ფარულ ჩანაწერებს აქამდე მხოლოდ შსს აფრიალებდა!..
"ჩემდა უნებურად, ძალზე რთულ პოლიტიკურ თამაშში ჩათრეული აღმოვჩნდი"
ინგა გრიგოლია: "კარგი იქნებოდა, ჩემთვისაც დაესვათ ერთი კითხვა"
დაჩი გრძელიშვილი: "კრიტიკული საუბარი მქონდა ლომაიასთან, ბოკერიასთან და სხვებთან..."
2007 წლის 26 დეკემბერს, დილის 11 საათზე, გამომცემლობა "მერანის" სახურავზე "ტელეიმედის" ჟურნალისტებმა სპეციალური განცხადება გააკეთეს.
"სწორედ იმის გამო, რომ ჩვენი არხის დამფუძნებელი და პრეზიდენტობის კანდიდატი ბადრი პატარკაციშვილი ბოლო დროს განვითარებული მოვლენების მთავარი მოქმედი პირია, ჩვენთვის მიუღებელია ტელეკომპანია "იმედში" დარჩენა. ვინაიდან, ვფიქრობთ, რომ ჩვენი ჟურნალისტური თავისუფლებაც კი შეიძლება არასწორად იქნას გამოყენებული. სწორედ ამიტომ ვტოვებთ ტელეკომპანია "იმედს"!
სახურავზე გაკეთებეული განცხადების შემდეგ «იმედის» ჟურნალისტებმა ჩამოაყალიბეს სტუდია «ახალი დროება» და ხელშეკრულება გააფორმეს სრულიად უცნობ სტუდია "ჯი-ელ-თივისთან", რომლის ხელმძღვანელიც ლევან ყუბანეიშვილი იყო.
დარბეული და ორგზის დახურული "იმედი" კიდევ მრავლჯერ გახდება საზოგადოების წარმომადგენლებისა და მედიის მსჯელობის საგანი. ამ თემას ახლახან სტუდია "რეპორტიორმა" ახალი ფილმი "მედიაკონტროლი ვარდისფრად" მიუძღვნა.
საქართველოში თითქმის აღარავის ეპარება ეჭვი იმაში, რომ ელექტრონული მედია თითქმის მთლიანად ხელისუფლებისგან კონტროლდება და რომ "იმედიც" ორჯერ ხელისუფლების ძალისხმევით დაიხურა. ამ თვალსაზრისით ფილმში სიახლეს წარმოადგენდა "ახალი დროების" ჟურნალისტების მიერ სტუდია "ჯი-ელ-თივისთან" დადებული კონტრაქტის გამომზეურება. "ჯი-ელ-თივის" ხელმძღვანელი და ერთ-ერთი დამფუძნებელი "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" ამჟამინდელი გენერალური დირექტორი ლევან ყუბანეიშვილი იყო. მის სახელსა და "თიბისი თივის" უკავშირდება ინგა გრიგოლიას გადაცემა "პრაიმტაიმიც".
შეიძლება ითქვას, აღნიშნული ფილმის ყველაზე "სკანდალური ნაწილი", "ახალი დროების" ხელმძღვანელის დაჩი გრძელიშვილისა და ლევან ყუბანეიშვილის სატელეფონო საუბრის ფარული ჩანაწერის გამოქვეყნება იყო. "კვირის პალიტრა" ესაუბრა ჟურნალისტებს, რომლებიც თავადაც არ მალავენ, რომ სამწუხაროდ, ქვეყანაში ხელისუფლებისთვის მედიის კონტროლი გახდა პრიორიტეტული, თუმცა შეკითხვები ფარული ჩანაწერის განხორციელებასთან დაკავშირებითაც გაუჩნდათ. აქამდე ასეთ ჩანაწერებს ძალოვანი სტრუქტურები ახორციელებდნენ და საზოგადოებას უჩვენებდნენ. ამჯერად კი, სტუდია "რეპორტიორმა" წარმოგვიდგინა კოლეგებს შორის საუბრის ფარული ჩანაწერი.
საქმე ის გახლავთ, რომ 2008 წლის 7 აპრილს, სამეგრელო-სვანეთის გუბერნატორმა ზაზა გოროზიამ სასამართლოში შეიტანა სარჩელი «თავისუფალი გაზეთის» წინააღმდეგ. სარჩელის მიხედვით, გუბერნატორი პატივისა და ღირსების შემლახავი ცნობების უარყოფას მოითხოვდა გაზეთში გამოქვეყნებული სტატიის გამო, რომლის მიხედვითაც გუბერნატორი ჟურნალისტს დუმილის სანაცვლოდ 10.000 ლარს სთავაზობდა. სასამართლოს პირველივე სხდომაზე, რომელსაც გოროზიას ადვოკატიც ესწრებოდა, მოსამართლემ სარჩელი დაუშვებლად ცნო. Gგუბერნატორმა კი მოსამართლის გადაწყვეტილება იმ მოტივით გაასაჩივრა, რომ მისი ადვოკატი ზუგდიდში არ იმყოფებოდა. «ახალი დროების» ჟურნალისტმა სოსო ბარნაბიშვილმა ამ თემაზე სიუჟეტი მოამზადა, ამას მოჰყვა გუბერნატორის ზარი სტუდიაში. იგი სიუჟეტის გადადებას ითხოვდა. მოგვიანებით კი იმავე მოთხოვნით, დაჩი გრძელიშვილს ლევან ყუბანეიშვილმა დაურეკა. მათ შორის ასეთი საუბარი შედგა (ფილმში გამოქვეყნებული ფარული ჩანაწერის მიხედვით):
დაჩი გრძელიშვილი: - ბურჯანაძე იყო და ყურებიც დავხუჭე, თვალებიც... მოვიდებილე თავი, იმიტომ, რომ საქმეს სჭირდებოდა. შეიძლება, სახელმწიფო იდგა იქ შუაში, ინტერესები...
ლევან ყუბანეიშვილი: - მოდი, ასეთი რაღაცა გავაკეთოთ, მე გოროზიას ვეტყვი, მოგცეთ თქვენ ინტერვიუ... და გადაამონტაჟეთ.
დაჩი გრძელიშვილი: - უბრალოდ, არ უნდოდა, რომ მოეცა...
ლევან ყუბანეიშვილი: - არა, არა... ნორმალურ ინტერვიუს მოგცემთ, სადაც «ისეთი» იქნება და გადაამონტაჟეთ მერე ეს სიუჟეტი. ამოიღე ახლა...
დაჩი გრძელიშვილი: - ვერ გამოვა, ლევან! შენთვის ალბათ, ეს სულერთია, მაგრამ მე პირადად აქ აღარ ვიმუშავებ... არ გამოვა, ლევან, რა...
ლევან ყუბანეიშვილი: - მე ხომ არ გეუბნები, არ ქნა-მეთქი. მე გეუბნები, გოროზიას ინტერვიუს მოვაცემინებ, შემდეგ იმაში გაუშვით, რა... გადაამონტაჟეთ. ჩემი თხოვნა იქნება, რა...
დაჩი გრძელიშვილი: - ვერ გამოვა. სერიოზულად გეუბნები, მე მგონი, გეუბნები, რომ არავითარი შანსი არა აქვს მაგ კაცს პირადად... გოროზიას დაჩი გრძელიშვილთან დაკავშირებით, თუ ეს გვარი და სახელი რაღაცას ნიშნავს.
ლევან ყუბანეიშვილი: - კარგი, "პროსტა" შეარბილე რა, მაშინ..."
ერთი შეხედვით, ყუბანეიშვილი სტუდიისაგან სიუჟეტის ერთი კვირით გადადებას ითხოვდა და ანონსზეც თანახმა იყო, მაგრამ გადაცემა ორი დღეში დაიხურა. სიუჟეტი კი იმ ორ დღეში მაინც გავიდა...
ფილმში ახსნილია, თუ რატომ "დახუჭა" გრძელიშვილმა ბურჯანაძესთან დაკავშირებით თვალები და ყურები... სოსო ბარნაბიშვილი ჰყვება, რომ ბურჯანაძეზე მზადდებოდა სიუჟეტი, როცა ის ნაციონალური მოძრაობის სიას ედგა სათავეში, შემდეგ კი მოულოდნელად ნინომ თავისი ცნობილი პოლიტიკური განცხადება გააკეთა, სიაში ყოფნაზე უარი განაცხადა და "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" ეთერში სიუჟეტიც არ გავიდა. ფილმში აღნიშნულია, რომ ეს დადებითი სიუჟეტი იყო, თუმცა ამას კატეგორიულად არ ეთანხმება დაჩი გრძელიშვილი და დაგვიანებით, მაგრამ მაინც მოითხოვს აღნიშნული სიუჟეტის გამოქვეყნებას. ჩვენ ფილმის "მედიაკონტროლი ვარდისფრად" ნახვის შემდეგ კითხვებით "ახალი დროების" ხელმძღვანელს დაჩი გრძელიშვილსაც მივმართეთ.
- ამ ფილმში აქცენტი იყო იმაზე, რომ თითქოს ჩვენ რაღაც ფული ავიღეთ და გავიყიდეთ... 7 ნოემბერს დაარბიეს ტელეკომპანია «იმედი» და ეს საკუთარ ზურგზეც ვიწვნიე. იმხანად ჟურნალისტების გადაბირებას ცდილობდნენ სხვადასხვა მაცდუნებელი წინადადებით, ეს ახალი არ არის, ყველამ ვიცით... მაგრამ იმ ჟურნალისტებს, რომლებმაც მოგვიანებით "მერანის" სახურავზე ის ცნობილი განცხადება გააკეთეს, უკან არ დაუხევიათ. მოგეხსენებათ, მეც მათ შორის გახლდით და "ტელეიმედის" გახსნისთვის ბოლომდე ვიბრძოდი. გვქონდა ღია შეხვედრები ხელისუფლების წარმომადგენლებთან, სადაც მათ პირადად «შევასკდი». კრიტიკული საუბარი მქონდა ლომაიასთან, ბოკერიასთან და სხვებთან. ასე ადვილად რომ გავყიდულიყავი, როგორც ეს ფილმშია წარმოდგენილი, უფრო ადრეც გავიყიდებოდი. მე და ჩემი მეგობრები თავგამოდებით ვიბრძოდით, რომ ტელეკომპანია «იმედი» გაგვეხსნა და ბოლოს ამას კიდეც მივაღწიეთ.
- და პრობლემაც ის არის, რომ უკვე აღდგენილი «იმედიდან» წამოხვედით. საზოგადოებას შეკითხვები სწორედ ამან გაუჩინა...
- წამოვედით იმიტომ, რომ ბადრი პატარკაციშვილი ჩათრეული აღმოჩნდა პოლიტიკაში. მან თავისი კანდიდატურა წამოაყენა საპრეზიდენტო არჩევნებზე და სიტუაცია უაღრესად დაიძაბა. შეიქმნა სამოქალაქო დაპირისპირების სერიოზული საფრთხე. ჩვენ უკვე მართლა არ ვიცოდით, რა გვექნა, ვის მხარეზე დავმდგარიყავით, როგორ გვემოქმედა.
- უბრალოდ, გეკეთებინათ თქვენი საქმე...
- მახსოვს, ვიკითხე კიდეც, - ვთქვათ, ასეთი ნიუსი ჩაგვივარდა ხელში, რომ ვიღაც ფორმიანმა მოკლა მიტინგის მონაწილე ბავშვი და გვაქვს ამის ამსახველი მასალა, როგორ მოვიქცეთ?! გავუშვებთ მასალას და ამას მოყვება ძალიან დიდი პროტესტი, რაც შესაძლოა გადაიზარდოს სისხლის ღვრასა და შეტაკებებში... არ გავუშვებთ და მაშინ გამოდის, რომ დანაშაული დავმალეთ და ჩვენს თავთან არ ვიქნებით მართლები...
ამ კითხვაზე ხელმძღვანელობისგან პასუხი ვერ მივიღე. რამდენიმე ვარიანტს განვიხილავდით, მათ შორის იყო საინფორმაციო სამსახურის დროებით გაჩერება. ქვეყანაში ფეთქებადსაშიში სიტუაცია გახლდათ. დღეს არის ამ თემაზე ლაპარაკი ადვილი, თორემ მაშინ ჟურნალისტები კი არა, ოპოზიციის ლიდერებიც კი გაემიჯნენ ბადრი პატარკაციშვილს. ყველა ცდილობდა, სიტუაციიდან ნეიტრალურად გამოსვლას. მგონი, გოგა ხაინდრავა იყო ერთადერთი, რომელიც ასე არ მოქცეულა.
- "დროების" ჟურნალისტებიდან, რომლებიც მაშინ წამოხვედით, დღეს თუ არის ვინმე აქტიურ ჟურნალისტიკაში?
- მგონი არც არავინ... იქ ვიყავით მე, სოსო ბარნაბიშვილი, რუსუდან ცხომელიძე, ლიზი ვაჩნაძე, ზაზა წულაძე, გიორგი ახვლედიანი... არც მე ვარ ამჟამად ტელეჟურნალისტიკით დაკავებული. სოსო ბარნაბიშვილი სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციაში თანამშრომლობს, დანარჩენებიც არ არიან აქტიური ჟურნალისტები. სხვათა შორის, არავინ ახსენებს იმას, რაც ჩვენ «იმედიდან» წამოსვლისას განვაცხადეთ. ჩვენ ვთქვით, რომ ვამაყობდით გირგვლიანის საქმის გამოძიებით, ვგმობდით ხელისუფლების მიერ ჩადენილ უკანონობას და ძალადობას, მადლობას ვუხდიდით ბადრი პატარკაციშვილს ჩვენდამი დამოკიდებულებისთვის, ხოლო გიორგი თარგამაძეს - ნეიტრალური და ობიექტური ხელმძღვანელობისთვის. ბოლოს კი განვაცხადეთ, - იმის გამო, რომ არ გვინდა ჩვენი ობიექტურობაც კი, ცუდად იქნას აღქმული, უბრალოდ ვემიჯნებით ამ სიტუაციას-თქო.
- როგორ და ვინ შემოგთავაზათ «ახალი დროების» შექმნა და გადაცემა "7 დღის" პირველ არხზე გაშვება?
- "იმედიდან" წამოსვლის შესახებ განცხადება როცა გავაკეთეთ, მაშინ ჩვენთვისაც ბუნდოვანი იყო მომავალი. არავინ არაფერს დაგვპირებია. იმ წუთში ჩვენი მთავარი საზრუნავი იყო, როგორღაც გავმიჯნოდით იმას, რაც ხდებოდა. ამის მერე გავიდა თითქმის ერთი თვე. იმ პერიოდში ვხვდებოდით საერთაშორისო ორგანიციების წარმომადგენლებს, რომლებმაც გვირჩიეს, მოგვეწყო სტუდია. ამის შემდეგ გვქონდა მოლაპარაკება ყუბანეიშვილთან, რომელმაც შემოგვთავაზა რაღაც გადაცემის მომზადება.
- თქვენ დაუკავშირდით ყუბანეიშვილს თუ მან მოისურვა თქვენთან თანამშრომლობა?
- თავად დაგვიკავშირდა. თავის სამართლებელი არავისთან არაფერი მაქვს, მაგრამ გეტყვით, რომ პირველი არხის ეთერში ჩვენ გავუშვით პირველად 7 ნოემბრის ამსახველი სიუჟეტი. დამეთანხმებით, ეს იმ დროისთვის საკმაოდ გამბედავი მოვლენა იყო. პირველად ჩვენ ვახსენეთ დაზარალებული ორი მოქალაქე, რომელთაგან ერთს ლამის ფეხი მოაჭრეს, მეორეს კი თვალი დაუზიანდა... სხვათა შორის, ამის შესახებ "კვირის პალიტრა" წერდა, სატელევიზიო ეთერში ინფორმაცია კი ჩვენი მეშვეობით გადაიცა. მე მოვამზადე გაყალბებულ არჩევნებზე სიუჟეტი, სადაც პირველად გავიდა ეთერში ის ვიდეოკადრები, რომელიც სოზარ სუბარს ჰქონდა. ეს არავის ახსოვს?! სოციალურ თემატიკაზე მწვავე სიუჟეტებს ვამზადებდით. მოსყიდულ ჟურნალისტად რომ შემრაცხეს, დამისახელონ მაშინ კონკრეტული ფაქტი.
სხვათა შორის, ამ ფილმში იმაზეც იყო ლაპარაკი, რომ თურმე "იმედიდან" წამოსვლის შემდეგ გადაგვიხადეს რაღაც თანხა, რომელიც «დროების» ბიუჯეტს სამჯერ აღემატებოდა. კი, ბატონო! ეს თანხა აღემატებოდა "დროების" ბიუჯეტს, მაგრამ "დროება", ჩვენგან განსხვავებით, ხელფასს არ უხდიდა ბუღალტერს, იურისტს, 7 მემონტაჟეს, ოფისმენეჯერს და სამ მძღოლს... "დროებაში" მუშაობდა 10 კაცი, ჩვენთან კი - 35! «დროება» არ იხდიდა ოფისის ქირას, ჩვენ ვიხდიდით. "დროებას" არ გაურემონტებია ოფისი და არ დასჭირვებია მისი სტუდიად მოწყობა, ჩვენ დაგვჭირდა. გესმით რა ხდება? ამიტომ არაობიექტური კაცი ქოთანს საიდანაც უნდა, იქიდან მოაბამს ყურს. ამ თანხის მეოთხედიც კი ჩვენამდე არ მოსულა. თითოეულ თეთრზე შეგვიძლია წარმოვადგინოთ ფინანსური დოკუმენტაცია.
- რატომ არ მოსთხოვეთ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული 6 მილიონი მხარეს, რომელმაც კონტრაქტის პირობა დაარღვია და გადაცემა დაიხურა?
- სამწუხაროდ, ფილმში ეს კითხვა ჩემთვის არავის დაუსვამს, თორემ ვუპასუხებდი. საქმე ის გახლავთ, რომ ჩვენი კონტრაქტორი ფირმა "ჯი-ელ-თივი" გაკოტრდა. კონსულტაციები გვქონდა ამის თაობაზე ჩვენს იურისტთან და აღმოვაჩინეთ, რომ გაკოტრებული ფირმისგან 6 მილიონ დოლარს კი არა, ერთ თეთრსაც ვერ ამოვიღებდით. ხელთა გვაქვს ამის დამადასტურებელი დოკუმენტი. ამიტომაც ქარის წისქვილებთან ბრძოლა არ დაგვიწყია...
- ფილმში გამოქვეყნებული ფარული ჩანაწერის მიხედვით, ლევან ყუბანეიშვილი თქვენს საქმიანობაში ერეოდა...
- გოროზიასთან დაკავშირებით მოვისმინეთ სატელეფონო ჩანაწერი... ეს იყო ჩემზე ირიბად ზეწოლის მცდელობა, ყუბანეიშვილი სიუჟეტის გადადებას ითხოვდა, თუმცა მე უარი ვუთხარი და სიუჟეტიც გავიდა.
სად ჩანს, რომ ვემორჩილებოდი ლევან ყუბანეიშვილს და კოჭს ვუგორებდი? პირიქით, ვეუბნებოდი, - ვიდრე მე მქვია დაჩი გრძელიშვილი და აქ ვმუშაობ, ასეთი რაღაცა არ მოხდება-მეთქი.
ყუბანეიშვილი გოროზიას ჩაწერას და სიუჟეტის «გადამონტაჟებას» ითხოვდა. მაგრამ რაც მთავარია, სიუჟეტი გავიდა უცვლელად, თუმცა, რატომღაც ამის შესახებ კომახიძის ფილმში არაფერი თქმულა.
- ამ ფარულ ჩანაწერში არსებობს ფრაზა, სადაც ყუბანეიშვილს ეუბნებით, რომ ბურჯანაძესთან დაკავშირებით თავი დაიყრუეთ და დაიბრმავეთ...
- რაც შეეხება ბურჯანაძის სიუჟეტს, ფილმში ითქვა, რომ თითქოს ეს ძალიან დადებითი სიუჟეტი იყო, რაც სიმართლეს არ შეეფერება. პირიქით, ჯერ გადიოდა სააკაშვილის კომენტარი, ფოლადივით მტკიცეა ბურჯანაძეო, მერე იყო ავტორის კომენტარი, - ფოლადმა დნობა დაიწყოო. ბურჯანაძის საწინააღმდეგოდ მქონდა მთელი რიგი კრიტიკული არგუმენტები. ერთსაც გეტყვით, ჩვენი მხრიდან, სამწუხაროდ, მთელი რიგი «ხრიკების» მოფიქრება გვიწევდა, რომ როგორმე გაგვეტანა ჩვენი სიუჟეტები.
- აბა, თქვენი მხრიდან თავის დაყრუება და დამუნჯება რაში გამოიხატებოდა?
- ეს რაღაც შიდა სამზარეულოს გარეთ გამოტანის მომენტია. აქ ჩვენი მხრიდან მთელი რიგი დიპლომატია «მუშაობდა» იმისთვის, რომ ჩვენი სიუჟეტი გაგვეტანა...
სიმართლე გითხრათ, ფილმი სრულყოფილ სურათს ვერ იძლევა იმასთან დაკავშირებით, ხელისუფლების რომელი წარმომადგენლები ახორციელებდნენ ჟურნალისტების გადაბირებას. «იმედის» ყოფილი ჟურნალისტები ღია ან პირად საუბრებში აცხადებენ, რომ მედიის წარმომადგენელთა გადაბირებას ყველაზე მეტად გივი თარგამაძე და გიგი უგულავა ცდილობდნენ. ამის შესახებ ფილმში არაფერია ნათქვამი, რაზეც სტუდია «რეპორტიორის» ხელმძღვანელს ვახო კომახიძეს ვესაუბრეთ. იმითაც დავინტერესდით, თუ როგორ აღმოჩნდა მის ხელში ყუბანეიშვილისა და გრძელიშვილის საუბრის ფარული ჩანაწერი.
ვახტანგ კომახიძე: - ალბათ ფილმის ნაკლია, თუ ვინმემ ვერ გაიგო რაღაც... რას იტყვით, იმ ჟურნალისტების სახელისუფლებო არხზე გადასვლა, რომლებიც ხელისუფლებას ინტენსიურად აკრიტიკებდნენ, არაფრის მთქმელი არ არის?! ამ პროცესს მართავდა პერსონა, რომელიც ძალიან მალე ხელისუფლების რჩეული გახდა და «საზოგადოებრივი მაუწყებლის» დირექტორად დაინიშნა. ეს არ გამოხატავს იმას, რომ ხელისუფლება ამ პროცესშია ჩარეული? ჟურნალისტებმა რომ უცბად მოიპოვეს ასეთი ოდენობის სახსრები, საეჭვო არ არის? თქვენ ხშირად გსმენიათ ასეთი პროექტების შესახებ, სადაც ასე ერთ დღეში შეიძლება მენეჯმენტისა და ფინანსური მარკეტინგის დალაგება?! ეს არის ღია მინიშნებები, რომ ხელისუფლება ამ პროცესში იყო ჩართული.
- ამ ფილმის მთავარი გმირი დაჩი გრძელიშვილი იყო. ვთქვათ, ინგა გრიგოლიაზე და სხვებზე შედარებით ნაკლები ისაუბრეთ. ეს რით იყო განპირობებული?
- თქვენ გაქვთ გრიგოლიასთან დაკავშირებით მასალები?
- მაგრამ მე არა ვარ ავტორი ფილმისა "მედიაკონტროლი ვარდისფრად"! ავტორი თქვენ ხართ...
- ქრისტესშობიდან მოყოლებული მედიაკონტროლის ყველა ფაქტს ვერ გამოვამზეურებ! ინგა გრიგოლიას რამდენი ჰქონდა ხელფასი «პრაიმტაიმში», ძალიან კარგად ვიცი, მაგრამ ამაზე დოკუმენტის გარეშე ვერაფერს ვიტყვი. როგორ წარმოგიდგენიათ, შეიძლება დოკუმენტის მოპოვება იმასთან დაკავშირებით, თუ რამდენს უხდიან ინგა გრიგოლიას?! გჯერათ, რომ ამგვარ დოკუმენტს ან ყუბანეიშვილი მოგცემთ ან გრიგოლია?!
- სიმართლე გითხრათ, ასევე ვერ წარმოვიდგინე, როგორ აღმოჩნდა თქვენს ხელში დაჩი გრძელიშვილისა და ლევან ყუბანეიშვილის სატელეფონო საუბრის ფარული ჩანაწერი. ამის თაობაზე ერთი ან მეორე პირის თანხმობა გქონდათ თუ სასამართლოს ნებართვა არსებობდა მოსმენასთან დაკავშირებით? როგორც ვიცი, ასეთ რამეებს ადრე მხოლოდ შსს აკეთებდა.
- თუ ვინმეს მიაჩნია, რომ კანონის დარღვევასთან გვაქვს საქმე, ამის შესახებაც დაისვას საკითხი. მე ყველა ფილმს თავის მართლებას ვერ მოვაყოლებ. დაინტერესებულ პირს შეუძლია მიმართოს სასამართლოს ან საგამოძიებო ორგანოებს და გამოიკვლევენ ყველაფერს, თუ რამე დავარღვიე.
- უბრალოდ გეკითხებით, თქვენი შეფასებით, ვინც გააკეთა ჩანაწერი, მისი მხრიდან კანონის დარღვევას ჰქონდა თუ არა ადგილი?
- ნამდვილად არ ჰქონდა. ორი ვარიანტი შეიძლება იყოს: ან ვანო მერაბიშვილმა გააკეთა ჩანაწერი, იმიტომ, რომ მას აქვს შესაბამისი ტექნიკური აღჭურვილობა, ან გააკეთეს იმ პირებმა, რომელთა შორისაც ეს საუბარი შედგა.
- ეს ბოლო ვარიანტი ალბათ უნდა გამოირიცხოს...
- მაშინ, ვანო მერაბიშვილმა აღიაროს, რომ ეს კანონდარღვევით მოიპოვა.
- ე.ი. თქვენ ამბობთ, რომ ეს ვანო მერაბიშვილისგან მიღებული ინფორმაციაა?
- რაც ვთქვი, ის ვთქვი. არ მითქვამს, ვისგან მაქვს მიღებული ინფორმაცია და ამას არასოდეს გეტყვით. მე გითხარით, თუ ვანო მერაბიშვილისგან არის განხორციელებული ეს ჩაწერა, მაშინ მერაბიშვილმა თავად თქვას, კანონიერად მოიქცა თუ უკანონოდ.
- რა გამოდის, თქვენ და მერაბიშვილი ერთი და იმავე მეთოდებით მუშაობთ?
- თქვენს ყველა ვერსიას აქვს არსებობის უფლება. მე, უბრალოდ, იმის მომხრე ვარ, რაღაცას რომ ამტკიცებ, საამისო დოკუმენტებიც უნდა გქონდეს.
- თუ სწორად მახსოვს, თქვენ უშიშროების სამსახურში მუშაობდით...
- დიახ, ძალიან მცირე ხანს. ვფიქრობ, საკითხი იმის შესახებ, თუ როგორ ახდენს ზემოქმედებას ხელისუფლება მედიაზე, უმნიშვნელოვანესია. ეს მასალა გამოქვეყნებას იმსახურებდა იმის მიუხედავად, კანონიერად იქნებოდა ჩაწერილი თუ არა. თუმცა, გარწმუნებთ, ეს აბსოლუტურად კანონიერად მოპოვებული ინფორმაციაა.
- იქნებ გვითხრათ, რომელ წლებში მუშაობდით უშიშროებაში და თქვენისთანა ჟურნალისტების ასეთ სტრუქტურებში წასვლა, მედიაზე კონტროლის დამყარების ერთ-ერთი გამოხატულება ხომ არ იყო?
- მე უშიშროებაში 2004 წელს, ვარდების რევოლუციის შემდეგ წავედი. მაშინ, როცა ხელისუფლებამ «60 წუთი» დახურა. მაშინ ასეთი დაუწერელი წესი მოქმედებდა, ერთი ტელეკომპანიიდან თუ გიშვებდნენ, სხვა ტელეკომპანია აღარ გიღებდა. ინტენსიურად ვცდილობდი გამეგრძელებინა ჟურნალისტური საქმიანობა, მაგრამ ეს უბრალოდ შეუძლებელი იყო. ხელისუფლების მხრიდან შემოთავაზება მივიღე და საგანგებო დავალებათა სამმართველოს უფროსად დამნიშნეს უშიშროების სამინისტროში.
- უშუალოდ ვის მიერ მიიღეთ შემოთავაზება?
- ზურაბ ადეიშვილისა და გიგი უგულავას მხრიდან მივიღე. რამდენადაც ვიცი, კიდევ უფრო მაღალი თანამდებობის პირებიც იყვნენ საქმის კურსში. მათი მხრიდან იყო ასეთი წინადადება, - ახლა ქვეყანა უნდა ავაშენოთ და ძალზე მნიშვნელოვანია უშიშროების სამსახურებში იმ პირთა მიყვანა, რომლებიც საკუთარ თავზე პასუხისმგებლობის აღებას შეძლებენო. თავისთავად, უშიშროებაში მუშაობა არ ნიშნავს, რომ ეს ცუდია. რაც უფრო მეტი და კვალიფიციური კადრი დაკავდება უშიშროებაში, მით უფრო კარგი იქნება.
იმ თანამდებობაზე წავედი იმის გამო, რომ ვიფიქრე, რაიმე კარგს გავაკეთებ-მეთქი... მართალია, არ მინდოდა წავსულიყავი, მაგრამ სხვა გზა უბრალოდ აღარ მქონდა(?!).
- სხვათა შორის, დაჩი გრძელიშვილიც ზუსტად ასე აცხადებს, - სხვა გზა არ მქონდაო... ჟურნალისტებისთვის "იმედში" მუშაობა უკვე შეუძლებელი იყო, ყუბანეიშვილმა კი მას გადაცემის მომზადების საშუალება მისცა. რა განსხვავებაა ახლა თქვენს შორის, როცა მედიაკონტროლზეა ლაპარაკი?
- განსხვავება არის, - დავინახე თუ არა, რომ უშიშროების სამსახურში კანონის დარღვევის გარეშე მუშაობა არ შეიძლებოდა, წამოვედი. მე არ მიმიღია გადაწყვეტილება ხელფასისა და ფულის სასარგებლოდ, არ შეიძლებოდა ჩემი იმ სამსახურში გაჩერება და წამოვედი! იქ წლების განმავლობაში რომ მემუშავა, ჟურნალისტიკაში აღარ დავბრუნდებოდი, მაგრამ სულ რაღაც ორთვე-ნახევარი მომიწია იქ ყოფნამ.
გადაცემაში ორიოდე "ტკბილი" სიტყვა "იმედიდან" წასულ სხვა ჟურნალისტებზეც ითქვა. მაგალითად, ინგა გრიგოლიაზე. აღსანიშნავია, რომ ინგა გრიგოლიამ ფილმის არსებობის შესახებ საკმაოდ გვიან გაიგო. დაგვპირდა, რომ ფილმს ნახავდა. კომენტარი კი ფილმის ნახვის მეორე დღეს გააკეთა.
ინგა გრიგოლია: - პირველ რიგში, ფილმში საუბარია ჟურნალისტურ გამოძიებაზე, კარგი იქნებოდა, ჩემთვისაც დაესვათ ერთი კითხვა, რატომ წამოვედი «იმედიდან», რა შემომთავაზა ყუბანეიშვილმა და ფილმში ეს პასუხიც ჩაესვათ. ერთი მინდა გითხრათ, ლევან ყუბანეიშვილი ნამდვილად არ მჭირდება იმისთვის, რომ ჩემს კარიერაში გზა გავიკვალო, რაიმე დავიწყო ან დავამთავრო. ის თემა, რომ ყუბანეიშვილმა გამიკეთა რაიმე კონტრაქტი, ჩემთვის სასაცილოა. მე არ ვთვლი, რომ მის გარეშეც რომელიმე სტუდია ან ტელეკომპანია ჩემთან რაიმე ტიპის კონტრაქტის გაფორმებაზე უარს იტყოდა. იმიტომ, რომ სადაც მიმუშავია, მხოლოდ მაღალრეიტინგული გადაცემები გამიკეთებია.
რაც შეეხება ჩემს წამოსვლას «იმედიდან», ბადრი პატარკაციშვილი გარდაცვლილი რომ არ იყოს, ალბათ ამ თემაზე უფრო მეტს ვილაპარაკებდი. ახლა კი მხოლოდ მოკლე განმარტებით შემოვიფარგლები: ჩემდა უნებურად, ძალზე რთულ პოლიტიკურ თამაშში ჩათრეული აღმოვჩნდი. სოფო მოსიძე, მაგდა ანიკაშვილი, ყველა დამეთანხმება იმაში, რომ არც ერთი პოლიტიკოსი აღარ მოდიოდა «იმედში» იმის გამო, რომ მხარედ მიგვიჩნევდნენ. ეს გახდა მიზეზი იმისა, რომ ჟურნალისტების უმეტესობამ «იმედი» დატოვა. მე სხვებთან ერთად არ დამიტოვებია «იმედი». ვინმეს მოვწონვარ თუ არა, უნდა ვთქვა, რომ დამოუკიდებლად, ინდივიდუალურად ვიღებ გადაწყვეტილებებს. სხვათა შორის, ძალიან ბევრი არაპოპულარული გადაწყვეტილება მიმიღია. მე ყოველთვის მქონდა და მაქვს მაღალი ხელფასი და ვურჩევ ყველა ჟურნალისტს, ამდენი შრომა და ემოცია როდესაც იხარჯება, შესაბამისი კომპენსაცია მოითხოვონ. 20, 25-წუთიანი რეკლამა როცა მომაქვს ჩემი გადაცემით ტელევიზიისთვის, სრული უფლება მაქვს, მაღალი ანაზღაურებაც მოვითხოვო. «პრაიმტაიმი» იყო ჩემს ცხოვრებაში ყველაზე ობიექტური გადაცემა და ის რომ გარიგებით გაკეთებულიყო, არ დამიხურავდნენ. და კიდევ ერთი, როგორ უნდა განვახორციელო ჟურნალისტსა და ტელევიზიის დირექტორს შორის საუბრის ფარული ჩაწერა, ეს როგორც ჟურნალისტს, არ მესმის... ეს არის ანეკდოტი. უზარმაზარი კითხვის ნიშანია ამ ფარულ ჩანაწერთან დაკავშირებით. ამ ფილმის ნახვის შემდეგ დაქალებს ვუთხარი, ჩემს ცხოვრებაში ტელეფონზე საქმესთან დაკავშირებით კი არა, საერთოდ არაფერზე აღარ ვილაპარაკებ-მეთქი... რა თქმა უნდა, მე არ ვიცავ ლევან ყუბანეიშვილს, მაგრამ რაღაც ძალზე მოდურია ახლა მისი მონსტრად შერაცხვა... შეგახსენებთ, რომ ის იყო ყოველთვის საუკეთესო პროდიუსერი, ხელმძღვანელი და მასთან თამამად ვთანამშრომლობდი. ცალსახად ვერ მივიღებ იმას, რომ ვიღაც არის ხელისუფლების ფავორიტი და არ ეთქმის თავისი სიტყვა. არ მინდა ვიყო არც ხელისუფლების და არც ოპოზიციის ფავორიტი. შეგახსენებთ, ორიოდე კვირის წინ პრეზიდენტმა ნინო შუბლაძესთან ინტერვიუში ლამის ჩემი პირდაპირ «ჩარეცხვა» მოახდინა. "ვითომ ობიექტური რომ ჰგონია თავი ჟურნალისტს"... - ეს სიტყვები მან ჩემზე თქვა. ეს იმას ნიშნავს, რომ არც ხელისუფლებას ვეხატები გულზე და არც ოპოზიციას. ამ უკანასკნელის მხრიდანაც ჩემი მისამართით არაერთი ბრალდება მომისმენია...
- რა კითხვები გაგიჩნდათ ფილმის ნახვის შემდეგ?
- საიდან მოხვდა ჟურნალისტის ხელში ეს ჩანაწერი? ვინ განახორციელა ჩაწერა? და კიდევ ერთი, თუკი ეს ძალოვანი სტრუქტურების მიერ მომზადებული ჩანაწერი იყო (რომელიც, როგორც წესი, ამგვარ საქმიანობას ეწევა) და მერე ეს ჟურნალისტს მისცეს, ეს იმას ნიშნავს, რომ მთლად "ხელისუფლების ფავორიტი არ გამოდის ყუბანეიშვილი". გამოდის, ეს მას ვიღაცამ შიგნიდან "გაუჩალიჩა". მეც მაინტერესებს, ვინ "გაუჩალიჩა"... მართლაც უამრავი კითხვა გამიჩნდა, როცა ამ ფილმს ვუყურე... პირველი, რაც გავიფიქრე, ეს იყო ის, რაც უკვე გითხარით, - ჩემთანაც შეიძლებოდა ამ თემაზე ინტერვიუს აღება და შემდეგ მისი ფილმში გაშვება, მაგრამ ეს რატომღაც არ მოხდა.
- იქნებ ისიც გვითხრათ, ყუბანეიშვილთან გაფორმებული თქვენი კონტრაქტისთვის თვალის შევლება მართლაც შეუძლებელი რატომ არის და დააზუსტეთ, "პრაიმტაიმის" დახურვის შემდეგ, განსაზღვრული დროის განმავლობაში იღებდით თუ არა ანაზღაურებას?
- ჩემი ხელშეკრულება კერძო კომპანიასთან გაფორმდა. მე არა ვარ საჯარო სამსახურის წარმომადგენელი, რომ ამ შეკითხვაზე ღიად გიპასუხოთ. როგორც წესი, კერძო კომპანიასთან დადებული ხელშეკრულებები კონფიდენციალურია. მე არ ვაპირებ ჩემს ხელფასზე ასე ღიად საუბარს, თუმცა ვამბობ, რომ ყოველთვის მქონდა მაღალი ხელფასი და იმედი მაქვს, რომ მომავალშიც მექნება.
"იმედის" ყოფილი ჟურნალისტი მერაბ მეტრეველი ღიად გვესაუბრა, თუ როგორ ახორციელებდნენ ხელისუფლების წარმომადგენლები ჟურნალისტების გადაბირებას და რა ვითარებაში იმყოფებოდნენ ისინი, ვიდრე "იმედი" ხელმეორედ დაიხურებოდა.
- თითქმის მთელი ხელისუფლება იყო ჩართული ჟურნალისტების გადაბირებაში. თუმცა, კულუარულად ვრცელდებოდა ინფორმაცია, რომ ამ პროცესის ხელმძღვანელობა გივი თარგამაძეს ჰქონდა დავალებული. გიგი უგულავაც იყო ჩართული ამ პროცესში. ხელისუფლებას «იმედის» დაშლა ისე ძალიან უნდოდა, არათუ იქ მომუშავე ცნობილი ჟურნალისტების, არამედ პრაქტიკანტების გადაბირებასაც კი ახორციელებდა.
- ხომ არ ნანობ, რომ "ტელეიმედიდან" წამოხვედი?
- "ტელეიმედიდან" წამოსვლა მთლად ჩემი გადაწყვეტილება არ ყოფილა. იმხანად ურთიერთობა დამეძაბა ბადრი პატარკაციშვილის ნათესავებთან, ვინც იქ, «იმედში» მუშაობდა. რამდენადაც ვიცი, არც ბიძინა ბარათაშვილს უნდოდა, რომ იქ დავრჩენილიყავი. ასე რომ, იძულებული გავხდი, წამოვსულიყავი. ვთქვი, რომ ჟურნალისტის გამოყენება პოლიტიკური მიზნებისთვის მიუღებელია როგორც ხელისუფლების, ასევე ტელევიზიის მეპატრონის მხრიდან. მე ისეთ სიტუაციაშიც აღმოვჩნდი, გაწევ-გამოწევამდეც რომ მივსულვარ. - ბიჭო, გვერდზე გამოდიო! - მეუბნებოდნენ და იყო საქმის გარჩევები.
- "საზოგადოებრივ მაუწყებელშიც" მუშაობდით ყუბანეიშვილის ხელმძღვანელობის დროს. მისი მხრიდან თუ ყოფილა თქვენს ჟურნალისტურ საქმიანობაში ჩარევის მცდელობა?
- როგორც წესი, ასეთი ჩარევები ღიად არ ხდება. თუმცა, "საზოგადოებრივი მაუწყებლიდან" წამოვედი სწორედ იმის გამო, რომ მიმაჩნდა, ჩემზე ზეწოლა ხორციელდებოდა. რამდენიმე სიუჟეტი მოვამზადე და არ გავიდა... პოლიტიკურად "მიუღებელი" თემები იბლოკებოდა. ამა თუ იმ საკითხზე სიუჟეტის მომზადების საშუალება არ გვეძლეოდა.
- სად უფრო მეტი ჟურნალისტური თავისუფლება გქონდა, "საზოგადოებრივ მაუწყებელში" თუ "იმედში"?
- რა თქმა უნდა, "იმედში" და მისი "საზოგადოებრივ მაუწყებელთან" შედარებაც არ შეიძლება. თუმცა, მაინც დამრჩა შთაბეჭდილება, რომ ბადრი პატარკაციშვილი ცდილობდა პოლიტიკური მიზნებისთვის გამოეყენებინა ტელევიზია. ჩემი აზრით, ის იმავეს გაკეთებას ცდილობდა, რაც 2003 წელს ეროსი კიწმარიშვილმა გააკეთა.
- მერაბ, "მედიაკონტროლი ვარდისფრად" თუ ნახე და რა შთაბეჭდილება შეგექმნა.
- ფილმში ლაპარაკი იყო იმაზე, რაც ისედაც ყველასთვის ცნობილია. დამრჩა შთაბეჭდილება, რომ ფილმი ნახევარფაბრიკატია, ბოლომდე არც ერთი საკითხი არ არის მიყვანილი... გეტყვით, რომ ფილმის ნახვის შემდეგ დაუკმაყოფილებლობის გრძნობა ნამდვილად გამიჩნდა...
პ.ს. იმედი გვაქვს, «მედიაკონტროლის» ტექნოლოგიებსა და ამ თვალსაზრისით ხელისუფლების "ვარდისფერ" მიღწევებზე ლაპარაკი მომავალში უფრო ღიად იქნება...