ლეო ქიაჩელის რომანი „ტარიელ გოლუა“ და მისი ეკრანიზაცია, რეჟისორ ლევან ხოტივარის მიერ გადაღებული ფილმი, ქართული კულტურის მნიშვნელოვანი ნამუშევრებია. ორივე ასახავს 1905 წლის რევოლუციის პერიოდში ქართული სოფლის ცხოვრებას, გლეხების ბრძოლას მემამულეთა წინააღმდეგ და თავისუფლებისკენ სწრაფვას. თუმცა, ლიტერატურული და კინემატოგრაფიული ნარატივები განსხვავებულად გადმოსცემენ ამ ამბავს. ლიტერატურული ნამუშევარი: ლეო ქიაჩელის რომანი „ტარიელ გოლუა“ 1915-1916 წლებში შეიქმნა და წარმოადგენს ავტორის პირველ დიდ ნაწარმოებს. რომანში წარმოდგენილია 1905 წლის რევოლუციის მოვლენები მეგრული სოფლის მასშტაბით. მთავარი გმირი, ტარიელ გოლუა, გლეხია, რომელიც მშვიდობიანი გზით ცდილობს კონფლიქტის მოგვარებას, მაგრამ შვილის, ლევანის მკვლელობის შემდეგ რწმუნდება, რომ თავისუფლების მოპოვება შეიარაღებული ბრძოლის გარეშე შეუძლებელია. რომანი სიღრმისეულად აღწერს მამა-შვილს შორის ურთიერთობას, გლეხთა ბრძოლას და იმდროინდელი სოფლის სოციალურ რეალიებს. კინემატოგრაფიული ნამუშევარი: 1968 წელს ლევან ხოტივარმა გადაიღო ფილმი „ტარიელ გოლუა“, რომელიც ლეო ქიაჩელის რომანის ეკრანიზაციაა. ფილმში მთავარ როლებს ასრულებენ ალექსანდრე ომიაძე (ტარიელი), თამაზ გამყრელიძე (ლევანი), ოთარ მეღვინეთუხუცესი (გაიოზი) და სხვა ცნობილი მსახიობები. ფილმი ფერადია და მისი ხანგრძლივობა 85 წუთს შეადგენს. კინოსტუდია „ქართული ფილმის“ მიერ შექმნილი ეს ნამუშევარი ვიზუალურად გადმოსცემს იმდროინდელი სოფლის ატმოსფეროს, გლეხთა ბრძოლას და ტარიელ გოლუას ტრაგიკულ ისტორიას. ფილმი ყურადღებას ამახვილებს პერსონაჟების ემოციებზე, კონფლიქტებზე და იმდროინდელი სოციალური გარემოს სირთულეებზე. შედარება და ანალიზი: ორივე ნამუშევარი ერთსა და იმავე სიუჟეტს ეფუძნება, მაგრამ მათი გადმოცემის ფორმა განსხვავებულია. რომანი მკითხველს საშუალებას აძლევს, სიღრმისეულად ჩასწვდეს პერსონაჟების შინაგან სამყაროს, მათ ფიქრებსა და განცდებს. ქიაჩელის ლიტერატურული ენა მდიდარია და დეტალურად აღწერს იმდროინდელი სოფლის ცხოვრებას, გლეხთა ბრძოლას და სოციალური უთანასწორობის პრობლემებს. ფილმი, თავის მხრივ, ვიზუალური საშუალებებით გადმოსცემს ამბავს. ხოტივარის რეჟისურა და ოპერატორ ლევან ნამგალაშვილის ნამუშევარი ქმნის იმდროინდელი სოფლის რეალისტურ სურათს. მსახიობთა შესრულება, განსაკუთრებით ალექსანდრე ომიაძის (ტარიელი) და თამაზ გამყრელიძის (ლევანი), ემოციურად და დამაჯერებლად გადმოსცემს პერსონაჟების განცდებს და კონფლიქტებს. თუმცა, ფილმის ფორმატი დროის შეზღუდვის გამო ვერ ახერხებს რომანის ყველა დეტალის გადმოცემას. ზოგიერთი სიუჟეტური ხაზი და პერსონაჟი ფილმში ნაკლებადაა განვითარებული, რაც ბუნებრივია ეკრანიზაციისთვის. ამის მიუხედავად, ფილმი წარმატებით გადმოსცემს რომანის ძირითად იდეებს და ატმოსფეროს. გამომცემლობა „პალიტრა L“-მა ლეო ქიაჩელის სამტომეული გამოსცა, რომელიც მწერლის თითქმის სრულ შემოქმედებას მოიცავს — როგორც საზოგადოებისთვის კარგად ნაცნობ ნაწარმოებებს, ისე იშვიათად გამოცემულ რომანებს, როგორიცაა „სისხლი“ და „მთის კაცი“, რომლებიც 1927 და 1948 წლებში ჟურნალ „მნათობში“ იბეჭდებოდა, ბოლო წლებში კი თითქმის არ გამოცემულა. სამტომეული მკითხველს სთავაზობს შეხვედრას ღრმა ხედვისა და გამორჩეული ლიტერატურული სტილის მქონე ავტორთან და შესაძლებლობას, რეალისტური სურათებით გაიაზროს ჩვენი ქვეყნის არცთუ შორეული წარსული. წიგნის შეძენა შესაძლებელია ვებგვერდზე www.palitral.ge აპლიკაციითა და „ბიბლუსის“ მაღაზიათა ქსელში. დამატებითი კითხვებისთვის: 032 2 47 00 45. R
