"ჩვენს თავს არაფერი კარგი არ "ტრიალებს" ან როდის "ტრიალებდა"?!" - რას იხსენებს ზაზა აბაშიძე მარიკა ლორთქიფანიძეზე?
დღევანდელი ჩვენი რესპონდენტი ისტორიკოსი, ხელნაწერთა ეროვნული ცენტის დირექტორი ბატონი ზაზა აბაშიძე გახლავთ, რომელიც ჩვენი დღევანდელი ყოფის ავ-კარგზე გვესაუბრება:
- სამწუხაროდ, ბოლო პერიოდში მთელ მსოფლიოს დასჩემდა საერთო სენი - უწიგნურობა. ინფორმაციის მიღება, არ ნიშნავს ცოდნას და ცოდნის მიღებას!. ცოდნა საკუთარ თავზე მუშაობით და ბევრი წიგნის წაკითხვის მერე მოდის. ამაში ძალიან მოვიკოჭლებთ. ხშირად ლექციების კითხვის დროს, საუბარს ვიწყებ ასე: თქვენ ალბათ გახსოვთ.. და შემდეგ ვაგრძელებ საუბარს და ცოტა ხანში ვხვდები, რომ არაფერი არ ახსოვთ, იმიტომ, რომ არ იციან და ბევრი რამ წაკითხული საერთოდ არ აქვთ. ყოველთვის ვცდილობ, რომ ვუთხრა მათ, რომ თუნდაც უნივერსიტეტში პრეზენტაციის მომზადებისას, სტუდენტებმა არა მარტო ინტერნეტი გამოიყენონ, არამედ რაღაც წიგნი მაინც წაიკითხონ.
ჩვენს დროსაც ხომ იყვნენ ზარმაცები, უწიგნურები და ასე შემდეგ. აი, ყველაზე უწიგნური ვინც იყო ჩვენს დროს, ის იყო არაჩვეულებრივად წიგნიერი დღევანდელ ფრიადოსანთან შედარებით.
მახსენდება, როდესაც მე მუშაობა დავიწყე ლაბორანტად საქართველოს ისტორიის კათედრაზე, პირდაპირ გვავალდებულებდა ქალბატონი მარიკა ლორთქიფანიძე ყოველი ორი კვირის განმავლობაში სხვადასხვა ნაშრომებისა თუ მონოგრაფიების წაკითხვას. სამწუხაროდ, ასე აღარ არის. დღეს ნაკლებად იძლევიან მსგავს დავალებებს და ცხადია, ნაკლებადაც ასრულებენ სტუდენტები ამას.
- თქვენი, როგორც ისტორიკოსის თვალთახედვა მაინტერესებს, ჩვენს თავს რა ტრიალებს?
- ჩვენს თავს არაფერი კარგი არ "ტრიალებს“ ან როდის "ტრიალებდა“?! როდის, რა ეპოქაში არ ხდებოდა ის, რაც დღეს ხდება? აი "ოქროს ხანას“ რომ ვუწოდებთ თამარის ეპოქას, ნამდვილად "ოქროს ხანაა“, წარმატებების პერიოდი, მაგრამ, გგონიათ მაშინ არ იყო პრობლემები? უმთავრესად სოციალური ხასიათის, და საერთოდ ყველა სფეროში? ჩახედეთ წყაროებს და დარწმუნდებით! დღეს, რომ ვართ, კიდევ კარგად ვართ! გეკითხებით თქვენც და ყველას - როდის ვიყავით უკეთესად 10-20 წლის წინ? თუ 50 წლის წინ! თუ 100 წლის წინ? ეგებ 400 წლის წინ? 540, 970,1200 წლის წინ? მოკლედ, დღევანდელი რთული პერიოდი არახალია, გამოვძვრებით... შესაძლოა, კარგად არ ვართ, მაგრამ ვიქნებით!
- სვავებით გარშემორტყმული ვიყავით მუდამ...
- და არც ერთი მეგობარი მის დღეში გვერდით არ გვყოლია. ცხადია, ეს ყველაფერი მოქმედებს არამარტო საგარეო პოლიტიკის წარმართვის თვალსაზრისით, არამედ მოქმედებს შინაგან პროცესებზეც. ზემოდან რუსეთი გვადგას, რომელმაც ჩვენი ტერიტორიის დიდი ნაწილი წაიღო, აქეთ, ქვემოთ კიდევ მეზობლები, რომლებზეც არაფრის ლაპარაკი არ მინდა, მაგრამ დიდი მეგობრობით ისინიც არ გამოირჩევიან.
- ბატონო ზაზა, როგორ ფიქრობთ უკრაინაში მიმდინარე პროცესები, მომავალში როგორ აისახება ჩვენს ქვეყანაზე?
- ჩვენს ქვეყანაზე უკვე ისახება, არც თუ დადებითად! საერთოდ, ცხადია, არც ერთ ქვეყანაზე არ აისახება დადებითად.
- გერონტი ქიქოძე ამბობდა:“არა ჩვენ, მხოლოდ ევროპა გადაგვარჩენს. ვახტანგი კოტეტიშვილი წერდა: "არავითარ შემთხვევაში ჩვენ აღმოსავლეთს არ უნდა შეველიოთო“, მოგვიანებით კი გრიგოლ რობაქიძემ დაწერა: "არავითარ შემთხვევაში ჩვენ წიხლი არ უნდა ვკრათ აღმოსავლეთს, მაგრამ ევროპაც მშვენიერია. და ამიტომ საქართველოში უნდა მოხდეს მათი ქორწილი ქართული ნადიმითო.. და მაინც, ევროპა თუ აზია?
- ევროპა! რუსეთთან ნორმალური ურთიერთობა უკვე გამორიცხულია! ასევე ჩვენ ვართ უდავოდ აღმოსავლური სახელმწიფოც და ძალიან მჭიდრო ურთიერთობა უნდა გვქონდეს მეზობლებთან - თურქებთან, ირანელებთან. ჩინეთთან და იაპონიასთანაც, რადგან აღმოსავლელის მენტალიტეტი ჩვენთვის უცხო არ არის და ამას ვერ გავექცევით. იცით რა, ჩვენ განსხვავებული ერი ვართ, თავისი სულიერებით, კულტურით, ზნით და ზნედაცემულობითაც კი, ამითაც განსხვავდებით ყველასაგან, მაგრამ ჩვენ ისეთ ადგილას ვცხოვრობთ, სადაც შესისხლხორცებული გვაქვს როგორც დასავლური, ისე აღმოსავლური კულტურა. და მაინც მგონია, რომ ერთადერთი ხსნა არის ევროპა, განსაკუთრებით სამხედრო - პოლიტიკური თვალსაზრისით. მაინც - ევროპა! გააგრძელეთ კითხვა