რა შეათანხმა სალომე ზურაბიშვილმა ემანუელ მაკრონთან და ვინ გახდება საქართველოს პრემიერ-მინისტრი 26 ოქტომბრის შემდეგ?! - კვირის პალიტრა

გთავაზობთ ეპიზოდს "კვირის პალიტრის" 21 ოქტომბრის სტატიიდან, რომელშიც ექსპერტები წინასაარჩევნო სიტუაციას განიხილავენ და პროგნოზებს აკეთებენს იმის შესახებ, თუ როგორ განვითარდება მოვლენები 26 ოქტომბრის შემდეგ.

მირიან მირიანაშვილი: - ყველაზე მნიშვნელოვანი კითხვა ჩვენს სოციუმში ახლა ის არის, თუ რომელ ოპოზიციურ პარტიას მისცენ ხმა. საზოგადოების დიდი ნაწილი, განსაკუთრებით თბილისის და დიდი ქალაქების, ოპოზიციურად არის განწყობილი, მაგრამ მათში მაინცდამაინც დიდ სიმპათიას ვერ იწვევს ჩვენი ოპოზიციის შემადგენლობა. ამიტომაც ოპოზიციური ამომრჩეველი დღეს დგას დილემის წინაშე, რა ფორმით გამოხატოს თავისი ოპოზიციური განწყობა. აქვე უნდა ითქვას, რომ დღეს ოპოზიცია მოიაზრება, როგორც ივანიშვილთან ბრძოლის ინსტრუმენტი - ანუ ოპოზიციისთვის მიცემულ ხმას ოპოზიციის სიმპათიად ნუ ჩათვლით. ეს გარემოება მხედველობაში რომ მიეღოთ გაცილებით ადრე, სხვანაირი პოლიტტექნოლოგიების გამოყენებაც იქნებოდა შესაძლებელი.

რაც შეეხება "ქართული ოცნების" პერსპექტივებს, როდესაც ამბობენ, რომ მინიმუმ 60%-იანი მხარდაჭერა აქვთ და საკონსტიტუციო უმრავლესობას შექმნიან, ავიწყდებათ მთავარი - 60%-იანი მხარდაჭერა მაშინ არ ჰქონიათ, როცა ამ პარტიის რეიტინგები ზენიტში იყო. დღეს, როდესაც მაჟორიტარული სისტემა გაუქმებულია, და თან "ოცნებამ" ძალიან უცნაური პრინციპი მოიფიქრა, რომ გაუნაწილებელი მანდატი ყველა ბარიერგადალახულზე განაწილდება, ძალიან სათუოა მათთვის სასურველი შედეგის მიღება. ამ პირობებში საკონსტიტუციო უმრავლესობის შექმნა თეორიულადაც კი შეუძლებელია. ამიტომაც ამ პოლიტიკური მოცემულობების მიხედვით ჩამოყალიბდება შედეგები. ივანიშვილის პრობლემა ოპოზიციური პარტიები კი არა, ოპოზიციური ელექტორატი და ის პერსპექტივაა, თუ გარე კონტურიდან როგორი იქნება ოპოზიციური ელექტორატის მხარდაჭერა. თუმცა ამ გარე კონტურიდან ისეთი გაუგებარი სიგნალები მოდის, იმის თქმა, რომ ამერიკული პოლიტელიტა 26 ოქტომბრისთვის გამოთავისუფლებული იქნება თავისი საარჩევნო პრობლემებიდან, გადაჭრით არ შეიძლება. 26 ოქტომბრიდან 5 ნოემბრამდე, სანამ ამერიკელები გათავისუფლდებიან თავიანთი საარჩევნო პრობლემებისგან, ივანიშვილს რჩება მანევრირების საშუალება და ამიტომაც დღეს გადაჭრით რაიმეს თქმა რთულია.

- ამბობთ, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობას "ოცნება" ვერ აიღებს, აიღებს ჩვეულებრივ უმრავლესობას, ოღონდ სამართლიანად ჩატარებული არჩევნებით, გაყალბებისა და მანიპულაციების გარეშე?

- სიმართლე გითხრათ, ერთი რამ ძალიან მაღელვებს - ამომრჩეველთა რაოდენობა იმდენად დიდია საქართველოში, რომ რეგისტრირებულს დიდად არ ჩამორჩება. ეს როგორ დაითვალა და რანაირად მოხდა, რომ საქართველოში 18 წლამდე მოსახლეობა ცოტაა, ძალიან ბევრ კითხვას აჩენს. მე ისიც მიკვირს, რომ ამ თანაფარდობას ოპოზიცია არ აპროტესტებს.

- წელს რეგისტრირებულ ამომრჩეველთა რაოდენობა იმაზე ნაკლებია, ვიდრე 2020 წლის არჩევნების დროს იყო.

- მოსახლეობის რაოდენობა, ოფიციალური მონაცემებით, დაახლოებით 3 მილიონ 700 ათასია და როგორ ხდება, რომ 18 წლამდე ასაკის ადამიანი იმდენად ცოტაა, რომ არჩევნებში მონაწილეთა რაოდენობა უტოლდება მოქალაქეთა სრულ რაოდენობას. გარდა ამისა, თავად საარჩევნო პროცედურაში ისეთი აუწყობელი მოდელი შემეჩეხა, რომ ძალიან უცნაურ განცდასა და მოლოდინს ბადებს. ასეთი უცნაურობები ყოველთვის იყო, მაგრამ ახლა ისეა გაზრდილი და თან არა ხელისუფლების სასარგებლოდ, რომ პირადად მე ძალიან ბევრ კითხვას მიჩენს.

- რას გულისხმობთ?

- ამომრჩევლისთვის უცნობია მექანიზმი, თუ როგორ ხდება ხმების კოდირება და დათვლა, როგორ მუშაობს გადამცემი სისტემები, როგორია მონაცემთა ასახვის ელექტრონული კოდები. როგორ მოქმედებს თავად ელექტრონული არჩევნების მექანიზმი. გარდა ამისა, კანონში არაფერია ნათქვამი იმაზე, რომ ხელით გადათვლის შედეგები როგორ აუქმებს ელექტრონულს. იქ მხოლოდ დადასტურებაზეა ლაპარაკი. ამიტომ მგონია, შესაძლოა ესეც პრობლემა გახდეს.

კითხვებს მიჩენს ისიც, რომ 18 სუბიექტი მონაწილეობს, საიდანაც გასვლის მეტ-ნაკლები შანსი 4-ს აქვს. ვინმემ იკითხა, რატომ მოხდა, რომ მაინცდამაინც ამ არჩევნებში ასე შემცირდა საარჩევნო სუბიექტების რიცხვი, როდესაც მათი რაოდენობა 60-მდე იყო ხოლმე, ხოლო მოქმედი პარტიების რაოდენობა კი ორასამდეც არის?

- გაქვთ რამე ვერსია, რატომ?

- ვერსიები კი მაქვს, მაგრამ ფაქტები არა მაქვს და კონსპიროლოგიაში ხომ არ გადავვარდები?! მე შემიძლია გითხრათ ერთი რამ - ამ ბევრი უცნაურობის უკან ხელისუფლების ინტერესების რეალიზების მოდელს ვერ დაინახავ. საერთოდ,

ამ საარჩევნო პროცესში ხელისუფლებას ძალიან ბევრი უცნაურობა აქვს ნაკეთები და მათი ჯამი როგორ შემოტრიალდება, არ ვიცი, მით უმეტეს, რომ ბევრი რამ არის დამოკიდებული შემთხვევითობაზე, ოპოზიციის ენერგეტიკასა და დასავლეთის ოპოზიციისთვის მხარდაჭერაზე ან პირდაპირ ვთქვათ, დასავლეთის არჩევნებში ჩარევის ხარისხზე.

ამიტომ ეს უცნაურობები, რაც შეიძლება ისევ ხელისუფლებას შემოუტრიალდეს ცუდად, რატომ გააკეთეს, არ მესმის.

- დასავლეთის ჩარევაში რას გულისხმობთ?

- არაერთხელ მითქვამს, რომ ჩვენი საშინაო ფაქტორებიდან გამომდინარე, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს ამერიკის არჩევნებს. ერთხანს ტრამპის შანსი ნულამდე იყო დასული. ბოლო სამი კვირის განმავლობაში კი, რაც მიხვდა, რომ აგებდა არჩევნებს, ტრამპი გაურიგდა რესპუბლიკური ფრთის კონსერვატიულ ნაწილს, ვისთანაც აქამდე დაპირისპირებული იყო და მათ მისცა პოსტსაბჭოთა სივრცეზე ზემოქმედების ბერკეტები. შესაბამისად, ის, რომ ტრამპი მოვა, პუტინთან გარიგებას დადებს და საქართველოში დარჩება სტატუს-კვო, რისი იმედიც ჰქონდა ივანიშვილს, ეს იმედიც მოკვდა. ფაქტობრივად, თუ ტრამპი მოვიდა და ამის შანსი ამ გარიგების შემდეგ გაიზარდა, დიდი ალბათობით, რუსეთთან გარიგების იდეა მოკვდა, რადგან ეს საკითხი პუტინის მტრების ხელში აღმოჩნდა. ამიტომაც საგარეო კონტურზე ჩვენს ხელისუფლებას ძალიან ნეგატიური პროცესები ჩამოუყალიბდა. ამას ემატება ისიც, რომ "ოცნებას" საკონსტიტუციო უმრავლესობა სურდა, რათა კონსტიტუციაში ცვლილება შეეტანა ოკუპირებული ტერიტორიების სტატუსის შესახებ. წლების განმავლობაში ეს რუსეთს უნდოდა, მაგრამ ახლა კრემლი რადიკალურად წინააღმდეგია. გავიხსენოთ მათი განცხადებები. ეს იმიტომ მოხდა, რომ ჩრდილოეთ კავკასიაში იმავეს გაკეთების საფრთხე გაჩნდა. ამიტომაც არის წინააღმდეგი კრემლი, მას სულ არ აწყობს ჩრდილოეთ კავკასიაში ამის გაკეთება. ასე რომ, ივანიშვილს პოლიტიკური რეალობის გადაწყვეტის ეს კოზირი ხელიდან გამოეცალა. მიმდინარე რეალობაში კი რა არის "ქართული ოცნების" სტრატეგიული ამოცანა ამ არჩევნების შემდეგ, არ ვიცი...

უკვე რამდენიმე თვეა, ვამბობ და რატომღაც ყურადღებას არავინ აქცევს, რომ ამ ყველაფრის შედეგი იქნება არჩევნების ლეგიტიმურობის არცნობა. ხელისუფლების განწყობა ასეთია - არ ცნობენ და ნუ ცნობენ, დროთა განმავლობაში იძულებული გახდებიან, ცნონო. ეს რეალობის გამაოგნებლად არაკომპეტენტური შეფასებაა, რადგან ისტორიაში არ მომხდარა, რომ ამერიკას არჩევნების ლეგიტიმურობა არ ეცნო და მერე დროთა განმავლობაში ეცნო. არალეგიტიმურად ცნობა იმას ნიშნავს, რომ ჩატარდა უკანონოდ და უკანონობა დროთა განმავლობაში კანონიერი ვერ გახდება. ამიტომაც "ოცნებას" ამ ფორმულაში კორექტივი აქვს შესატანი, თანაც სწრაფად. რაც მთავარია, ხელისუფლებამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს, რომ ამ სტადიამდე არ მივიდეთ, რომ არჩევნები ცნონ არალეგიტიმურად. ამის გაკეთება შესაძლებელია, ამის ბერკეტები ივანიშვილს აქვს. თუმცა, მეორე მხრივ, ვხედავ, რომ ეს არ მოხდება. თუმცა ხელისუფლებამ უნდა გაითვალისწინოს, რომ რუსეთ-ჩრდილოეთ კორეის კავშირის გამო განსაკუთრებით მიუღებელი ხდება რუსეთის ბანაკში ყოფნა. სხვათა შორის, ყველა ქვეყანაში ტრამპისტული ბანაკი ანტირუსულად არის განწყობილი, მხოლოდ საქართველოშია ეს ბანაკი პრორუსული და მათგანაც კი მომივიდა ხმა, რომ კიმ ჩენ ინი მხარდაჭერის სანაცვლოდ რუსეთს სთხოვს ჩრდილოეთ კორეისა და რუსეთის გაერთიანებას და ეს იმდენად სკანდალური ალიანსია, რუსეთისთვის და რუსეთის მოკავშირეებისთვის იმდენად ცუდ პერსპექტივებს ხატავს, რომ ჩვენთვის ძალიან არასახარბიელო სიტუაცია იქმნება. ამიტომაც ხაზგასმით ვაკეთებ მინიშნებას - ივანიშვილისთვის დასავლეთთან კულუარული მოლაპარაკების დრო დადგა, სხვა შანსი აღარ რჩება. სხვა შემთხვევაში, ჩვენ აქ საკმაოდ მშფოთვარე პერიპეტიები გველის.

- პრეზიდენტს ნათქვამი აქვს, რომ არჩევნებამდე დაასახელებს ტექნიკური მთავრობის შემადგენლობას.

- ვიღაც-ვიღაცებზე გავიგე, რომ განიხილავენ ამ მთავრობაში, მაგრამ ვერ ვიტყვი.

- გილაური, ბეჟუაშვილი, ყიფიანი. ამათ გარდა, არის კიდევ ვინმე?

- ხომ გითხარით, ვერ ვიტყვი ვერაფერს კონკრეტულ კანდიდატებზე. ერთი რამ არის მთავარი - ტექნიკური მთავრობის შემადგენლობა არ მოდის დასავლეთიდან, მასთან შეთანხმებული არ არის.

ძალიან უცნაურიც იქნება, რომ ჯერ არჩევნების შედეგები არ არის დამდგარი და სალომე ზურაბიშვილმა დასავლელ წრეებთან დაიწყოს შემადგენლობის შეთანხმება. იმისთვის, რომ ეს საკითხი აქტუალური იყოს, ჯერ არჩევნებში ოპოზიციისთვის პოზიტიური შედეგი უნდა დადგეს. ამიტომაც ჩვენ ამაზე უნდა ვილაპარაკოთ არა პირადი შემადგენლობის თვალსაზრისით, არამედ როგორც მოცემულობაზე. რაც შეეხება იმას, თუ არჩევნების წინადღეებში შემადგენლობის გაცხადება რა გავლენას იქონიებს, ნამდვილად არ ვიცი. ჩემი აზრით, ჯობდა, ეს არ გაკეთებულიყო.

როგორც ჩანს, ამ მთავრობაში ზურაბიშვილს ნავარაუდევი ჰყავს "ნაცმოძრაობის" ყოფილი მაღალჩინოსნები და როგორც ვხვდები, მთავრობაში დაახლოებით მესამედი სწორედ ისინი იქნებიან. ეს ფაქტი კი საზოგადოების ოპოზიციური ელექტორატისთვის სერიოზული დამაბრკოლებელია.

ეს არანაცურ ოპოზიციურ ამომრჩეველს აყენებს დილემის წინაშე, რომ რომელიმე ოპოზიციური პარტიისთვის მხარდაჭერით მხარს უჭერს "ნაცმოძრაობის" ხელისუფლებაში რაიმე ფორმით დაბრუნებას. ამიტომაც, ჩემი შეფასებით, ეს არ არის ჭკვიანური იდეა.

- ფაქტობრივად, ყველა ოპოზიციონერი ლიდერი, განსაკუთრებით კი ხაზარაძე, პრემიერის პოსტზე მხოლოდ საკუთარ თავს ხედავს. ეს კოალიციის შექმნას არჩევნების შემდეგ არ გაართულებს? იქნებ მართლაც ტექნიკურ მთავრობაზე შეთანხმება უღირდეთ?

- დასავლურ პოლიტტექნოლოგიურ სტრუქტურებს პირში წყალი აქვთ ჩაგუბებული, მათ შორის, მედიებსაც. ოპერატიული პაუზა აიღეს და ელოდებიან მითითებებს, რომლის ცენტრი, ვაშინგტონი, ჯერ შიდა არჩევნებზეა გადართული - ანუ დასავლეთს ჯერ გადაწყვეტილება მიღებული არა აქვს და, თუკი გადაწყვიტა "ქართული ოცნებისთვის" სამკვდრო-სასიცოცხლოდ გადაკიდება, როგორი შედეგიც არ უნდა მივიღოთ არჩევნებში, კატეგორიულად მოსთხოვს ერთი წლის განმავლობაში ხელახალი არჩევნების ჩატარებას. სალომე ზურაბიშვილის აქტიურობას მეც ზუსტად ასე ვხედავ - მას პრეზიდენტობის ვადის გასვლის შემდეგ სურს ოპოზიციის ლიდერი გახდეს და ერთი წლის თავზე არჩევნებში სწორედ ის იყოს პროცესების სათავეში. მე როგორც ვიცი, ეს იდეა მაკრონთან, საზოგადოდ, დასავლეთთან უკვე შეთანხმებულია. უნდა ვივარაუდოთ, რომ ჩემი დიდი პატივისცემის მიუხედავად, ხაზარაძის აზრი იმის შესახებ, როგორი უნდა იყოს ოპოზიციის ლიდერი ამ არჩევნების შემდეგ, ვერ იქნება თუნდაც მაკრონზე უფრო წონადი. შესაბამისად,

მე ხაზარაძის ოპოზიციის ლიდერობას და მით უმეტეს, პრემიერმინისტრობას, ამ ეტაპზე სერიოზულად არ ჩავთვლიდი. ერთადერთი, რაც რჩება, არის სალომე ზურაბიშვილის კანდიდატურა, რომელსაც დასავლეთთან აქვს სერიოზული კონტაქტები და მისი ლობითაც სარგებლობს. ოპოზიციისთვის კი ეს სერიოზული ზურგის ქარია, მით უმეტეს, იმ დროს, როდესაც ოპოზიციას დასავლეთში ასეთი ძლიერი ლობი არა ჰყავს.

მე დღეს სხვა ალტერნატივის იდეას ვერ ვხედავ.

წაიკითხე ვრცლად: 26.10.24 - „ოცნება“, ოპოზიცია, „ტექნიკური მთავრობა“, დასავლეთი და რუსეთი