ერთი შარვალი და ოთხი ჩითის კაბა
დავით გოგინაშვილი წარმოშობით კახეთიდანაა, გურჯაანის ღვინის ფესტივალზე გავიცანი. ოთხი გოგონას მამა თბილისში ცხოვრობს, მაგრამ 2018 წელს ყვარლის მუნიციპალიტეტის სოფელ შილდაში, მამაპაპეულ სახლში, ოჯახთან ერთად მარნისა და ძველი ქვევრების აღდგენა დაიწყო. იმავე წელს ვაზიც ჩაყარა და ფერმერულ საქმიანობას საფუძვლიანად შეუდგა. როგორ მოახერხა ჩანაფიქრის ხორცშესხმა და წინაპრების მიწაზე რა შედეგებს მიაღწია, თავად გვიამბობს.
დავით გოგინაშვილი
- ძველი ქვევრები აღვადგინეთ და ახალი ფუნქცია მივეცით. ვაზი ჩემი ხელით ჩავყარე. გვაქვს საფერავი, ისე კი სოფელი და თავად რაიონი ქინძმარაულის ზონას ეკუთვნის. საფერავი წითელი ღვინის ნედლეულია - მისგან უნიკალური ღვინო დგება, რაც საფერავის გაშენებისა თუ მოვლის ერთ-ერთი მიზეზიცაა.
- მოკლედ, თქვენი საოჯახო მეურნეობა ქართულ ტრადიციულ ღვინის წარმოებაზეა დაფუძნებული...
- რა თქმა უნდა, თუმცა თანამედროვე ბაზრის მოთხოვნის შესაბამისადაც ვაკეთებთ ინტერპრეტაციებს - ახალ, ევროპულ, სხვადასხვა ბუკეტს, რომლებსაც, ალბათ, ეტაპობრივად, საცდელად, მომავალშიც შევქმნით... საერთოდ, მთლიანად ეს პროცესი სასიამოვნოა და არის ჰობი, რომელიც ვცდილობთ მატერიალურადაც სარგებლიანად ვაქციოთ.
- ვაზის მოყვანა ორგანული, ბუნებრივი მეთოდებით დაიწყეთ?
- კი, თავიდანვე ორგანული, ბუნებრივი მეთოდებით დავიწყეთ. არც ვაზის მოვლა ვიცოდი, არც ღვინის დაყენება, ამიტომ თეორიული ნაწილის გაცნობა დამჭირდა, ასევე პრაქტიკოსებთან საუბარი, კითხვები, რაღაცებს ჩემით მივხვდი და შევიძინე ის ცოდნა, რითაც დღეს ვხელმძღვანელობ.
2025 წლის მოსავლით უკვე სამი სახეობის ღვინო გვექნება - საფერავი, ქისი და რქაწითელი. ქართულ ბაზარზე 2023-ში გავიტანეთ 2022 წლის მოსავლით დაყენებული ღვინო, მცირე რაოდენობით, მაგრამ დიდი მოწონება დაიმსახურა... მეღვინე-მევენახეების ნაწილმა გაგვიცნო, გაიგეს, რომ ჩვენი ღვინო ბუნებრივია, ორგანული და ტრადიციებზე დამზადებული.
კარგი ღვინო რომ დააყენო, კარგი ვენახი და ყურძენი უნდა გქონდეს. ეს ყველაფერი აბსოლუტურად ბუნებრივად უნდა მოიყვანო. ვენახს მცენარეული პროდუქტებით ვანოყიერებთ. ეს არის ე.წ. სიდერაცია. მაგალითისთვის გეტყვით, ასეთი კომბინაცია გვქონდა - მდოგვის, ფაცელიასი და სამყურასი. ესენი ბალახის სახეობებია და თითოეულს სხვადასხვა ფუნქცია აქვს. ისინი ფესვთა სისტემას აფხვიერებენ. მდოგვს თაფლოვანი ტკბილი ყვავილი აქვს და ფუტკარს იზიდავს. ყვავილობისას ფუტკარი ხელს უწყობს ვაზის განაყოფიერებას. ფაცელიაც იზიდავს ფუტკარს, ისიც თაფლოვანთა ოჯახში შედის. ერთიდან მეორე ყვავილზე მუდმივი გადასვლა გავლენას ახდენს პროდუქტზე - საუკეთესო გემო და ყვავილების სურნელი დაჰყვება ხოლმე.
2022 წლის მოსავალი საუკეთესო იყო. თუმცა ამ 7 წელიწადში ვენახი სამჯერ დაგვესეტყვა. ეს არ არის ადვილი. ერთია სურვილი, მონდომება, შრომა და მეორეა ბუნება და სხვადასხვა გარემოება...
- დაზღვეული ხომ არის ვენახი?
- კი, მაგრამ მთლიანობაში სეტყვა ვენახს საგრძნობლად აზიანებს. ერთ წელს დასეტყვილს, მომდევნო წელსაც უჭირს, ყლორტი ზიანდება და ბოლომდე კარგად არ შემოდის. ზარალი ლოკალური არ არის და მეორე წელზეც გადადის. ამას ისიც ემატება, რომ ორგანულ მევენახეებს ვაზის დაავადებებთან გვიწევს ბრძოლა. ასეთი დაავადება ბევრია. სისტემური პრეპარატები რომ არ შეგვაქვს, ძალიან ძნელია ვაზის დაავადებებთან, განსაკუთრებით, ჭრაქთან გამკლავება. ძირითადი პრობლემა გაზაფხულზე ჩნდება, როდესაც უხვი ნალექი მოდის. ეს ვაზისთვის პირველი მტერია. მოკლედ, მოსავლელად რომ რთულია, პროდუქტიულობაც უფრო დაბალია, ვიდრე სისტემური წამლებით მოვლის დროს.
- ვენახმა თავიდან რამდენ ხანში მოგცათ ნაყოფი?
- პირველ-მეორე წელსაც იძლევა ნაყოფს, თუმცა ფრანგები ოთხ წლამდე ვაზის ნაყოფისგან ღვინოს არ აყენებენ. ასეთი პატარა ვაზისგან კარგი ღვინო არ გამოდის. ვაზი რაც უფრო იზრდება, ასაკში შედის, უფრო კარგ ნაყოფს იძლევა, კარგი ნაყოფი კი უფრო კარგ ღვინოს გვაძლევს. 2018 წელს ჩაყრილი ვაზით, მეოთხე წლის მოსავლით გავაკეთეთ პირველი ნიმუშები, რომლებიც დღესაც ბევრს ახსოვს.
- ძველმა ქვევრებმა, როგორც ჩანს, გაამართლა.
- პაპას დროინდელი ქვევრებია, რომლებიც გავასუფთავეთ და აღვადგინეთ. ეს საკმაოდ შრომატევადი საქმეა, მით უმეტეს, რომ ძველი ქვევრებია და მათი მოვლა რთულია. მოკლედ, სხვადასხვა მეთოდია, სხვადასხვა თეორია და პრაქტიკული გამოცდილებაა. გაუსანთლავი ქვევრები რამდენადაც კარგად მიიჩნევა, იმდენად დაავადებების განვითარების რისკი მეტია. ყველაფერი ერთიმეორეზეა დამოკიდებული. ჩვენი პირველი სტრატეგია იყო, ღვინო ქართული მეთოდოლოგიით დაგვეყენებინა. აღვნიშნე, რომ საფერავი ქინძმარაულის ზონაა, მაგრამ ქინძმარაულის დაყენების ტექნოლოგია ცოტა სხვა რამეა. საოჯახო მარნებში ბუნებრივი მეთოდით ქინძმარაულის მიღება პრაქტიკულად შეუძლებელია. ამიტომ მშრალი ღვინის მიღების ეს წესი, რომელსაც ვიყენებთ, ერთადერთი სწორი ფორმაა. პრაქტიკულად სხვანაირად, ტექნოლოგიური ჩარევის გარეშე, ქინძმარაულის მიღება შეუძლებელია. ღვინის წარმოებაში სხვადასხვა მანიპულაციას არ ვიყენებთ, არც არანაირ დანამატებს, არ იფილტრება და გოგირდზე ხომ ლაპარაკიც არ არის. დუღილში არ ვერევით, საფუვრები არ ეძლევა. ბევრი ნიუანსია, რომელიც ინდუსტრიულ წარმოებაში გამოიყენება. ამიტომ სწორება ინდუსტრიაზე არ გვექნება, მათი მასშტაბი ბევრად დიდია, მაგრამ ჩვენ ჩვენს საქმეს ვაკეთებთ. თუმცა არსებობს ზოგიერთი საოჯახო მარანი, რომლებიც პროდუქტიულობით ზოგჯერ ინდუსტრიულსაც უსწრებს.
- ვენახი რამხელაა და წლის განმავლობაში თქვენგან რა რესურსს მოითხოვს?
- ვაზი 2000 კვადრატულ მეტრზეა ჩაყრილი. დიდი არ არის, მაგრამ დიდი რესურსი უნდა. პირველივე დღიდან საკუთარი ხელით ვუვლი და ვეფერები. ვიცოდი, რომ ამ ყველაფერს მოთმინება, თითოეულ ვაზთან მისვლა უნდოდა. ეს სასიამოვნო საქმე ზოგჯერ ისეთი შემაწუხებელი და დამღლელია, თუ არ გამოსცადე, ვერ მიხვდები. საბოლოოდ კი იმაზე მაგარი არაფერია, როცა უკვე საქმე შეფასებაზე მიდის.
ერთხელ ღვინის სააგენტოში შეფასება მიმდინარეობდა. ღვინოები ღვინის მკვლევარმა გიორგი ბარისაშვილმა გასინჯა. იმაზე დიდი ბედნიერება არაფერი იყო, როდესაც ამხელა პრაქტიკის მქონე ადამიანმა გვითხრა, ასეთი საფერავი არ გამისინჯავსო. ეს ძალიან სასიამოვნო იყო.
- საქმეში, როგორც ვიცი, ოჯახი ხართ ჩართული. თქვენი ოთხი გოგონაც, ალბათ, ინაწილებს შრომას...
- საოჯახო იმიტომაა, რომ შრომა ოჯახის ყველა წევრისთვის საერთო იყოს. გოგონები დახმარებას ცდილობენ. სხვადასხვა საქმეში ვრთავ - ჩამოსხმისას, სხვადასხვა პროცედურაზე, ეს იქნება ეტიკეტირება თუ სოციალურ ქსელში აქტიურობა. გამოფენებზე ბევრ უცხოელ სტუმართან საკომუნიკაციოდ გოგონები მეხმარებიან და გამოფენებშიც თვითონ მონაწილეობენ.
ღვინოს ბევრს არ ვასხამთ, სახეობის მიხედვით 500 ბოთლამდე. რესურსი მეტია, მაგრამ მოთხოვნაზე ვართ დამოკიდებული. გადის ადგილობრივ ბაზარზე. ღვინის ეროვნულ სააგენტოშიც ვართ დარეგისტრირებული და შესაბამისი სერტიფიკატიც გვაქვს.
როდესაც სოფელში აქტიურად დავიწყე სიარული, ადგილობრივებმა პაპას შესახებ ამბავი დამახვედრეს. პაპა კალატოზი იყო. ყოველთვის აყენებდა ღვინოს და სადაც მუშაობდა, იქ თავისი ღვინით მიდიოდა. იმ მიწაზე, სადაც მას ყურძენი მოჰყავდა, ახლა მე მომყავს. ჩემი ძმისშვილებიც გულშემატკივრობენ ამ საქმეს და ისინიც ჩართული არიან.
პანდემიის პერიოდში წინამძღვრიშვილის სახელობის კოლეჯში სასმელების წარმოების ფაკულტეტზე ჩავაბარე. იქ მარტო ღვინო არ იყო, სხვა მაღალალკოჰოლური სასმელებიც გავიარეთ. მცირე რაოდენობით სასაჩუქრედ, სასუვენირედ, ჩვენი წარმოების ჭაჭასაც ვაკეთებთ. იმასაც ვცდილობთ, რაღაც სახეობები შევქმნათ. მერე მომავალი გვიჩვენებს, რამდენად მოთხოვნადი იქნება და წარმოებას ამის მიხედვით ავაწყობთ. მთავარი მოთმინებაა. შედეგიც იქნება სასიამოვნო და სასარგებლოც. თავიდან, პირველ ორ წელიწადს, ვაზს სათითაოდ უნდა ვეფეროთ, რომ გაიზარდოს. პირველი წელიწადი მაინც ძალიან რთულია. დიდი შრომა, ნებისყოფა, მოთმინება, სწორად დაგეგმვაა საჭირო. საქმის დაწყებამდე უნდა იცოდე, რისი გაკეთება გინდა, როგორი ღვინო გინდა, რომ გქონდეს - რბილი, მაგარი, მშრალი... თუმცა მე ჯერ კიდევ ვსწავლობ და ვეძებ ნიშას, რომელიც ჩვენმა საოჯახო მეღვინეობამ მყარად უნდა დაიკავოს.