"28 ნოემბერს მიღებული რეზოლუცია იძლევა მკაფიო სიგნალს: ბურთი საქართველოს ხელისუფლების მოედანზეა. დემოკრატიული ცვლილებები თავად ქართველი ხალხისგან უნდა მოდიოდეს"
ევროპარლამენტის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარე დევიდ მაკალისტერი „ინტერპრესნიუსთან“ ექსკლუზიურ ინტერვიუში, საქართველოში შექმნილ ვითარებას აფასებს. მაკალისტერი კიდევ ერთხელ მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, გადახედოს ევროკავშირთან მოლაპარაკებების 2028 წლის ბოლომდე შეჩერების თაობაზე მიღებულ გადაწყვეტილებას და ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო აქციების მონაწილეების მოწოდებები გაითვალისწინოს.
ევროპარლამენტის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარე ამბობს იმასაც, რომ „ქართული ოცნების“ მიერ ახალი არჩევნებისა და დაკავებულთა გათავისუფლების შესახებ მოწოდებების იგნორირების შემთხვევაში, ევროკავშირისგან და სავარაუდოდ, ამერიკის შეერთებული შტატებისგანაც, იქნება მკაცრი ნაბიჯები...
- „ქართულმა ოცნებამ“ ევროკავშირთან ურთიერთობის შეწყვეტა 2028 წლის ბოლომდე გადაწყვიტა და ამის მიზეზად, „საქართველოს მიმართ ევროკავშირის უსამართლო პოლიტიკა და დამოკიდებულება“ დაასახელა. უფრო მეტიც, მმართველი პარტიის შეფასებით, ევროკავშირი გაწევრიანების საკითხს ხელისუფლების შანტაჟისთვის იყენებდა. როგორია თქვენი შეფასებები ამ საკითხებთან დაკავშირებით?
- 2023 წლის დეკემბერში ევროპულმა საბჭომ მიიღო გადაწყვეტილება საქართველოსთვის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსის მინიჭების შესახებ, იმის გათვალისწინებით, რომ კომისიის მიერ გამოვლენილ ცხრა მიმართულებით გადაიდგმება შესაბამისი ნაბიჯები. ეს ისტორიული გადაწყვეტილება იყო, უზარმაზარი შესაძლებლობა საქართველოსთვის გადასულიყო ევროკავშირისკენ მიმავალ გზის მომდევნო ეტაპზე. თუმცა, ბოლოდროინდელმა მოვლენებმა, ისევე როგორც ბოლო არჩევნების საეჭვო შედეგებმა, სერიოზული შეშფოთება გამოიწვია ქვეყნის მიმართულებასა და დღევანდელი რეჟიმის ზრახვებთან დაკავშირებით. კერძოდ, ე.წ „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ კანონის“ მიღება სრულიად არასწორი მიმართულებით გადადგმული ნაბიჯია. ევროკავშირს აქვს ძალიან მკაფიო სტანდარტები გაწევრიანების პროცესთან დაკავშირებით. კოპენჰაგენის კრიტერიუმები სრულად უნდა შესრულდეს, სანამ ქვეყანა გახდება ევროკავშირის წევრი ქვეყანა. მანამდე, პროგრესი აშკარა უნდა იყოს რამდენიმე მნიშვნელოვან სფეროსთან დაკავშირებით, მათ შორის დემოკრატია, კორუფციასთან ბრძოლა და კანონის უზენაესობა. სამწუხაროდ, „ქართულმა ოცნებამ“ ეს შესაძლებლობა არ გამოიყენა. ევროკავშირი კი შესაბამისად მოიქცა.
ამ ყველაფერს „შანტაჟთან“ არანაირი კავშირი არ აქვს. „ქართული ოცნების“ გადაწყვეტილება ევროკავშირთან ურთიერთობის შეწყვეტის შესახებ სამწუხარო ნაბიჯია, მაგრამ ის ემთხვევა იმას, რაც მოსალოდნელი იყო ასეთი რეჟიმის პოლიტიკისგან. ევროკავშირი კვლავაც მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, შეცვალოს ეს მოვლენები და უზრუნველყოს ფუნდამენტური თავისუფლებების სრული პატივისცემა, ადამიანის უფლებების დაცვა და მედიის თავისუფლება.
- “ქართული ოცნების” ამ გადაწყვეტილების შემდეგ 45 დღეზე მეტია საპროტესტო აქციები იმართება საქართველოს სხვადასხვა ქალაქში. რა მნიშვნელობა აქვს ასეთ დროს ხალხის ხმას და რას ეტყოდით ქვეყნის მოქალაქეებს?
- ევროკავშირი აგრძელებს ქართველი ხალხის გვერდით დგომას. ჩვენ ვაღიარებთ, რომ მათ აბსოლუტურ უმრავლესობას სურს თავისი ქვეყნის ევროპული და ევროატლანტიკური მომავალი. ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები შორს იყო თავისუფლებისა და სამართლიანობისაგან. ამან ახალი „პარლამენტი“ და მის მიერ არჩეული „პრეზიდენტი“ ყოველგვარ დემოკრატიულ ლეგიტიმაციას მოკლებული გახადა. მართლაც შთამბეჭდავია აქციებზე მყოფი ქართველი ხალხის გამძლეობა და გამბედაობა.
ეჭვგარეშეა, რომ არჩევნები შეფერხდა პროცედურული ხარვეზებით, მათ შორის ხმის მიცემის საიდუმლოების დარღვევა, იდენტიფიკაციის გაყალბებული პრაქტიკა, ამომრჩეველთა და ადგილობრივი საარჩევნო კომისიების დაშინება, ადმინისტრაციული რესურსების ბოროტად გამოყენება და ხელისუფლების ღრმად პოლარიზებული რიტორიკა წინასაარჩევნოდ - ეს ხაზგასმულია ადგილობრივი და საერთაშორისო სადამკვირვებლო მისიების, მათ შორის ეუთოს (ODIHR) ძლიერი უარყოფითი შეფასებით. მიუხედავად ამისა, „ქართულმა ოცნებამ“ ზედიზედ მეოთხე გამარჯვება მოიპოვა.
საქართველოს რეჟიმის მიერ მიღებული არადემოკრატიული კანონმდებლობა და მისი მზარდი მტრული რიტორიკა ხაზს უსვამს ხელისუფლებასა და სამოქალაქო საზოგადოებას შორის არსებულ უზარმაზარ უფსკრულს. საქართველოს მოქალაქეებს შორის ევროკავშირის წევრობის მხარდაჭერა მუდმივად 80%-ზე მეტია. მნიშვნელოვანია, რომ ჩვენ გავაგრძელოთ ქართველი ხალხის პროევროპული მისწრაფებების აქტიური მხარდაჭერა. ფოტოები, რომლებიც კვლავ ჩნდება თბილისიდან, მკაფიო მესიჯს აგზავნის: ქართველებს არ სურთ რუსეთის გავლენის ქვეშ მოხვედრა. ქართველმა ხალხმა გამოავლინა სურვილი დემოკრატიული და ევროპული მომავლისთვის.
- რა გეგმა აქვს ევროკავშირს საქართველოსა და მის მმართველ პარტიასთან დაკავშირებით? რა ნაბიჯებისთვის არის მზად ევროპა, რათა საქართველოს მმართველმა პარტიამ ხალხის ხმა გაიგოს? როგორ ფიქრობთ, იქნება თუ არა მხოლოდ კომისიის წინადადება საქართველოდან დიპლომატებისა და ოფიციალური პირების დიპლომატიური პასპორტებისთვის უვიზო მიმოსვლის შეჩერება ეფექტური ღონისძიება?
- ევროპარლამენტის მიერ 2024 წლის 28 ნოემბერს მიღებული რეზოლუცია იძლევა მკაფიო სიგნალს: ბურთი საქართველოს ხელისუფლების მოედანზეა. „ქართული ოცნების“ კურსის კორექტირება, რომელიც გულისხმობს მოსკოვისგან დისტანცირებას და ევროკავშირთან თავსებადი დღის წესრიგის მიღებას, ნაკლებად სავარაუდოა. სანამ ხელისუფლება ამ მიმართულებით მკაფიო ცვლილებას არ გააკეთებს, პოლიტიკური ურთიერთობები მმართველ პარტიასთან უნდა შემცირდეს. საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესი პრაქტიკულად გაყინულია ე.წ. „გამჭვირვალობის კანონის“ მიღების შემდეგ. საქართველოსთვის გათვალისწინებული 121 მილიონი ევროს არაპირდაპირი ფინანსური დახმარება შეჩერებულია. გარდა ამისა, ევროკავშირის საგარეო საქმეთა საბჭომ გაყინა საქართველოს მხარდაჭერა ევროპული სამშვიდობო ფონდიდან, საიდანაც გათვალისწინებული იყო 30 მილიონი ევრო. გაყინული 120 მილიონი ევრო, რომელიც თავდაპირველად ევროკავშირისგან საქართველოს მთავრობისთვის პირდაპირი მხარდაჭერისთვის იყო განკუთვნილი, ახლაუნდა გადანაწილდეს სამოქალაქო საზოგადოების, განსაკუთრებით არასამთავრობო სექტორისა და დამოუკიდებელი მედიის სასარგებლოდ. მიზანი უნდა იყოს თავისუფლების დარჩენილი სივრცეების დაცვა, საიდანაც შეიძლება წარმოიშვას ნამდვილი წინააღმდეგობა ავტორიტარული პრაქტიკის მიმართ. საბოლოო ჯამში, დემოკრატიული ცვლილებები თავად ხალხისგან უნდა მოდიოდეს. ევროპარლამენტმა ნათლად თქვა, რომ ჩვენ გვინდა, რომ საქართველოში წამყვანი პირების სანქცირება მათი მავნებლური საქმიანობის გამო.
მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას არჩევნების თავისუფლად და სამართლიანად ორგანიზებისკენ. მოვუწოდებთ ყველა პოლიტპატიმრის გათავისუფლებას. მოვუწოდებთ საქართველოს ხელისუფლებას, შეწყვიტოს უდანაშაულო ადამიანების დაპატიმრება.
- შეერთებულმა შტატებმა ბიძინა ივანიშვილს, საქართველოს ყოფილ პრემიერ-მინისტრს და მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელს, ევროკავშირში გაწევრიანების მცდელობების შეჩერების მცდელობისთვის სანქციები დაუწესა. 27 დეკემბერს გაკეთებულ განცხადებაში აშშ-ის სახელმწიფო მდივანმა ენტონი ბლინკენმა განაცხადა, რომ ივანიშვილმა და მისმა პარტიამ ძირი გამოუთხარეს დემოკრატიულ ინსტიტუტებს და „შეარყიეს საქართველოს ევროატლანტიკური მომავალი“ რუსეთის სასარგებლოდ. რამდენად ხედავთ შანსს, რომ აშშ-ის შემდეგ, ევროკავშირი პირადად ბიძინა ივანიშვილს დაუწესებს სანქციებს?
- ევროპარლამენტმა მოუწოდა სანქციების დაწესებისკენ იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან ამ დემოკრატიული უკანდახევისა და ქართველი ხალხის სურვილის წინააღმდეგ წასვლის გამო. ევროპარლამენტმა 28 ნოემბრის რეზოლუციაში დაგმო 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნები საქართველოში, როგორც თავისუფალი და არასამართლიანი. ისინი წარმოადგენენ ქვეყნის დემოკრატიული უკანდახევის კიდევ ერთ გამოვლინებას, რაზეც სრული პასუხისმგებლობა მმართველი პარტია “ქართული ოცნებაა”. ამ რეზოლუციით პარლამენტმა უარყო საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების ნებისმიერი აღიარება. ჩვენ ცხადი ვიყავით, რომ არჩევნები ხელახლა უნდა ჩატარებულიყო ერთი წლის განმავლობაში საფუძვლიანი საერთაშორისო ზედამხედველობის ქვეშ და დამოუკიდებელი საარჩევნო ადმინისტრაციის მიერ.