10 უკვდავი ფრაზა ჭაბუა ამირეჯიბის „დათა თუთაშხიადან“
დათა თუთაშხია ჭაბუა ამირეჯიბის ყველაზე განთქმული რომანია, რომელიც 1973-1975 წლებში შეიქმნა. მოქმედება ხდება XIX საუკუნის დასასრულსა და XX საუკუნის დამდეგს საქართველოში. სიუჟეტი აგებულია მწვავე სიტუაციებზე, ავტორი ეხება მრავალ ეთიკურ პრობლემას. ზოგადად, ჭაბუა ამირეჯიბის პერსონაჟები ქართველი მკითხველის წარმოსახვაში ცოცხალ, რეალურ ადამიანებს ედარება. განსაკუთრებით, მისი დათა თუთაშხია, რომელიც თავისი წინააღმდეგობრივი ხასიათითა და ვაჟკაცური ბუნებით, ერთგვარად ეპოქის სიმბოლოდ იქცა.
წიგნის მთავარი გმირი დათა თუთაშხია, რომელიც იძულებული ხდება, კანონგარეშე ცხოვრების გზას დაადგეს, აბრაგი ხდება და წლების მანძილზე ახერხებს, მეფის ჟანდარმერიას დაემალოს. მისი მამიდაშვილი მუშნი ზარანდია კი კანონის სამსახურში დგომას გადაწყვეტს და ჟანდარმერიის ჩინოვნიკი გახდება. რომანში მოქმედება სწორედ მათი ურთიერთობის გარშემო განვითარდება.
გთავაზობთ 10 ფრაზას რომან „დათა თუთაშხიადან“, რომელიც ბევრი ჩვენგანის სამაგიდო წიგნად იქცა:
1. უნიჭობაზე საშიში ნიჭიერებაა, როცა მას მაღალი ზნეობა და ღმრთის მოშიშობა არ ახლავს თან. ნიჭიერი კაცის ყველა საქციელი გადამდებია, მაგალითის ძალა აქვს;
2. ცოდნა არაა თუ რწმენამდე არ მივიდა ის.
3. კაცი შიშსა და მოკრძალებას რომ დაკარგავს მაშინ გაუბედურდება სწორედ.
4. ღირსება ერთი მონაცემია, მათი სწორად გამოყენების უნარი - მეორე.
5. არაფერი პატივისცემა და კეთილი საქმე არაა, გაჭირვებულს შენი ლუკმა რომ გაუტეხო; კაცის მოვალეობაა ეგ. ეს თუ გეცოდინება, აღარც დააყვედრებ მაშინ, - ეს და ეს პატივი გეციო, და სინდისიც სუფთა გექნება.
6. ქონება შენით ნაშოვნი უნდა. ნაჩუქარი უყუათოა, არ გაგიჩერდება კაცს.
7. პოლიტიკა ისეთი რამეა, უბრალოზე არ უნდა ჩაჯდე კაცი. შენ თუ ჩაჯექი და კატორღაში ბორკილი ათროკიალე, იდეისთვის ობივატელმა იბრძოლოს, თუ?
8. სიყვარული რაა, თუ იცით? რაა და, რასაც მეტ შრომას დაახარჯავ და მეტს იზრუნებ და უამაგებ, ის უფრო მეტად გეყვარება.
9. ყველა კაცი ისე ცხოვრობს და ისე იქცევა, როგორც თვითონ მოსწონს, და სხვა კაცი მის საქმეში არ უნდა ჩაერიოს, არ უნდა შეუშალოს ხელი. შენ გატანჯული გგონია და მას უხარია და მოსწონს, თურმე, თავისი დღე და ხვედრი.
10. ადამიანი შეცდება და გაკადრებს რაღაცას. არ უნდა მოგივიდეს გული, თვარა, მან რომ თავისი შეცდომით ჩაიდინა, იმ შეცდომაზე უარესს ჩაგადენინებს წყენა და გაბრაზება.
2024 წლის დასასრულს გამომცემლობა „პალიტრა L-მა“ შემოგვთავაზა სერია, რომელიც კლასიკოსი მწერლის, ჭაბუა ამირეჯიბის შემოქმედებას აერთიანებს. 5-ტომეულში შესულია XX საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი რომანი - „დათა თუთაშხია“, რომელიც სერიის პირველ ტომად გამოიცა. სერიაში ასევე შესულია რომანები: „გიორგი ბრწყინვალე“ და „გორა მბორგალი“; „ფრაგმენტები“ - ამონარიდები ავტორის პირადი ჩანაწერებიდან, ინტერვიუებიდან და საჯარო მიმართვებიდან.
„დათა თუთაშხიას“ გამოცემები განსაკუთრებულია იმითაც, რომ მასში რევაზ თარხანმოურავის ილუსტრაციებია შესული. აღნიშნული ილუსტრაციები, რომელიც ავტორმა კლასიკოს მწერალს უსახსოვრა, აქამდე სხვა გამოცემებში არ გვხვდება.
წიგნებს თან დართული აქვს QR კოდი, რომლითაც მკითხველს შეეძლება ნახოს ფილმი „ჭაბუას პერსონაჟები“. ფილმი მწერლის შვილის, ქუცნა ამირეჯიბის ავტორობით არის შექმნილი. ასევე პროექტის ფარგლებში შეგიძლიათ შეიძინოთ ჰუდები, ყაბალახები და მაისურები რომლებიც ჭაბუა ამირეჯიბის ფრაზებით არის დაბრენდილი. კონკრეტულად ყაბალახზე კი მხატვარი რევაზ თარხან მოურავის ილუსტრაციაა დატანილი.
R