"ჩემი თვალით ვუყურებდი, ხალხი როგორ ცვიოდა გონდოლიდან... მამაჩემი მიხვდა, რაც მოხდა და გაიქეციო, მითხრა" - რას იხსენებს პაატა ვარდანაშვილი 35 წლის წინ დატრიალებულ ტრაგედიაზე?
მთაწმინდის საბაგიროს ტრაგედია ერთ-ერთი ყველაზე მძიმედ გასახსენებელი ამბავია. უბედურმა შემთხვევამ, რომელიც თბილისში,1990 წლის 1-ელ ივნისს მოხდა, მთელი ქვეყანა შეძრა.
ტრაგედიის შედეგად 19 ადამიანი დაიღუპა და 42 დაშავდა. წელს, 1-ელ ივნისს ამ უბედური შემთხვევიდან 35 წელი გავიდა... გარდა დაშავებულებისა და დაღუპულებისა, არსებობენ ადამიანები, რომლებიც ტრაგედიას შემთხვევით გადაურჩნენ. მათ ზემოდან ჩამოცვენილი გაგლეჯილი საბაგიროს ნაწილები სულ ცოტათი ასცდათ.
ფოტოგრაფი და გიდი პაატა ვარდანაშვილი, ერთ-ერთი მათგანია, რომლის ოჯახი ამ ყველაფერს ბეწვზე გადაურჩა. პაატა მაშინ 16 წლის იყო და იმ ტრაგიკულ ამბავს 35 წლის შემდეგ ასე იხსენებს.
პაატა ვარდანაშვილი:
- საბაგიროს პირველივე ანძა სადგურიდან ჩვენი უბნის თავზე გადადის. დაახლოებით იმის ძირში (სოლომონ ზალდასტანიშვილის ქუჩაზე) ვცხოვრობთ. მე და მამაჩემი სახლთან მანქანას ვაკეთებდით, უეცრად დავინახეთ, რომ მანქანის გვერდით "ტროსი“ დაეცა. საბაგიროს ორი "ტროსი“ აქვს, ერთი - სქელი, რომელიც უძრავია და მეორე - წვრილი, რომელსაც გონდოლები აჰყავს და ჩამოჰყავს. იმ დროს ერთი გონდოლა ზედა სადგურთან მოდიოდა და მეორე - ქვედა სადგურთან. "ტროსი“, ზედა ვაგონის ზევით გაწყდა და ყველაფერი შედარებით თხელ, პატარა „ტროსზე" დაეკიდა. შემდეგ კი საბაგირო შუაზე გაიჭრა.
ზედა საბაგიროდან ხალხი ეკატერინე გაბაშვილის ქუჩაზე, ეზოში ჩამოცვივდა. როგორც ვიცით, ყველაზე მეტი მსხვერპლი იყო ზედა საბაგიროდან. "ტროსი“ რომ გაწყდა, ორივე გონდოლა დაეშვა, უბრალოდ ერთი ქვედა სადგურთან ახლოს იყო, იქ მსხვერპლი ან არ იყო, ან ერთი-ორი ადამიანი დაიღუპა. ძირითადად ჭყლეტა მოხდა. მეორე გონდოლა კი ძალიან სწრაფი ტემპით მოდიოდა, როგორც ჩანს, მუხრუჭმა რომ არ დაიჭირა, გაბაშვილის ქუჩაზე ერთ-ერთი ეზოს თავზე, როგორც ვთქვი, ხალხი შუა ეზოში ჩამოცვივდა. იქ ერთ-ერთი სახლის სახურავის რაღაც ნაწილიც ჩამოინგრა და ზოგი სახლის სახურავზე დაეცა.
- ამ ყველაფერს რომ უყურებდით, რას ფიქრობდით, როგორი იყო თქვენი რეაქცია?
- მამაჩემი მიხვდა, რაც მოხდა და გაიქეციო მითხრა. მე ვერ მივხვდი, რა ხდებოდა, მით უფრო, რომ ზემოთ ვიხედებოდი და ამ ყველაფერს ჩემი თვალით ვუყურებდი - გონდოლა როგორ მოგორავდა, როგორ გაიჭრა შუაზე და ხალხი როგორ ცვიოდა...მერე დაჭრილებს, დასახიჩრებულებს რუსთაველზე მოქალაქეების მანქანებში ვსვამდით, სანამ სასწრაფო მოვიდოდა, რომ საავადმყოფოებში დროულად გადაგვეყვანა. მათ შორის ბავშვებიც იყვნენ და ზრდასრულებიც.
არადა, ამ ტრაგედიამდე ცოტა ხნით ადრე საბაგიროს რეკონსტრუქცია ჩაუტარდა. შედარებით დიდი ვაგონები დააყენეს. ახალგახსნილი რომ იყო, მთაწმინდის პარკში საბაგიროთი ასვლა პოპულარული იყო. ყველა დადიოდა და იქ ასასვლელად სულ დიდი რიგი იდგა ხოლმე. მამაჩემიც აპირებდა, რომ წავეყვანეთ, მანქანას რაღაც გავუკეთოთ და საღამოს ავიდეთო. მოკლედ, იმ ყველაფერს რომ ვუყურებდი, ვერც ვხვდებოდი, რეალურად რა ხდებოდა, უბრალოდ ვცდილობდი, ხალხს დავხმარებოდი. მერე და მერე აღვიქვით ყველამ ერთად რა საშინელება დატრიალდა.