"ამბობს, რომ ხმა მეუბნება, მოკალი დედა... ესმის ხმები და ამ ხმების ფონზე იცინის" - ცნობილი მკვლევარის გულახდილი ინტერვიუ შვილის უმძიმეს დიაგნოზზე
ამ თემაზე, რაზეც უნდა ვისაუბროთ, ხშირად არ საუბრობენ. პარანოიდული შიზოფრენია არის დაავადება, რომელიც ჩვენს სინამდვილეში არცთუ იშვიათია, რაც თავად პაციენტისა თუ მისი პატრონისთვის უმძიმესი რამ არის.
ანა მიქაძე-ჩიკვაიძეს საქართველოში როგორც ქართული ყველის ისტორიის მკვლევარს ასე იცნობენ, თუმცა ბევრმა ალბათ არც იცის, რა რთული პრობლემის პირისპირ უწევს ცხოვრება. მას ამის შესახებ სხვადასხვა გადაცემაში უსაუბრია, მათ შორის, ექიმ გიორგი ღოღობერიძის გადაცემაში. ის უმძიმესი დიაგნოზის მქონე პაციენტის დედაა.
ანა მიქაძე-ჩიკვაიძე:
- ლუკას 5 წლის ასაკში უშაქრო დიაბეტი დაუდგინდა - დაიწყო სტრესით, ნათესავების ბავშვებმა ტყეში გაისეირნეს, ერთმანეთს აშინებდნენ, - მგელი მოდისო... სახლში დაბრუნებულმა 5 წლის ლუკამ წყალი მოითხოვა და 20-ლიტრიანი ბიდონი დაცალა. დედაჩემმა აღელვებულმა დამირეკა, - მგონი, დავიღუპეთ, ბავშვმა 20 ლიტრი წყალი დალია და კიდევ ითხოვს... დიაგნოზი მაშინვე დაუსვეს - ეს იყო უშაქრო დიაბეტი და ისიც მითხრეს, რომ არ იყო მარტივი დაავადება.
- შემდგომ როგორ წარიმართა ლუკას განვითარება?
- იყო პრობლემების მთელი კრებული - უშაქრო დიაბეტის ფონზე დაიწყო ზრდაში ჩამორჩენა. როგორც ყველა ბავშვი ლუკაც მკვირცხლი იყო. ასევე ნათელი, საინტერესო, ნიჭიერი, კარგად ხატავდა, კომუნიკაბელური და ზედმეტად ინდივიდუალური. ის ზედმეტი ინდივიდუალიზმი მიგვაჩნდა, რომ მისი ხასიათის თვისება იყო. ამას რაღაც ტიპის აშლილობად არ მივიჩნევდით... მინდა, ყველას ვუთხრა, განსაკუთრებით დედებს, რომ არ გამორჩეთ არც ერთი ნიუანსი, რომელიც შეიძლება იმ ასაკში ზუსტად ძალიან ჰგავდეს ფსიქიკურ აშლილობას. ახლა, როდესაც წარსულს თვალს ვავლებ და კადრებს უკან ვაბრუნებ, ის დიახ, გახლდათ აშლილობა. ყველაფრის მიმართ, რაც მის პიროვნებას ეხებოდა, აგრესიულად იყო განწყობილი. ის ყველაფერი - უშაქრო დიაბეტი, ზრდაში ჩამორჩენა უგროვდებოდა და საკუთარ თავში კეტავდა. შემდეგ უკვე, რაც შიზოფრენიაზე წავიკითხე, კლასიკური ასაკი 19 წელია (დაავადება ბოლო დროს ძალიან გაახალგაზრდავებულია. ამ ტიპის აშლილობები 15-14 წლის ბავშვებსაც აქვთ).
ლუკამ 19 წლის ასაკში გამოავლინა, როცა თეთრი მაისური ჩაიცვა, გარეთ აღარ გავიდა და სახლში ჩაიკეტა. ძალიან აქტიური ადამიანი, გარეთ აღარ გადიოდა... მინდა, მშობლებმა იცოდნენ, რომ ამ დაავადების ერთ-ერთი ნიშანია ისიც, როდესაც ადამიანი ჩაიკეტება და კონტაქტი არავისთან უნდა, ყველას გაურბის. ამის გამო ოჯახი ფრთხილად უნდა იყოს და ეს ნიშანი არ უნდა გამორჩეს. ის ჯოჯოხეთი, რომელიც ფსიქიკურ აშლილობას მოაქვს, ჯოჯოხეთია როგორც პაციენტისთვის, ასევე ოჯახის წევრებისთვის. ლუკას დიაგნოზი ხომ პარანოიდული შიზოფრენიაა, ამიტომ ხშირად მიგრძნია, რომ მაგალითად, ცუდად უყურებს ვიღაცის გავლას. მოკლედ, სულ სიფრთხილეა საჭირო, რომ რაიმე კონფლიქტზე არ წავიდეს. ამ დიაგნოზის მქონე ადამიანები ემოციებს ვერ მართავენ, ამიტომ ეს ყველაფერი შეიძლება ისეთ რაღაცაში გადაიზარდოს, რომ ყველასთვის სავალალო იყოს და პირველ რიგში - მისთვის და გარემოცვისთვისაც. გააგრძელეთ კითხვა