ბრიტანული სამაუწყებლო კომპანიის „ბიბისის“ (BBC) ვებ-გვერდზე გამოქვეყნებულია სტატია სათაურით „როგორ თანამშრომლობდნენ და დაობდნენ უკრაინა და აშშ ომის სტრატეგიის, „მოსკოვის“ ჩაძირვის, კურსკის ოპერაციის, ბახმუტიდან უკანდახევისა და კონტრშეტევასთან დაკავშირებით“. პუბლიკაციაში, აშშ-ის გაზეთ „ნიუ-იორკ თაიმსში“ გამოქვეყნებული მასალებზე დაყრდნობით, განხილული და გაანალიზებულია აშშ-უკრაინის თანამშრომლობისა და რიგ შემთხვევებში - უთანხმოების ფაქტები, რომლებსაც საიდუმლო ხასიათი ჰქონდა და საზოგადოებისათვის უცნობია. გთავაზობთ BBC-ის სტატიას შემოკლებით: დონალდ ტრამპის თეთრ სახლში დაბრუნებამდე ამერიკის შეერთებული შტატები რუსეთ-უკრაინის ომში უფრო მეტად იყო ჩაბმული უკრაინის სსარგებლოდ, ვიდრე ადრე ითვლებოდა. გაზეთმა „ნიუ-იორკ თაიმსმა“ გამოაქვეყნა ფართო ჟურნალისტური გამოკვლევა „ამერიკისა და უკრაინის საიდუმლო სამხედრო პარტნიორობის ძირითადი დასკვნები“ (ავტორი - ადამ ენთოუსი), რომელშიც ნათქვამია, რომ თითქმის სამი წლის განმავლობაში კიევს და ვაშინგტონი არააფიშირებულ თანამშრომლობას ჰქონდათ დაზვერვის, სტრატეგიის, დაგეგმვისა და ტექნოლოგიებით სარგებლობის საკითხებში და ეს ყველაფერი ცნობილი იყო მხოლოდ ამერიკელებისა და მათი ევროპელი მოკავშირეების ვიწრო წრისათვის. სად და როგორ იგეგმებოდა დარტყმები რუსეთზე როგორც „ნიუ-იორკ თაიმსი“ წერს, აშშ-ის სამხედრო ბაზა ვისბადენში (გერმანია) უკრაინის არმიას რუსეთის ტერიტორიაზე დისლოცირებული რუსეთის არმიის ქვედანაყოფების კოორდინატებს აწოდებდა. ამ ოპერაციის დასახელება იყო Task Force Dragon, მისი ამოცანა იყო ცოცხალ ძალასა და შეიარაღებაში რუსეთის უპირატესობის კომპენსაცია უკრაინისათვის. ყოველდღიურად ამერიკელი და უკრაინელი სამხედროები განსაზღვრავდნენ სამიზნეების პრიორიტეტებს, მზვერავები სწავლობდნენ კოსმოსური თანამგზავრების მეშვეობით გადაღებულ ფოტოსურათებს, უსმენდნენ რადიო - და სატელეფონო საუბრებს, აკვირდებოდნენ რადიოგამოსხივების აქტიურობას რუსეთის არმიის პოზიციების დაზუსტების მიზნით და ამ ყველაფერს უკრაინის არმიის შესაბამის ქვედანაყოფებს გადასცემდნენ შემდგომი გამოყენებისათვის. „ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციის მიერ „რუსეთის წითელი ხაზებისადმი“ დამოკიდებულება მუდმივად იცვლებოდა“, - წერს „ნიუ-იორკ თაიმსი“, - „მიუხედავად იმისა, რომ სრულმასშტაბიანი ომის დაწყებიდან ვაშინგტონი აცხადებდა, რომ საომარ მოქმედებებში უშუალოდ მონაწილეობის მიღებას არ აპირებდა, რაღაც მომენტში ათზე მეტი ამერიკელი სამხედრო მრჩეველი კიევში აღმოჩნდა. მოგვიანებით მრჩეველთა ჯგუფი ოცი სპეციალისტით გაფართოვდა, მათ უფლება მიეცათ ფრონტის ხაზზე მდებარე უკრაინის არმიის სამეთაურო პუნქტებში წასულიყვნენ და საომარი ოპერაციების განხორციელებას დაკვირვებოდნენ“. 2022 წლის მარტში აშშ-ის სამხედრო-საზღვაო ძალების შტაბმა გადაწყვიტა უკრაინის არმიისათვის მონაცემები მიეწოდებინა რუსულ სამხედრო ხომალდებზე დარტყმების განსახორციელებლად, - ნათქვამია გამოკვლევაში. „ნიუ-იორკ თაიმსის“ მონაცემების მიხედვით, აშშ-ის ცენტრალურმა სადაზვერვო სააგენტო უშუალოდ ეხმარებოდა უკრაინის არმიას ოპერაციების რეალიზებაში ყირიმის ახლოს არსებულ საზღვაო აკვატორიაში. გამოკვლევის ავტორი ასევე ამტკიცებს, რომ 2024 წლის იანვარში ამერიკელმა და უკრაინელმა მაღალჩინოსანმა ოფიცრებმა ვისბადენში გამართულ თათბირზე ერთად დაგეგმეს კამპანია - ნატოს წევრების მიერ მიწოდებული შორი მოქმედების რაკეტებისა და უკრაინული დრონების გამოყენებით - ყირიმში 100 რუსული სამხედრო ობიექტის გასანადგურებლად. უკრაინის 2023 წლის კონტრშეტევა: სირსკი ზალუჟნის წინააღმდეგ ყველასათვის ცნობილია 2023 წლის უკრაინის არმიის ფართოდ რეკლამირებული საზაფხულო კონსტრშეტევა, რომელიც ასევე ბისბადენში დაიგეგმა და მოგვიანებით სამარცხვინოდ ჩაიფუშა. „კონტრშეტევის ჩაშლას ხელი შეუწყო უკრაინაში არსებულმა პოლიტიკურმა უთანხმოებამ“, - წერს „ნიუ-იორკ თაიმსი“. კონტრშეტევას უნდა განემტკიცებინა და გაეფართოვებინა 2022 წლის სექტემბერში უკრაინის არმიის მიერ მიღწეული ტრიუმფალური წარმატებები ხარკოვის ოლქში, როცა რუსეთის არმიამ უკან დაიხია. მაგრამ მას შემდეგ, რაც ვისბადენში საშტაბო სწავლებები ჩაატარეს და კონტრშეტევის სტრატეგია შეათანხმეს, გეგმა უკრაინის სამხედრო-პოლიტიკური პრობლემების წინაშე აღმოჩნდა. უკრაინის ჯარების მთავარსარდალი გენერალი ვალერი ზალუჟნი მხარს უჭერდა გეგმას, რომლის ცენტრალურ ნაწილს რუსების მიერ ოკუპირებულ ქალაქ მელიტოპოლზე შტურმი წარმოადგენდა, რუსეთის არმიის მომარაგების გზების გადაჭრის მიზნით. მაგრამ მისდამი დაქვემდებარებულ და იმავდროულად მის მოწინააღმდეგე გენერალ ალექსანდრე სირსკის თითქოსდა თავისი გეგმა ჰქონდა: დარტყმის მთავარი მიმართულება უნდა ყოფილიყო ქალაქი ბახმუტი, რომელიც ასევე რუსებს ჰქონდათ ოკუპირებული. უკრაინის პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი, როგორც „ნიუ-იორკ თაიმსი“ წერს, საბოლოოდ ალექსანდრე სირსკის გვერდით დადგა და კონტრშეტევისსათვის განკუთვნილი ძალები ერთის ნაცვლად ორ მიმართულებაზე გადაანაწილა. უკრაინის არმიის მთავარსარდალმა ვალერი ზალუჟნიმ კიევში გამართულ სამხედრო თათბირზე გადაწყვიტა, რომ გენერალი ალექსანდრე ტარნავსკი, რომელიც მელიტოპოლის მიმართულებას ხელმძღვანელობდა, მიიღებდა 12 ბრიგადას და საბრძოლო მასალების მეტ რაოდენობას - მთავარი დარტყმის განსახორციელებლად. გენერალი იური სოდოლი ისეთ მანიპულაციას გააკეთებდა რუსების დასაბნევად, თითქოსდა იგი მარიუპოლს უტევდა, ხოლო გენერალი ალექსანდრე სირსკი განახორციელებდა დამხმარე შეტევას ბახმუტზე, ასევე რუსების დეზორიენტირების მიზნით. „მაგრამ ამ დროს სიტყვა ალექსანდრე სირსკიმ აიღო. უკრაინელი ჩინოვნიკების თქმით, გენერალმა განაცხადა, რომ მას სურს კონტრშეტევის ძირითადი მიმართულება ბახმუტზე შტურმი იყოს, ქალაქის გასათავისუფლებლად. უფრო მეტიც, იგი ლუგანსკის დაკავებასაც კი გეგმავდა. „უკრაინელებს ამერიკელებისათვის თათბირის შედეგები არ უცნობებიათ, - წერს გამოკვლევის ავტორი, - როცა კონტრშეტევა დაიწყო, ამერიკელები გაკვირვებულები დარჩნენ: კოსმოსურმა დაზვერვამ აჩვენა, რომ უკრაინის არმიის ქვედანაყოფებისა და სამხედრო ტექნიკის უდიდესი ნაწილი ისეთი მიმართულებით მოძრაობს, რომელიც დამტკიცებულ გეგმას არ შეესაბამება“. „საბოლოოდ, უკრაინელებმა ვერც ბახმუტი ვერ დაიბრუნეს და ვერც მელიტოპოლი. რამდენიმე თვის ბრძოლების შემდეგ კონტრშეტევა ჩაიშალა. რუსეთმა უპირატესობა მიიღო“, - წერს „ნიუ-იორკ თაიმსი“ ჟურნალისტურ გამოკვლევაში ასევე აღწერილია ბევრი სხვა მომენტიც, რომლებიც გენერლების ვალერი ზალუჟნისა და ალექსანდრე სირსკის ერთმანეთთან მეტოქეობას ასახავს, ასევე გადმოცემულია უკრაინელი სარდლების კომუნიკაციის დეტალები ამერიკელებთან. დავა აშშ-სა და უკრაინას შორის: ა) კრეისერ „მოსკოვის“ ჩაძირვა 2022 წლის 14 აპრილს უკრაინელმა სამხედროებმა განამადგურებელი დარტყმა მიაყენეს რუსეთის შავი ზღვის ფლოტს და ფლაგმანი ხომალდი - რაკეტული კრეისერი „მოსკოვი“ ჩაძირეს, რისასც აშშ-ის მხრიდან ნეგატიური რეაქცია მოჰყვა. „ნიუ-იორკ თაიმსი“ წერს, რომ 2022 წლის აპრილის შუახანებში ამერიკელი ოფიცრები ყოველდღიურ რუტინულ დაზვერვას აწარმოებდნენ, როცა რადარების ეკრანზე რაღაც მოულოდნელი მოვლენა აღინიშნა - რუსეთის ფლაგმან ხომალდზე შეტევა. ამერიკელები აღშფოთდნენ, რომ უკრაინელებმა მათ არ აცნობეს ხომალდზე შეტევის განზრახვა და იმავდროულად გაუკვირდათ, რომ უკრაინას ისეთი რაკეტები აღმოაჩნდა, რომლებმაც „მოსკოვამდე“ ფრენა და მისი აფეთქება შეძლეს. ამერიკელები პანიკაში ჩავარდნენ, რადგან ისინი ჯო ბაიდენის ადმინისტრაციიდან გაფრთხილებულები იყვნენ: უკრაინელებისათვის არანაირი რჩევა არ მიეცათ რუსეთის ძლიერების ისეთ სიმბოლოზე შეტევისა, როგორიც კრეისერი „მოსკოვი“ იყო - ვაითუ მოვლენები კონტროლიდან გამოსულიყო. ბ) რუსეთის კურსკის ოლქის ნაწილის ოკუპაცია კიდევ ერთი მსგავსი ნაბიჯს წარმოადგენდა 2024 წლის აგვისტოს დასაწყისში უკრაინის არმიის ქვედანაყოფების რუსეთის კურსკის ოლქის სამხრეთ ნაწილში შეჭრა და სუჯას რაიონის ოკუპაცია, რაც ამერიკელებმა ასევე ნეგატიურად ჩათვალეს. იმ დროისათვის უკრაინის არმიის ძალები ჩრდილოეთით და სამხრეთით სახიფათოდ გაფანტული იყო და ქვედანაყოფების გადანაცვლებას შეიძლება ფრონტის ცენტრალურ ხაზზე არასასურველი სედეგები მოჰყოლოდა. მაგრამ ალექსანდრე სირსკი, რომელმაც ვალერი ზალუჟნი მთავარსარდლის პოსტზე შეცვალა, აცხადებდა, რომ უკრაინას „წარმატებული ოპერაცია ჭირდებოდა“. ამერიკელებმა ჯერ კიდევ მარტში გაიგეს, რომ უკრაინის სამხედრო დაზვერვა, მათგან საიდუმლოდ, რუსეთის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილში რაღაც ოპერაციის განხორციელებას გეგმავდა. აშშ-ის ცენსტრალური სადაზვერვო სააგენტოს კიევის რეზიდენტურის ხელმძღვანელმა უკრაინის სამხედრო დაზვერვის უფროსი კირილ ბუდანოვი მკაცრად გააფრთხილა: „თუ უკრაინელები რუსეთის საზღვარს გადაკვეთავენ, ეს მოხდება ამერიკული იარაღისა და სადაზვერვო მონაცემების გარეშეო“. 2024 წლის ივლისის ბოლოს და აგვისტოს პირველ რიცხვებში ამერიკელები უკვე ზუსტად მიხვდნენ, რომ უკრაინის არმიის სარდლობა ხარკოვის ოლქის ჩრდილოეთ ნაწილში რაღაცას ამზადებდა. 6 აგვისტოს კი მთავარსარდალ ალექსანდრე სირსკის ბრძანებით, უკრაინის არმიის ელიტური ქვედანაყოფები შეტევაზე გადავიდნენ, გადაკვეტეს რუსეთის საზღვარი და კურსკის ოლქის სუჯას რაიონის ოკუპირება განახორციელეს. საქმე მხოლოდ იმაში არ არის, რომ უკრაინელები ამერიკელებს მნიშვნელოვან ფაქტებს უმალავდნენ, - აღნიშნავს „ნიუ-იორკ თაიმსი“, არამედ იმაშიც, რომ „მათ [უკრაინელნა სამხედროებმა] საიდუმლოდ გადაკვეთეს რუსეთის საზღვარი და ოპერაციაში ამერიკული (და ევროპული) წარმოების ტექნიკა გამოიყენეს“. მოკლედ, ისე გამოვიდა, რომ უკრაინელებმა აშშ ფაქტის წინაშე დააყენეს. რასაკვირველია, ვაშინგტონს შეეძლო თავისი მხარდაჭერა შეეწყვიტა, მაგრამ კიევმა თეთრი სახლი დააშანტაჟა... ამერიკელებმა იცოდნენ, რომ მხარდაჭერის შეწყვეტის შემთხვევაში უზომოდ ბევრი უკრაინელი ჯარისკაცი დაიღუპებოდა და ამიტომ იძულებული გახდნენ დახმარება გაეგრძელებინათ. „ეს იყო არა „თითქმის შანტაჟი“, არამედ ნამდვილი შანტაჟი“, - ასეთი კომენტარი გაუკეთა პენტაგონის ჩინოვნიკმა უკრაინელთა მოქმედებას. კურსკის ოლქში შეჭრის ერთ-ერთ მიზანს, როგორც მოგვიანებით ვოლოდიმირ ზელენსკიმ ამერიკელებს აუხსნა, წარმოადგენდა რუსეთზე ზეწოლა-გავლენის ბერკეტის მიღება - რუსული მიწა-წყლის ხელში ჩაგდება და ოკუპაცია, რომლის გადაცვლა შესაძლებელი იყო უკრაინულ ტერიტორიაზე, სამომავლო მოლაპარაკების დროს. მიმდინარე წლის მარტში ცნობილი გახდა, რომ უკრაინის არმიის სარდლობამ კურსკის ოლქიდან სამხედრო კონტინგენტის გაყვანა დაიწყო. ასე რომ, უკრაინამ რუსეთზე ზეწოლის ბერკეტი თვითონვე ხელიდან გაუშვა. წყარო მოამზადა სიმონ კილაძემ
