწორედ პრემიერის პოსტი იყო, რამაც, როგორც ამბობენ, გვარამია-ხაზარაძის მოლაპარაკებები ჩაშალა, რადგან ამ თანამდებობაზე ხაზარაძე საკუთარი თავის გარდა ვერავის ხედავს და არგუმენტად საარჩევნო კამპანიაში დახარჯულ დიდ თანხასაც ასახელებს. ცხადია, პრემიერობა გახარიასაც უნდა და "ნაციონალებიდან" ბევრ სხვასაც, პირველ რიგში - ვაშაძეს, მაგრამ ამაზე ლაპარაკს ვერავინ ბედავს, რადგან ცხადია, სააკაშვილი ამ პოსტს არავისთვის გაიმეტებს. ასე რომ, სულაც არ არის გამორიცხული, ქარტიაზე ხელმომწერებმა ეს ხელმოწერა პრემიერობის სურვილს ანაცვალონ, რაც წესით, რამდენიმე დღეში გამოჩნდება. ასეთ შემთხვევაში, როგორ განვითარდება მოვლენები, ან ზურაბიშვილს აქვს თუ არა ეს ბოლომდე გააზრებული, ძნელი სათქმელია... პარალელურად, სალომე ზურაბიშვილს კობახიძე ისევ მეორე იმპიჩმენტით ემუქრება, ევროპარლამენტმა და გერმანიის პარლამენტმა კი რეზოლუციები მიიღეს, სადაც პირადად ივანიშვილის დასანქცირებას ითხოვენ. რას ნიშნავს ეს ყველაფერი არჩევნებამდე რამდენიმე დღით ადრე, ამ საკითხებთან დაკავშირებით პოლიტიკის ანალიტიკოს რამაზ საყვარელიძეს ვესაუბრეთ.

ასეთი რეზოლუცია პირველი არ არის, მაგრამ მათი მიზანი აღსრულება კი არა, პოლიტიკური განწყობების შეცვლაა, ერთი მხრივ, თავად დასავლეთის წრეებში და მეორე მხრივ, საქართველოში. ამ მიზანს დასავლეთის წრეებში, მგონი, მიაღწიეს, რადგან გამომსვლელი ბევრი იყო, იმაზე მეტი, ვიდრე შეჩვეული ვართ, მაგრამ საქართველოში მიაღწიეს თუ არა, არ ვიცი.

ეს სიტუაცია უკვე იმ ამბავს დაემსგავსა, დამპყრობელი რომ ამბობს, ხალხს წაართვით ყველაფერიო, წაართმევენ ერთხელ და ისევ დაავალებს, წაართვითო, მეორედ, მესამედ და ყველა წართმევაზე ეკითხება, რას შვრებიანო. პასუხობენ, ტირიანო, ის კი ყველა ჯერზე ავალებს, კიდევ წაართვითო, და ბოლოს რომ ჰკითხავს, პასუხობენ, კვდებიან სიცილითო, და ეტყვის, თავი დაანებეთო. მგონი, ამ მდგომარეობამდე მივედით, რადგან სერიოზული დამოკიდებულება, რაც აქამდე მეტ-ნაკლებად იყო, აი, დასავლეთი­ როგორი თვალით გვიყურებსო, ადამ­იანთა დიდ ნაწილში ჩამქრალია.

რეზოლუციებმა თითქოს რეაქცია კი გამოიწვია, ოღონდ არა ისეთი, რასაც რეზოლუციის ავტორები მოელოდნენ. დათრგუნვის მაგივრად, მგონი, საპირისპირო დამოკიდებულება გაჩნდა.

- იყო მოლოდინი, რომ აშშ-ში ეპისკოპოსის ვიზიტს აშშ-ის ხელისუფლებასთან მოლაპარაკების მიზანი ჰქონდა. რა ითქვა იმ შეხვედრაზე, არ გაცხადებულა, მაგრამ არ ფიქრობთ, რომ ეს ყველაფერი, რეზოლუციებით დაწყებული და დასავლელი ლიდერების განცხადებებით დამთავრებული, ისე აისახა "ოცნების" პოლიტიკაზე, რომ ტონი შეარბილეს?

- მგონი, ორივე მხარე ცდილობს ურთიერთობის დალაგებას. რა ამბავიც არ უნდა გაეტანებინათ ეპისკოპოსისთვის, ამერიკის ხელისუფლების სურვილი რომ არ ყოფილიყო, არც შეხვედრა დაინიშნებოდა. ამ შეხვედრის შემდეგ კი უცბად საქართველოში ამერიკის ელჩმა საკმაოდ ნორმალ­ური ტექსტი თქვა, ვინც არ უნდა აირჩიოთ, ყველასთან ვითანამშრომლებთო. ადრე გაიძახოდნენ, ამ ხელისუფლებასთან თანამშრომლობა გამორიცხულიაო.

- მაგ ნათქვამს წინა პირობა ჰქონდა, დემოკრატიულად ჩატარებული არჩევნებით ვინც არ უნდა იყოსო... ეს არაფერს ნიშნავს?

- როგორ არა, მაგრამ ჯერ ხომ უნდა ჩატარდეს არჩევნები, რომ ვთქვათ, იყო თუ არა დემოკრატიული. ადრე ამასაც არ ამბობდნენ. ამიტომ მეჩვენება, რომ ორივე მხარე ცდილობს ხიდების აღდგენას და ლოგიკურადაც ცდილობენ.

თუკი ამერიკა ისევ მკაცრი იქნება, აგერ, სომხეთი შევიდა "ბრიკსში" და ამ ზეწოლით ჩვენც გვაიძულებენ "ბრიკსში" შესვლას.

- სომხეთს არ გაუკეთებია ოფიციალური განაცხადი "ბრიკსის" წევრობაზე. უბრალოდ, სომხეთი "ბრიკსის" სამიტზე "დამოუკიდებელ სახელმწიფოთა თანამეგობრობის" წევრ ქვეყნებთან ერთად მიიწვიეს და ერევანში მხოლოდ ის თქვეს, სამიტს დავესწრებითო. ეს გაწევრებას ნიშნავს?

- აზერბაიჯანი და თურქეთი შევიდნენ და სომხეთის დასწრებასაც გაბრიკსების ელფერი დაჰკრავს.

- ოფიციალურად ჯერ ეგენიც არ არიან წევრები. განაცხადი აქვთ შეტანილი და სამიტზე განიხილავენ მათი გაწევრების საკითხს. საქართველოს დავუბრუნდეთ, რა ზეწოლას გულისხმობთ?

- მე იმის თქმა მინდა, რომ საქართველო შედარებით მყარად დგას. გასაგებია, რომ "ბრიკსში" რუსული ფაქტორია და გაკარება არ უნდა, მაგრამ იქ ჩინური ფაქტორიცაა, მხოლოდ რუსეთი ხომ არაა. თუ ძალიან მოგვაწვებიან, შეუძლია ჩინური მხრიდან შემოუაროს ამ თემას და მაშინ სწორედ გაბრიკსებული საქართველო გაუხსნის კარს ჩინეთს და ეს მხოლოდ დასავლეთის ბრალი იქნება. ჩვენ პატარა ქვეყანა ვართ, ყველას ვერ ვეჭიდავებით. თუ ჭიდაობა უნდათ, თვითონ ეჭიდაონ.

მე მგონია, დაინახეს, რომ მათი ზეწოლა საქართველოზე ბუმერანგის­ ეფექტის საფრთხეს შეიცავს, ანუ იმას მიიღებენ, რასაც ებრძვიან. დასა­ვლეთისა და საქართველოს დაპი­რი­სპირებაში საკითხი ისე დგას, ადრე თუ გვიან, დასავლეთმა უნდა დაიხიოს, რადგან ბოლომდე თუ მოგვაწვება, სხვა არაფერი გვრჩება­, გარდა იმისა, რომ გავაკეთოთ ის, რაც დასავლეთს არ უნდა... მგონი, დასავლეთი ამის გაცნობიერებას იწყებს.

მგონი, ეს მუქარები მაინც ხმაურისთვისაა, დაშინებისთვის, და არა რეალური.

- რა ქნეს, დაგვაშინეს?

- არ ეტყობა ხელისუფლებას, რომ ძალიან შეშინებულია.

- კობახიძემ, გლობალური ომის პარტიასთანაც დავლაგდებითო, ხოლო რამდენიმე დღის წინ ივანიშვილს ტონი საერთოდ შერბილებული ჰქონდა. რით ხსნით ამას?

- ივანიშვილი ბიზნესმენია, შეიძლება ბევრი ნიჭი აქვს, მაგრამ ორატორი ნამდვილად არ არის. ამიტომაც სიტყვით გამოსვლისას, ძირითადად, გულახდილობას იყენებს. ამის გამო ხანდახან ისეთ რაღაცებს ამბობს, რომ მერე ან ბოდიში უნდა მოიხადოს, ან რაღაცით გააქარწყლოს, ან თავისივე ნათქვამი უარყოს. ასეთი ნათქვამი იყო გორში ბოდიშის მოხდის შესახებ განცხადებაც. თუმცა პოლიტიკას აქვს მეორე მხარეც, მას პოლიტიკური ჭადრაკი ეხერხება ძალიან კარგად, ანუ სვლებს ითვლის.

- კონსტიტუციით პარტიების აკრძალვაც მისი გულწრფელობის შედეგია?

- ეს წმინდა წყლის საარჩევნოდ ნასროლი ფრაზაა. ადრეც თქვა, თუ გახსოვთ.

- მაშინ გასამართლებასა და საკონსტიტუციო სასამართლოს მეშვეობით "ნაცმოძრაობის" გაუქმებაზე ლაპარაკობდა. აქ მნიშვნელოვანი პარტიის კონსტიტუციით აკრძალვაა.

- მგონი, ეგ საკონსტიტუციო უმრავ­ლესობის სურვილის გამართლებისთვის თქვა. თუ საკონსტიტუციო უმრავლესობა­ ექნება, ჩაწერს კონსტიტუციაში, თუ არადა, ვერა. ამ დაპირების გამართლება იყო.

- ზუსტად ეგ მაინტერესებს, კონსტიტუციაში ეგ როგორ უნდა ჩაწეროს, რა ფორმულირებით? ისე ხომ არა, როგორც კომუნისტურ პარტიაზე ეწერა სსრკ-ის კონსტიტუციაში, რომ ერთადერთი პარტია "ქართული ოცნებაა" და სხვას არსებობის უფლება არა აქვს?

- არა, რას ამბობთ. არც აპირებს რაიმეს ჩაწერას. ეს საარჩევნო განცხადებაა. მთელი 12 წლის განმავლობაში ყველა, ჟურნალისტიან-პოლიტიკოსიანად, გაიძახოდა, ივანიშვილის სქემა ის არის, რომ გვამყოფოს ორპოლუსიან სისტემაში, არ ანადგურებს "ნაციონალურ მოძრაობას", რათა "ნაცმოძრაობისგან" დამფრთხალმა ხალხმა ხმა მისცეს "ოცნებასო". ამას ხომ ვამბობდით? ახლა რა შეიცვალა, რატომ უნდა დაიჭიროს "ნაცმოძრაობა", მერე ვიღამ უნდა შეასრულოს საფრთხობელას როლი?

- ანუ ამ განცხადებებს­ "ნაცმოძრაობის" გასაძლიერებლად აკეთებს?

- ეგ განცხადებები გააძლიერებს თუ არა "ნაცმოძრაობას", ეს უკვე დეტალია, თანაც, საფრთხობელა თუ არ გაძლიერდა,­ საფრთხობელად ხომ არ გამოდგება, ხომ ვერ შეგაშინებს? საშიში უნდა გახდეს "ნაცმოძრაობა" მთელი რიგი წრეებისთვის.

ახლახან ჭიაბერაშვილი იყო ჩასული ბრიუსელში და როგორც ჩანს, იმუშავა იმ წრეებთან, ვინც რეზოლუციას წერდა და შეატანინა, სააკაშვილი გამოუშვითო. თუმცა­ დიდი ეჭვი მაქვს, ეს სამაღარიჩო საქმეა, რადგან ხალხში ისეთ მობილიზაციას­ გამოიწვევს, რომ "ოცნებას" თითის განძრევაც­ არ დასჭირდება. დაახლოებით ისეთი მობილიზაცია იქნება, 2012 წელს ივანიშვი­ლს რომ ირჩევდნენ. ამიტომ ომობანას ეს თამაში ორივე მხარეს სჭირდება. არც იმას გამოვრიცხავ, რომ ეს განცხადებაც სპეციალურად გააკეთა ივანიშვილმა, ისევე როგორც იმ გულახდილობის პერიოდში თქვა, გამჭვირვალობის შესახებ კანონი იმიტომ შემოვიტანეთ, ვინც ასაბობოქრებელია, ყველა ახლავე აბობოქრდეს და დავინახოთ, რა მოხდებაო. ამიტომაც შესაძლოა ესეც იმიტომ თქვა, ნახოს, რა მოხდება, მაგრამ არაფერი ხდება. ის 65 კაცი, რომელიც სანქცირებული უნდა იყოს, არ ჩანს და პროექტებიც არ არის შეწყვეტილი.

2003 წელს დასავლეთს აქ რეალურად გადატრიალება უნდოდა, ამზადებდა "კმარას", სცენარი დეტალებში იწერებოდა, აშშ-ის ელჩი მინისტრებთან დარბოდა და ეუბნებოდა, შევარდნაძეს თუ დაიტოვებთ, ქვეყანა დაიღუპებაო - კაბინეტებში მუშაობდნენ, საჯაროდ არსად არაფერი თქმულა. მე ჩემი არხებით მომივიდა ეს ინფორმაცია. დღეს კი იგივე ტექსტები გვესმის საჯაროდ და ძალიან დიდი ეჭვი მაქვს, კაბინეტებში ეს არ ხდება, რადგან დღევანდელ მთავრობას არ ეტყობა დაშლილობა, ერთმანეთისგან განრიდება, დისტანცირება ივანიშვილისგან.

- კობახიძემ პარტიის საარჩევნო პროგრამა ისე წარადგინა, არც ივანიშვილი ესწრებოდა და არც ღარიბაშვილი. არ ფიქრობთ, რომ ეს "ოცნებაში" შიდა დაპირისპირების შედეგია?

- მე ეგ შემთხვევითი მგონია, მით უმეტეს, მერე ბათუმში ყველა ერთად იყო. ასე რომ, მთავრობას დაშლილობა არ ეტყობა და ამიტომ მეეჭვება, რევოლუცია მოხდეს.

- ზემოთ ახსენეთ, ივანიშვილს გათვლები­ ეხერხებაო. ახლა რა გათვლა აქვს?

- მისი ამოცანაა, რამენაირად გადატრიალება აიცილონ თავიდან.

დასავლეთი სერიოზულად არ ცდილობს გადატრიალებას, თორემ თუ ეს ხელისუფლება გადატრიალდება, უარზე არ იქნება. მათ "ნაციონალები" და მისი სხვადასხვა შტო აწყობთ ხელისუფლებაში. ამიტომ არის ეს მოწოლა. თუკი ხელისუფლება ვერ გადატრიალდება, არ წვავენ ხიდებს - თუ "ქართული ოცნება" დარჩება, მასთანაც ექნებათ ურთიერთობა, რაც თქვა კიდეც აშშ-ის ელჩმა. ეს კი ნიშნავს, რომ არ არის ძალიან დრამატული ბრძოლა. არის მოჭერა, მაგრამ გაძლებაზე. თუ გაუძლო "ოცნებამ", ჩაიქნევენ ხელს და დაუბრუნდებიან გზას.

ჩემი აზრით, აი, ამ თამაშს თამაშობს ივანი­შვილი: პირველი, არ მოხდეს გადატრიალება. მეორე, თავისი გაზარმაცებული ამომრჩეველი მიიყვანოს საარჩევნო უბნებთან, თორემ მიიღებენ იმავეს, რაც ზურა­ბიშვილის არჩევნების პირველ ტურში მოხდა.

- "იმედის" დაკვეთით შესრულებული კვლევით, "ოცნებას" 60% აქვს, გახარიასა და "ლელოს" გაერთიანებას კი ბარიერიც ვერ გადაულახავთ. რამდენად ობიექტური გგონიათ ეს მონაცემები?

- სოციოლოგებმა ვიცით, რომ ასეთი­ კვლევები მეორე დღეს შეიძლება ისე შეიცვალოს, რომ სულ სხვა მონაცემები დაჯდეს, თანაც ამ კვლევაში მე გახარიას დაბალ მაჩვენებელზე მეტად გვარამიას პარტიის რეიტინგები მაკვირვებს, სხვა თუ არაფერი, გვარამია ადრე უფრო აქტიური ფიგურა იყო. ამ ერთობაში ყველაზე პიარული პერსონა სწორედ გვარამიაა, რომელმაც პასიურობის პირობებში ასეთი შედეგები მიიღო. ასე რომ, აქ რაღაც გაუგებრობების ცვენაა და ცოტა ხანში გაირკვევა.

- რამდენად საფუძვლიანად მიგაჩნიათ ვერსია, რომ კობახიძის გუნდს ეშინია, ივანიშვილმა თავის გადასარჩენად არ მოილაპარაკოს გახარიასთან და თუნდაც "ლელოსთან", თუკი ხმები დააკლდება და ხელისუფლებაში დასარჩენად მათთან გააკეთოს კოალიცია და ეს გუნდი, რომელიც თავგამოდებული ლანძღავდა დასავლეთს, მარტივი მიზეზით ჩამოიშოროს? ანუ ამით ხომ არ მიდის რაღაც წვრილმანი შურისძიება და ა.შ., მით უმეტეს, კობახიძემ ზურაბიშვილს მეორე იმპიჩმენტი დაუანონსა და დღეში რამდენჯერმე აკეთებს ამაზე განცხადებას.

- ძალიან ლოგიკური ვერსია ააწყვეთ, რადგან გახარიას აქვს გამოცხადებული, რომ არავის მხარეს არ დადგება, მაგრამ თუ რომელიმე მხარემ გაიმარჯვა და ქვეყანას დასჭირდა, ერთსაც დავუჭერ მხარს და მეორესაცო. ფაქტობრივად, ეს განაცხადია და ნიშნავს, დაგეხმარები, ოღონდ რაღაცის ფასადო, რაც შემდეგ ვაჭრობის საგანი იქნება. პოლიტიკური ვაჭრობა პოზიტიურად შემოიტანა დიალოგში, რაც სავსებით რაციონალურია. ამის ფონზე, რომ შესაძლოა დადგეს კოალიციის საჭიროების მომენტი და ამის რესურსი გახარიაშია, ცხადია, ეს ვერსია ნამდვილად არ გამოირიცხება. მეორე მხრივ, თუ გახარიას მიაქვს "ქართული ოცნების" ხმები და "ოცნებამ" დაიწყო გახარიასთან ჩხუბი, ამით ხომ ისევ გახარიას გაუზრდის მომხრეებს? ვინც თავს იკავებდა გახარიასთვის ხმის მიცემაზე, იმიტომ, რომ ეჭვი ეპარებოდა, ხელისუფლებასთან ურთიერთობა შეიძლება ჰქონდესო, იმათ ეს ეჭვი მოეხსნებათ, აი, ხელისუფლება აგინებს და ეჩხუბებაო. ანუ თქვენი ვერსიის პირველ ნაწილს გამოვრიცხავ, "ოცნების" შიდა დაპირისპირებაზე რაც ახსენეთ, თორემ საჭიროების შემთხვევაში კოალიციის ვერსია რომ რეალურია, გითხარით. საყურადღებო ის არის, ასეთი იყო სცენარი და შესრულდა. მთავარი მაინც ის არის, რამდენად რეალურია, რომ კოალიციური მთავრობა შეიქმნას? თავის მხრივ, "ოცნების" რიტორიკა, კონსტიტუციას შევცვლი, "ნაცებს" დავიჭერო და ა.შ., ხომ იმას ნიშნავს, რომ სურთ მხარდამჭერების მობილიზება და დიდი პროცენტის აღება - ანუ ესენი არ აპირებენ კოალიციის გაკეთებას.

"ოცნებას" გარანტირებული რომ ჰქონდეს კოალიციური მოდელი, მშვიდად აიღებდა ხმების რაღაც რაოდენობას, დასავლეთსაც დააწყნარებდა, აი, ხომ გინდოდათ მრავალპარტიულობა და აგერ, კოალიციას ვქმნიო, მაგრამ ეს არ ჩანს. პირიქით, ხმების მობილიზებას ცდილობენ, რომ მაღალი შედეგით გაიმარჯვონ ანუ არ უნდათ კოალიცია.

- ერთია, რა უნდათ და მეორეა, როგორია რეალობა. თქვენი აზრით, რა შანსია, რომ "ოცნებას" კოალიცია დასჭირდეს?

- ასეთი წინა პირობა, როგორიც ახლაა, არ ყოფილა არც ერთი არჩევნების დროს. არც ერთი არჩევნების დროს არ გვიტევდა არავინ. ახლა გარედან გვიტევენ და მოსახლეობის რაღაც ნაწილს ექნება განცდა, ომი მიდის და ახლა მე საარჩევნო ბიულეტენით უნდა ვიბრძოლოო. გაჩნდა ასეთი სულისკვეთება, რაც ადრე არ ყოფილა, გააჩინა შეტევამ "ქართულ ოცნებაზე", თანაც ჩვენი ბრძენი ევროპელები ითხოვენ, ლგბტ-ს თემა ისე გადაწყვიტე, როგორც ჩვენ გეუბნებით, და გამჭვირვალობის­ კანონიც გააუქმეო - ის კანონი, რომელიც თვითონ აქვთ და ჩვენგან მაინც გაუქმებას ითხოვენ. ასეთი დისკრიმინაციული დამოკიდებულება უდავოდ აჩენს ტენდენციას, რომ ვისაც ჩაგრავენ, თავი დაიცვას. ასეთი საბრძოლო ფონი და პათოსი არც ერთ არჩევნებზე არ ყოფილა.

რუსა მაჩაიძე