"თბილისის თავზე ზიზღის უზარმაზარი ნისლია დაკიდებული...ორივე მხარეს მასობრივი ფსიქოზი სჭირს" - მამუკა არეშიძის ვერსია: 2 სცენარი საქართველოსთვის - კვირის პალიტრა

„ქალაქის თავზე ზიზღის უზარმაზარი ნისლია დაკიდებული... ადვილი ასახსნელი არ არის ის, რასაც პოლიცია აკეთებს. სავარაუდოდ, როგორც ახალგაზრდებში მიმდინარეობს ფსიქოლოგიური ფონის შექმნა, ისეა სამართალდამცავ ორგანოებშიც“, - ასეთ ვერსიას ანალიტიკოსი უსაფრთხოების საკითხებში, მამუკა არეშიძე ავითარებს.

„არ მინდა იმაზე საუბარი, თუ რა ტიპის გზავნილები აქვს ერთ ან მეორე ჯგუფს, მაგრამ ცალსახად შემიძლია იმის თქმა, რომ ორივე ჯგუფს დიდი მონდომებით უქმნიან მტრის ხატს“, - ამბობს ანალიტიკოსი და მიმდინარე მოვლენების განვითარების შესაძლებლობაზე საკუთარ ვერსიებს გვთავაზობს.

მამუკა არეშიძე:

- როდესაც საზოგადოებრივ ჯგუფებს შორის ასეთი მძაფრი დაპირისპირებაა, კანონი ისე ვეღარ მუშაობს, როგორც საჭიროა. ჩემთვის ნამდვილად მოულოდნელი იყო პოლიციის მხრიდან ასეთი ხარისხის სისასტიკის გამოვლინება. მომიტინგეები ნაკლებად იყენებენ უხეშ ძალას, ამიტომაც ჩანან განსაკუთრებულად აგრესიულები პოლიციელები. მე ვფიქრობ, რომ ყველაფრის პასუხი მაინც პროცესის დასაწყისშია.

- რა გაძლევთ იმის თქმის საფუძველს, რომ გარკვეულმა ძალებმა ახალგაზრდა აქტივისტებისთვის ფსიქოლოგიური ფონი შექმნეს?

- ჩემი ოჯახის ზოგიერთი წევრი აქტივისტია. ვიცი, რომ ისინი სპეციალური მეთოდებით არ არიან დამუშავებულები, თუმცა ფსიქოლოგიური ზემოქმედების ქვეშ ნამდვილად იმყოფებიან. ვიცი, რასაც ვამბობ - მასობრივი მოვლენების დროს ჩნდება განწყობები, რომელსაც სპეციალისტები მასობრივ ფსიქოზს უწოდებენ. სხვათა შორის, მასობრივი ფსიქოზის გავლენის ქვეშ მეც ვყოფილვარ, წლების განმავლობაში - 90-იანი წლებიდან 2010 წლამდე მეც მიმიღია მსგავს აქციებში მონაწილეობა. ეს ერთი კატეგორიაა და უმრავლესობას წარმოადგენს. თუმცა არიან სპეციალურად აღზრდილი, მომზადებული ახალგაზრდები, მაგალითად, ჩემი რამდენიმე ახლობლის შვილებმა სპეციალური სწავლება გაიარეს საგურამოს ბაზაზე. იმ ახალგაზრდებიდან, რომლებიც აქციების დასაწყისში პიროტექნიკით მოქმედებდნენ, ერთს ნამდვილად ვიცნობ. პიროტექნიკის სროლა არ არის აქ არსებითად მნიშვნელოვანი, მან იცოდა, შესაბამის ვითარებაში როგორ უნდა ემოქმედა. სოციალური ქსლებიდანაც ჩანს, როგორ იმართება პროცესები ზოგიერთი პოლიტიკური თუ საზოგადოებრივი ჯგუფებიდან. ეს ყველაფერი ღიაა. მე ხშირად ვკითხულობ ერთ-ერთი ახლად შექმნილი საზოგადოებრივი ორგანიზაციის გვერდს, ვხედავ როგორ აძლევენ ინსტრუქტაჟს ჯგუფის წევრებს და იმასაც კარგავ ვხედავ, რა უკმაყოფილოები არიან შედეგებით. მე ისეთი პროფესია მაქვს, რომ უნდა ვიცოდე, დაახლოებით, სად რამდენი ფული რისთვის იხარჯება. რაც შეეხება პოლიციას, მათი ნაწილიც მასობრივი ფსიქოზის ქვეშ არის, ნაწილი კი ისევეა დამუშავებული, როგორც - აქტივისტი ახალგაზრდები. ამაში გასაკვირი არაფერია. თქვენ მითხარით, რომ არ გახსოვთ, პოლიციას საჯაროდ კამერების წინ ეძალადოს აქციის მონაწილეებზე. მე შეგახსენებთ, მაგალითად 7 ნოემბერს.

- დიახ, მაგრამ მაშინ ფორმალურად, მაგრამ მაინც მოჰყვა პრეზიდენტის გადადგომა და ახალი არჩევნები.

- მოდი, იმ სპექტაკლზე ნუ ვისაუბრებთ, რაც მაშინ სააკაშვილმა დადგა. ამის გარდა, დაშავებული ადამიანებისა და დაღუპულების ოჯახის წევრებისთვის საერთოდ არ ჰქონდა მნიშვნელობა, ძალადობა ერთჯერადი იყო თუ მრავალჯერადი. აქ მთავარი პრობლემა ის არის, რომ დღეს საზოგადოებრივ ჯგუფებს შორის ძალიან დიდი ზიზღია, შეიძლება ითქვას, რომ ქალაქის თავზე ზიზღის უზარმაზარი ნისლია დაკიდებული, რაც უზარმაზარ კვალს დაამჩნევს ჩვენი ქვეყნის ხვალინდელ დღეს და წლების განმავლობაში ვერ მოვიშორებთ, ისევე, როგორც 90-იანებში დამჩნეული ლაქა ვერ მოვიშორეთ დღემდე. მე, მაგალითად, დღემდე წნეხის ქვეშ ვარ, ამ დრომდე განვიცდი იმ უბედურებას, რაც ჩვენი ახალგაზრდობის, გამოუცდელობის და ემოციურობის გამო დავმართეთ ქვეყანას.

- ახლა თქვენ უკვე გაქვთ გამოცდილება, რისი თქმა შეგიძლიათ, რეპრესიები და გამკაცრებული კანონები, ასევე, მედიის წინააღმდეგ დაანონსებული შეზღუდვები გადატეხავს ქვეყანაში არსებულ საპროტესტო მუხტს?

- გამორიცხულია! სააკაშვილის დროს რეპრესიებიც იყო, ციხეებიც იყო, ქუჩებიდან ხალხის გატაცებაც იყო, მაგრამ პროტესტის ხარისხზე ეს არ მოქმედებდა. მაინც თვეობით გრძელდებოდა აქციები. ქართველს ხასიათში აქვს წინააღმდეგობა, რაც მეტ დაბრკოლებას ხვდება, მეტი მონდომებით უწევს წინააღმდეგობას. ეს სქემა პოლიციელებზეც მუშაობს და აქტივისტებზეც. თუ კომპრომისი არ მოხდა და დიალოგის რეჟიმში არ გადავედით, ეს პროცესი დიდხანს გაგრძელდება...

- კომპრომისის რესურსს თუ ხედავთ?

- რესურსს ვხედავ, მაგრამ სურვილს - ვერა. ჩვენ ვხედავთ, რომ ხალხი იბრძვის ხელისუფლების შეცვლისთვის, მაგრამ ცუდი ის არის, რომ ამას ავტომატურად ძველი ხელისუფლების დაბრუნება მოჰყვება. საჭიროა ახალი პოლიტიკური პლატფორმის შექმნა, რაც ჯერ არ ჩანს.

- ფიქრობთ თუ არა, რომ საზოგადოების მნიშვნელოვანმა ნაწილმა უკვე გადალახა „ნაციონალების“ ხელისუფლებაში დაბრუნების შიში, თუნდაც იმიტომ, რომ ოპოზიცია კოალიციური ხელისუფლების შექმნაზე საუბრობს?

- არა მგონია. მარტისთვის რომ დაინიშნოს ხელახალი არჩევნები, ახალი პოლიტიკური პლატფორმის არარსებობის გამო, ისევ ძველი ოპოზიციური პარტიები მოვლენ ხელისუფლებაში, მათი უმრავლესობა კი „ნაციონალურ მოძრაობასთან“ არიან ასოცირებულები.

- სხვათა შორის, ის საზოგადოებრივი ჯგუფების წარმომადგენლები, რომლებზეც თქვენ ინტერვიუს დასაწყისში საუბრობდით, ოპოზიციის მიმართ ხშირად აფიქსირებენ უარყოფით განწყობას. მაგალითად, არა ერთხელ მსმენია ასეთი ფრაზა - „ჯერ ამ ხელისუფლებას მოვიშორებთ, შემდეგ კი ოპოზიციას მივხედავთ“.

- პირდაპირ ასე დაწერეთ - იდიოტური ფრაზაა. ნებისმიერი პოლიტიკური პარტია ბევრად უკეთ არის მომზადებული, ვიდრე - აქტივისტების ჯგუფი. აქედან გამომდინარე, ოპოზიციონერი პოლიტიკოსები არავის მისცემენ იმის უფლებას, რომ გვერდზე გასწიონ. უფრო მეტიც, როგორც ვაკვირდები, ახალი პოლიტიკური პლატფორმის შექმნის წინააღმდეგნი სწორედ ოპოზიციონერი პოლიტიკოსები არიან. კონკურენციის ფაქტორია. თუ ვადამდელი არჩევნების ჩატარება გადაწყდება, ნახავთ, რომ ოპოზიცია ისეთ ვადაზე დაიწყებს ლაპარაკს, ახალი პოლიტიკური პლატფორმის შექმნა რომ ვერ მოესწროს.

- ამ მოცემულობის ფონზე, პროცესების როგორ განვითარებას ელოდებით?

- ორი ვარიანტია: პროცესი ან შიგნიდან უნდა დალაგდეს, ან გარედან. იქიდან გამომდინარე, რომ ჩვენს საზოგადოებაში კომპრომისის ნება არ არსებობს, ალბათ, პროცესს ამერიკის შეერთებული შტატების ადმინისტრაცია დაალაგებს. ეს ძალიან ცუდია, იმიტომ, რომ ერთხელ და სამუდამოდ უნდა გადავეჩვიოთ სხვისი კარნახით ცხოვრებას. საკუთარ ქვეყანაში როდემდე უნდა ვქმნიდეთ პოლიტიკურ ამინდს სხვადასხვა ძალის ცენტრების კარნახით?! ხან ისპაჰანიდან გვკარნახობდნენ, ხან სტამბოლიდან, ხან მოსკოვიდან და ხან სტრასბურგიდან... ოდესმე თავადაც ხომ უნდა მოვახერხოთ გამოსავლის პოვნა? როდესაც კომპრომისებზე ვსაუბრობ, მაინცდამაინც დათმობებს კი არ ვგულისხმობ, მთავარია, მოლაპარაკებების პროცესი შეიქმნას.

- დიახ, მაგრამ მოლაპარაკებების პროცესში ვინ უნდა მიიღოს მონაწილეობა?

- იმ ადამიანებმა რომლებიც ქუჩაში დგანან და ასევე მათ, ვინც ოპოზიციის მიმართ კრიტიკულად არიან განწყობილნი, მაგრამ მათთვის მისაღებია ის პროცესი, რაც ხელისუფლების წინააღმდეგ არის მიმართული. აი, ეს ხალხი უნდა შეთანხმდეს, არსებული ოპოზიციის მიღმა.

- და თუ ასეთი პროცესი ვერ შეიქმნა...

- მაშინ აღარაფერს აღარ აქვს აზრი, ჩვენ უკვე დიდი ხანია, ისედაც საკუთარი ქვეყნის ნგრევასა და განადგურებზე ვართ გადასულები. აბა, როგორ გადავრჩით? როგორ და... ექსტრემალურ სიტუაციაში, როდესაც ქვეყნის საბოლოოდ განადგურებამდე ღილაკზე ერთი თითის დაჭერაა დარჩენილი, ქართველი გონს მოდის და დანგრეულის თავიდან შენებას იწყებს. ახლა სწორედ ამ სიტუაციაში ვართ.

ხათუნა ბახტურიძე

(სპეციალურად საიტისთვის)