„ისრაელში ყველას ესმის, ჩვენ თუ ირანი დაგვარტყამს, იძულებული გავხდებით, ბირთვული იარაღით ვუპასუხოთ...“
"ჰეზბოლას" ლიდერი ჰასან ნასრალა, რომელიც ისრაელზე თავდასხმის შემდეგ ამბობდა, ისრაელი უფრო მყიფეა, ვიდრე ობობას ქსელიო, ლიკვიდირებულია. გარდა ამისა, ისრაელმა "ჰეზბოლას" მთელი სამხედრო და პოლიტიკური ელიტა გაანეიტრალა. ამ ტერორისტულმა ორგანიზაციამ ერთი წლის განმავლობაში ისრაელს სამხრეთ ლიბანიდან 11 ათასი რაკეტა და დრონი ესროლა. "ჰეზბოლა" ირანის დასაყრდენია რეგიონში და ოფიციალური თეირანი შურისძიებით იმუქრება. ისრაელის მიზანი "ჰეზბოლას" იძულებაა, შეწყვიტოს ცეცხლი, გამოეთიშოს ისრაელის წინააღმდეგ საბრძოლო მოქმედებებს. ირანის ლიდერმა აიათოლა ალი ხამენეიმ 4 ოქტომბერს, ისრაელის ბეირუთზე თავდასხმიდან რამდენიმე საათის შემდეგ, განაცხადა, რომ ირანი და რეგიონში მისი წარმომადგენლები უკან არ დაიხევენ. ოქტომბრის დამდეგს ირანმა ისრაელს 200-მდე ბალისტიკური რაკეტა დაუშინა. რაკეტების უმეტესობა ისრაელის ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემებმა გაანადგურა, თუმცა რამდენიმემ მიზანს მიაღწია და ისრაელის ტერიტორიაზე ჩამოვარდა. მიმდინარე წელს ეს ირანის ისრაელზე მეორე მასირებული შეტევაა (ირანი რამდენიმე ასეული რაკეტითა და დრონით ისრაელს აპრილშიც დაესხა თავს). ირანიდან ნასროლი რაკეტების მოგერიებაში ისრაელს აშშ და მოკავშირეები ეხმარებოდნენ. საკუთარი საჰაერო სივრცე დახურეს იორდანიამ და ერაყმაც. ირანი ისრაელის საპასუხო თავდასხმის შემთხვევაში შეტევის განმეორებით იმუქრება. თავის მხრივ, ისრაელის მთავრობის წევრები და პრემიერ-მინისტრი აცხადებენ, რომ "ისრაელი ირანის თავდასხმას აუცილებლად უპასუხებს და ირანი "საფასურს გადაიხდის".
როგორც ჩვენი რესპონდენტი ისრაელიდან გვეუბნება, ომი არც ერთ მხარეს - არც ისრაელს და არც ირანს არ აწყობს, თუმცა ქვეყანა მაინც რეგიონული კონფლიქტის გამწვავების მოლოდინშია.
გვესაუბრება ისრაელის სახელმწიფო რადიო-ტელევიზია "კოლ ისრაელის" ქართული რედაქციის ხელმძღვანელი და წამყვანი, ჟურნალისტი მერი ამშიკაშვილი.
- ისრაელმა "ჰეზბოლას" ლიდერიც და მისი მოადგილეებიც გაანეიტრალა. ჩვენი მთავრობის მეთაურმა ნეთანიაჰუმ შეაჩერა თავდაცვის მინისტრ იოავ გალანტის ოფიციალურიL ვიზიტი აშშ-ში. მოტივი, ალბათ, ისაა, რომ ამ ომში, რომლის დაწყებიდან ერთი წელი გავიდა, მას ბევრი მარცხი ჰქონდა. ახლახან გამოჩნდა იხიე სინვარი - 7 ოქტომბრის დიდი არქიტექტორი, რომელიც კატარიდან მოითხოვს ღაზის სექტორში ომის შეწყვეტას, მის გათავისუფლებას ისრაელის ჯარებისგან. "ჰეზბოლას" ერთმა ლიდერმა უკვე აღიარა, რომ მათი ჩართვა თავის დროზე დიდი შეცდომა იყო. დღეს "ჰეზბოლა" ძალზე რთულ სიტუაციაშია, ისრაელის არმია ჯერ მის ლიდერებს ანადგურებს. ისრაელმა ღაზაში 700-მდე გვირაბი გაანადგურა. ახლახან გაანადგურეს ლიბანის სამხრეთით (ისრაელის ჩრდილოეთითაც), "ჰეზბოლას" გვირაბი, რომელიც პირდაპირ გამოდიოდა ისრაელის ტერიტორიაზე. აშკარა გახდა, რომ "ჰეზბოლას" ჩრდილოეთ ისრაელის მოქალაქეების გვირაბში ცხვრებივით შერეკვა და ჩაკეტვა სურდა.
- ირანმა ისრაელის მიმართულებით ასობით ბალისტიკური რაკეტა გაუშვა, რამაც კონფლიქტის კიდევ უფრო ფართომასშტაბიან რეგიონულ ომში გადაზრდის რისკი გააჩინა...
- რამდენიმე დღის წინ, ჩემი გადაცემის მსვლელობისას, ზუსტად 6 წუთის განმავლობაში ისრაელში 100 რაკეტა დავარდა. ჩვენი შეიარაღებული გენშტაბი თვლის, რომ ეს "ჰეზბოლას" ნამოქმედარია. ისრაელი ირანზე დარტყმის მზადყოფნაშია და ზუსტად ამ საკითხთან დაკავშირებით იყო ჩვენი თავდაცვის მინისტრი იოავ გალანტი მიწვეული ლოიდ ოსტინის (აშშ-ის თავდაცვის მინისტრი) მიერ აშშ-ში. ნეთანიაჰუმ გალანტის ვიზიტზე უარი თქვა, განაცხადა, ჯერ მე დამირეკოს ბაიდენმა, რომელსაც დიდ პატივს ვცემ და ჩამაყენოს საქმის კურსში, რატომ იწვევს ჩემი ქვეყნის თავდაცვის მინისტრს, რომელიც სასიკვდილო ომშია და მე რატომ არ მეკითხება. აშშ ეწინააღმდეგება ნეთანიაჰუს ირანზე დარტყმას, თუმცა, ჯეკ სალივანი ამბობს, რომ ისრაელი ირანს თუ დაარტყამს, ჩვენ მის გვერდით ვიქნებით და მხარში ამოვუდგებითო.
- ირანიდან რა ისმის, ჩაერთვება ომში?
- ყოველდღეა იმის საშიშროება, რომ ისრაელი დაარტყამს ირანს. ბოლო დღეებში ძალიან გაძლიერდა რაკეტების გადმოსროლა, თუ არ ვცდები, ამის ავტორი "ჰეზბოლაა", მაგრამ ამ რაკეტების მიმწოდებელი ირანია. ამას წინათ ტელევიზიით ერთ ქართველ ექსპერტს ვუსმინე და გამეცინა, მან თქვა, ისრაელი ყველაფერს აკეთებს, ირანი ომში გამოიწვიოსო. ისრაელს არ უნდა ირანის ჩათრევა, მას როცა უნდა, ირანს მაშინ დაარტყამს (ბევრჯერაც დაარტყა, ობიექტები გაუნადგურა, მაგრამ ირანმა არ აღიარა, რომ ეს ისრაელიდან იყო, მან იმუნიტეტი შეინარჩუნა საბრძოლო სექტორში), ისრაელის მთავარი მიზანი და ინტერესი იყო ატომური იარაღის განადგურება, რომლის წარმოებაც ირანმა თითქმის დაასრულა, თუმცა აშშ ოფიციალურად უკრძალავს ისრაელს, არ დაარტყას ატომურ ობიექტს, მიზეზი კი ის არის, რომ ამან გლობალური ბირთვული ომი არ გამოიწვიოს. ირანი თუ დაარტყამს ისრაელს, ისრაელს 10-ჯერ და 20-ჯერ მეტი ატომური და ქიმიური იარაღი აქვს, ასე რომ, მართლაც გლობალური ომის წინაშე შეიძლება დავდგეთ, რაც არავის უნდა, ეს იქნება უმძიმესი ომი. ირანიც თავს იკავებს და არ გამოდის ამის ინიციატივით, მაგრამ ისრაელს სხვა გზა არ რჩება, მას ამ ეტაპზე რამდენიმე არაბული ქვეყანა და ტერორისტული ორგანიზაცია ეომება - "ჰამასი", "ჰეზბოლა", ლიბანი, ერაყი, იემენი, სირია... ეგვიპტე თავს იკავებს, იორდანია ისრაელის მოკავშირეა, ისევე როგორც ბრიტანეთი და აშშ, მაგრამ ნელ-ნელა ვხედავთ, რომ ისრაელთან დამოკიდებულებაში ჩვენი მოკავშირეების პოზიცია ძალიან სუსტდება. რა იქნება ხვალ? შესაძლოა ახლო აღმოსავლეთში საერთოდ არ გაჩაღდეს ომი და დაიწყოს მოლაპარაკება, თუმცა ირან-ისრაელის და თვით "ჰეზბოლას" ურთიერთობის დიპლომატიური ხაზით წაყვანის ხელშემწყობი, როგორც ჩანს, არავინაა.
მსოფლიოში ალბათ ვერავინ წარმოიდგენდა, ვინმეს ჰასან ნასრალას და სხვა ტერორისტი ლიდერების მოკვლა თუ შეეძლო. პარალელურად ისრაელმა გაანეიტრალა "ჰეზბოლას" მთელი გენერალიტეტი, ვინც გადარჩა, დასახიჩრებულია. ირანის მთელი იარაღი ინახებოდა დაჰიაში, ოჯახები სავსეა იარაღით. თქვენ წარმოიდგინეთ, ისრაელის არაბულენოვანი ჯარის პრესმდივანი აფრთხილებს ყველას, დღეს თუ ხვალ ამა და ამ ოჯახს დავარტყამთ, იარაღი უნდა გავანადგუროთ და გადით 500 მ-ით შორსო. მათ იციან ყველა ტერიტორია და ის ადგილი, სადაც იარაღის საწყობებია.
- ირანის საგარეო საქმეთა მინისტრმა განაცხადა, ჩვენს ქვეყანაზე თუ რაიმე თავდასხმა მოხდება, ჩვენი პასუხი იქნება უფრო ძლიერი. ჩვენმა მტრებმა იციან, რა სახის სამიზნეებია სიონისტური რეჟიმის შიგნით ჩვენთვის ხელმისაწვდომიო. თავის მხრივ, ნეთანიაჰუ ამბობს, - ირანმა დიდი შეცდომა დაუშვა და ამისთვის გადაიხდის...", - ჩანს, არც ერთი თმობს...
- ირანის ეს მუქარა ნიშნავს, აქედან ინფორმაცია ჟონავს, რომ ისრაელი ირანთან ომისთვის ემზადება. ამ ომს ძალიან ბევრი არ ეთანხმება, ამის წინააღმდეგია ისრაელის მთავარი მოკავშირე - ამერიკა.
მალე აშშ-ში არჩევნებია, თუ დიდი ომი დაიწყო და არაბულ ნაწილში მსხვერპლი იქნება, აშშ-ს მრავალრიცხოვანი არაბული მოსახლეობა კამალა ჰარისს აღარ დაუჭერს მხარს, ეს კი განაპირობებს დემოკრატების სასტიკ მარცხს. დღეს ირანის მოსახლეობას ძალიან უჭირს, რადგან მთელი სახსრები, რაც ნავთობიდან და გაზიდან შედის ქვეყანაში, შეიარაღებას ხმარდება, რომელსაც "ჰეზბოლა", ხან "ჰამასი", სირია და სხვა იყენებს ისრაელის წინააღმდეგ.
- ანუ ახლო აღმოსავლეთი ფართომასშტაბიანი რეგიონული ომის მოლოდინშია...
- მინისტრთა კაბინეტის გასაიდუმლოებული სხდომის დეტალებმა გამოჟონა, სადაც ნეთანიაჰუ აცხადებს, რომ ის ირანის ატომურ ბაზას არ შეეხება და დაბომბავს ნავთობის, გაზის და სამხედრო ობიექტებს, სადაც იარაღი ინახება. ეს იყო ბაიდენის და სალივანის მოთხოვნაც. ამერიკამ დიდი შეცდომა დაუშვა მაშინ, როცა გაათამამა ირანი და მივიღეთ ის რეალობა, რომ საბოლოოდ, ირანმა შექმნა ატომური იარაღი (ჩვენთან უკვე დარწმუნებით აცხადებენ, რომ ირანს აქვს ბირთვული იარაღი). ეს ომები (რუსეთ-უკრაინის და ისრაელ-"ჰამასის" ომები) რომ არ ყოფილიყო, ისრაელი ამ საკითხს სხვა მომენტში და სხვაგვარად გადაწყვეტდა. ვფიქრობ, ისრაელმა უკრაინის დახმარების საკითხში იმიტომ დაიხია უკან, რომ რუსეთის ეშინოდა. როცა უკრაინა-რუსეთის ომი დაიწყო, ჩვენი პრემიერი და მისი მოადგილე მოსკოვში ჩავიდნენ. პუტინმა მათ სავარძელიც არ დაუდგა და დაემუქრა, იმ შემთხვევაში, თუკი ისრაელი უკრაინას იარაღს მისცემდა. უკრაინასთან ომში რუსეთს ირანი ეხმარება, რუსეთის ძირითადი მომმარაგებელი "ჰეზბოლა" იყო. ისრაელში ყველას ესმის, რომ ჩვენ თუ ირანი დაგვარტყამს, იძულებული გავხდებით, ბირთვული იარაღით ვუპასუხოთ. "ჰეზბოლას" ლიდერშიფის განეიტრალების შემდეგ, პუტინმა გააკეთა განცხადება, ყველა რუსმა დატოვოს ისრაელის ტერიტორია (მილიონ-ნახევარი რუსია ისრაელში), დიდი ომი დაიწყებაო. პუტინი აპანიკებს თავის მოსახლეობას, მას ერთადერთი გზა დარჩა იცრუოს, მეტი არაფერი.
- "ცაჰალი" ლიბანის ტერიტორიაზე შეჭრის მოტივად იმას აცხადებდა, რომ საზღვრის გასწვრივ "ჰეზბოლას" სამიზნეებს გაანადგურებდა, ხოლო მთავარი მიზანი "ჰეზბოლას" შეტევების შედეგად ჩრდილოეთ ისრაელიდან დევნილი 60 000 ადამიანის უკან დაბრუნება იყო...
- ლიბანი ორადაა გაყოფილი, ერთი "ჰეზბოლას" ორგანიზაციას უკავია და საბრძოლო პოლიგონია, მეორე ჩვეულებრივი სამოქალაქო ლიბანი, რომელსაც არ უნდა ომი, რის გამოც ძალიან წუხან და ზარალდებიან ისევე, როგორც ჩვენ ვზარალდებით... ომი არავის უნდა, მაგრამ ყოველდღე ველოდებით ირანის დარტყმას. ისრაელის რადიკალური ფრთა მომხრეა ომის დაწყების, ავრცელებენ აზრს, რომ ირანს არა აქვს ბირთვული იარაღი, თუმცა მათ წინ დაუდეს ფაქტები, რომ ირანს ყველაფერი აქვს და რომ ის საშიშია. ისრაელი ირანს თუ დაარტყამს, ეს მხოლოდ გაზის, ნავთის და სამხედრო სტრატეგიულ ობიექტებზე იქნება, სადაც დიდძალი იარაღი ინახება.
რომ არა 7 ოქტომბერი, მოვლენები ასე არ განვითარდებოდა, აქ არავის არავისი განადგურება არ უნდოდა. 80 წელია მოვდივართ და ომებია ჩვენი თანმდევი.
ამ ყველაფრის მოგვარება შეიძლება, მაგრამ დღეს ამერიკა საარჩევნო პროცესშია, ჰარისი დარწმუნებულია, რომ ის გახდება პრეზიდენტი. მისი ყველაზე დიდი მომხრეები და დამფინანსებლები ისევ ამერიკელი ებრაელები არიან, რომელთაც უდიდესი ქონება დაკარგეს მეორე მსოფლიო ომში. ჯერჯერობით ბევრი კითხვის ნიშანია. ამწუთას ისრაელი იწვის, ქვეყნის ჩრდილოეთი მძიმე ომის პოლიგონია. ყოველდღე ღაზიდან 200-250 რაკეტა ცვივა...
სინუარმაც გააკეთა განცხადება, რომ მას თეირანში მოკლული ისმაილ ჰანიეს ადგილი უნდა და ისრაელის შეიარაღებული ძალების ღაზის სექტორიდან გასვლას მოითხოვს. ისრაელი ამაზე არ დათანხმდება, ვრცელდება ვერსია, რომ შეიძლება ჯარი გამოვიდეს იქიდან, მაგრამ ღაზა ნეიტრალურ ძალებს გადასცენ.
ჩვენთვის ცნობილია, რომ დარჩენილი 101 ტყვედან ნახევარია ცოცხალი. ტყვეების მშობლები, ახლობლები იმუქრებიან, თითქოს მთავრობას არ უნდა მათი გათავისუფლება, მაგრამ ასე არაა, ვიდრე ყველა მძევალი არ გათავისუფლდება, ღაზაში საომარი მოქმედებები არ შეჩერდება. ასეთ აზრსაც ავრცელებენ, თითქოს ნეთანიაჰუს სურს დაუსრულებელი ომი, რაც სისულელეა. ისრაელს ეს ომი ყოველდღე 1 მილიარდი შეკელი (დაახლოებით ნახევარი მილიარდი დოლარი) უჯდება. ჩვენი გენშტაბის უფროსის ჰერცი ჰალევის განცხადებით, 1 წელი კიდევ დაგვჭირდება ტერიტორიების აღსადგენად - დაიწყებენ მშენებლობას და მშვიდობიანი მოსახლეობა დაუბრუნდება თავის ადგილებს, მაგრამ ამას ჯერ ტერორისტების განადგურება და გატაცებული მძევლების დაბრუნება უნდა.
ახლახან აღმოვაჩინე ორი ძმა მოშიაშვილები, რომლებიც ნოვაში დაიღუპნენ, კიდევ ერთი ქართველი ბიჭი, რომელმაც ორივე ხელ-ფეხი დაკარგა, დაახლოებით ათასამდე ასეთი დასახიჩრებული გვყავს. ეს ომი ჩვენთვის უდიდესი კატასტროფაა... დაახლოებით 10 თვის წინ, როდესაც ომი დაიწყო და აცხადებდნენ, რეზერვისტები არ გვყავსო, მოულოდნელად 380 ათასი მოხალისე გამოცხადდა გამოძახების გარეშე - ეს არის ჩვენი გამარჯვების სიმბოლო.
ჩვენ მივიღეთ ყველაზე ხანგრძლივი ომი ისრაელის არსებობის მანძილზე. ასეთი მძიმე პერიოდი ისრაელს არ ჰქონია. გუშინ რომ სიხარული სუფევდა, დღეს მწუხარებაა გამეფებული, ხალხს ძალიან გაუჭირდა. მოკლედ, სიკვდილი დღესასწაულობს ჩვენს ლამაზ ქვეყანაში...